Cidde'de Bu yıl beşincisi düzenlenen artık geleneksel hale gelen Hac kongresi ve fuarındaydım.

Her yıl milyonlarca Hacı adayının Suudi Arabistan topraklarına inişlerinden geri dönüşlerine kadar aklınıza gelebilecek bütün hizmetleri veren herkes oradaydı.

Bir anlamda 2026 yılı Hac organizasyonunun planlarının yapıldığı anlaşmalarının imzalandığı bu önemli organizasyon her ülkeden binlerce katılımcıyı ağırladı.

Cidde’nin kalbinde, Jeddah Superdome’un dev kubbesi altında binlerce insan bir araya gelmişti. 

Amaç, bir vizyonu konuşmaktı.

HAC HİZMETLERİNİN GELECEĞİ

İçeri girdiğimde ilk dikkatimi çeken şey, kalabalığın çeşitliliği oldu. Yüzlerce firma, onlarca ülke temsilcisi, akademisyenler, teknoloji uzmanları… Hepsi aynı soruya yanıt arıyordu: “Hacıya nasıl daha iyi hizmet edebiliriz?”

Fuar alanında gezerken kendimi zaman zaman geçmişte bazen de geleceğin ortasında hissettim. 

Robot rehberler, mobil uygulamalar, kalabalık yönetimi için geliştirilen yapay zekâ sistemleri…

Bir yanda dijital ekranlar, diğer yanda ihramlı maketlerle simgelenmiş ibadet sahneleri.

Bundan 20-30 yıl önceki gemilerle ya da otobüslerle Suudi Arabistan'a gelen hacıların görüntüleri aklıma geldi.

Ellerinde mutfak tüpleri ile Arafat'a yemekleri ve heybeleri ile ihramlı bir şekilde giden binlerce hacı adayı…

Bir an durup düşündüm: Hac, acaba bundan sonra teknolojinin de dahil edilmesi ile birlikte nasıl bir ibadete dönüşecek?

Cidde’nin bu konferansa ev sahipliği yapması tesadüf değil. Yüzyıllardır hacıların kapısı olan bu şehir, şimdi yeni bir dönemin eşiğinde.

Katılımcılarla konuştuğumda çoğunun ortak cümlesi şuydu:

“Hac sadece bir ibadet değil, bir sorumluluk. O sorumluluğu kolaylaştırmak da ibadetin bir parçası.”

Cidde’deki Hac Konferansı bana şunu hatırlattı: Her büyük ibadetin arkasında büyük bir organizasyon var.

Türkiye'den Hacca gidecek olan 85 bine yakın Müslüman'ın hangi hizmetleri alacağı ve bu hizmetleri hangi standartlarda alacağı da yine burada yapılan anlaşmalarla belirlendi.

Fuarda Türkiye'yi Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk Hava Yolları, Hac umre organizasyonu yapan acentelerin çatı kuruluşu olan HURSAD ayrı ayrı stantlarla temsil etti.

Diyanet İşleri Başkanı Sayın Safi Arpaguş da 2026 yılı Hac protokolünü imzaladıktan sonra fuara katıldı. Kendisi ile ayak üstü sohbet etme imkanımız oldu.

Fuardan izlenimlere devam edelim. 

Her yıl hac organizasyonu noktasında kaliteli hizmet ödülünü kimselere kaptırmayan Türkiye bu yıl da Hacılara daha iyi hizmet verebilmenin, standardı yükseltmenin yollarını aradı.

 Ayrıca hizmetin daha kaliteli verilebilmesi için firmaların tek tek görüşmeler yapmak suretiyle muhataplarını zorladığını da gözlemledim.

HURSAD başkanı Diyaeddin Şahin ile yaptığım görüşmede Türk firmaların; otel, yer hizmetleri, yemek ve birçok konuda anlaşmalarını tamamladığını öğrendim.

Yani Türk firmaları bu yıl da kaliteli bir organizasyon yapmak için hazır.

Ülkemizden her yıl 85.000 kişinin hac için, 600.000'in üzerinde de umre için hizmet aldığını düşünürsek ülkemizde bu organizasyonun daha sağlıklı işleyebilmesi için uygulayıcı ve denetleyici kurumlara ihtiyaç bulunuyor.

Atılan bazı olumlu adımlar da var. Bakanlıklar arası hac umre kurulu oluşturulması, Diyanet İşleri Başkanlığı ile firmaların ortak hareket etmesi açısından önemli.

Burada şunu belirtmek gerekir ki hac organizasyonu yapan firmaların böylesine önemli bir görevi gerçekleştirirken sınırları yasalarla belirlenmiş daha resmi bir statü kazanması gerekiyor.

Nitekim böylesine önemli bir yolculuk turistik bir ziyaretten öte, insanın ömründe belki bir kez gerçekleştireceği önemli bir ibadet aynı zamanda.

Dolayısıyla alınan hizmeti sadece Otel, yemek, uçak üçgeninde değerlendirmek yanlış olur.

HURSAD başkanı Diyaeddin Bey'den öğrendiğime göre bu konuda bazı olumlu adımlar da atılmaya çalışılıyor. 

Kanun yapıcıların bir an önce bu konuyu gündemlerine almaları faydalı olacaktır.

Hac fuarından olumlu düşüncelerle ayrılıyorum.

2026 yılında bu kutsal ibadeti yerine getirmek için yola çıkacaklara şimdiden “Allah kabul etsin” diyorum.