Er veya geç. Zira "Biz sussak hakikat susmayacak..." Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Hanım 1956 Ocak'ına kadar sağdı. Bir kukla muamelesi yaptıkları bu kadıncağızın en büyük kabahati, dindar olması ve Tek Parti yönetimine, hele hele İsmetizm'e boyun eğmemesiydi.

Geçen hafta da yazdığım gibi, Serbest Cumhuriyet Fırkası'na, yani abisinin Fethi Okyar'a kurdurduğu partiye girdikten sonra (dikkat! 1930 yazındayız) Atatürk'ün yürüttüğü din politikasını açıkça eleştiren de Makbule Hanım'dı (Falih Rıfkı gibi bir muhalifi yazmasa ben de sizin gibi inanmayacaktım).

Makbule Hanım, İsmet İnönü'yü Serbest Fırka'yı kapattırmasından beri sevmezdi. Zaten cumhurbaşkanlığı döneminde de araları pek iyi değildi. Atatürk'ün bütün çevresi gibi itilip kakılmıştı. Ta ki Celal Bayar Çankaya'ya çıkana kadar... Pek bilinmez ama Bayar, Makbule Hanım'la yakından ilgilenmiş, evine her gün Köşk'ten yemek ve çiçek göndertmişti. Hatta Makbule Hanım'ı hastanede kendi yattığı lüks odaya yatırıp her türlü ihtiyacını karşıladığını biliyoruz. Ayrıca kendisine vatani hizmet tertibinden 1000 lira maaş bağlayan da ağabeyinin kurduğu CHP değil, Demokrat Parti olmuştur. İnönistlerin Makbule Hanım hakkında tek kelime etmeye yüzü olmamalı bence. Zira Atatürk'ün kız kardeşi bakın ne demiş 1952 Kasım'ında: "Meğer İsmet Paşa, daha fırka doğarken ölümünü tacil edecek (çabuklaştıracak) bütün tertibatı almış bulunuyormuş... Günün birinde baktım ki, İsmet Paşa'nın Serbest Fırka kılığına sokturmuş olduğu hamalları, şunları bunları kamyonlara doldurarak bizim tarafımızda nümayişlere sevk ediliyor. Bunlar Serbest Fırka lehinde ayaklanmış gibi gösterilerek "İşte bakın... Bu fırka başımıza gaileler açacak" deniyordu. Bunu o anda ağabeyim bile bilmiyordu. Ancak Samsun Belediye Reisi öldükten sonra bu sır meydana çıktı. Fakat iş işten geçmişti."

Atatürk'e hediye edilen Eğridir'deki Can Adası'nın Makbule Hanım'a miras kaldığı ve onun da adayı bir şirkete sattığı haberi (Cumhuriyet, 16 Kasım 1971).

***

Makbule Atadan'ın, ağabeyi Atatürk'ün millete bağışladığı çiftliklerden hakkı olan parseli geri almak için açtığı dava Cumhuriyet'e böyle yansımış.

Makbule Hanım o gün öyle şeyler anlatmış ki Kandemir'e, siyasî tarihçilerimizin bunları mutlaka bulup okuması lazım. İsmet Paşa ve etrafındaki ekibin muhalefete düşman olduklarını bu söyleşi kadar netlikle aktaran metin zor bulunur.

Yazının devamını okumak için bu linki kullanabilirsiniz

Mustafa Armağan - Zaman Pazar