Mehmet Âkif Ersoy bir şiirinde birlikten doğan gücü “Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez” diyerek güçlü bir şekilde ifade eder. Edebiyatımızın temel konularına bakılınca, sevgi, kardeşlik, birlik, adalet, düzen ve barış olduğu görülür. Medeniyet davası diyoruz buna. Bu topraklarda medeniyet davası edebiyata güçlü bir şekilde yansımıştır.

Haçlı saldırıları, Moğol istilaları ve taht kavgalarının olduğu 13-14. yüzyıllarda Türklerin bulunduğu Anadolu, İran ve Suriye coğrafyasında, siyasi yapı tamamen bozulmuş, anarşi hüküm sürmekteydi. Böyle bir ortamda Mevlana ve Yunus Emre ilim, iman, irfan, sevgi, güven, ahlak, iyilik, doğruluk, adalet, yardımlaşma, birlik ve beraberlik üzerine çağrılar yaptı, medeniyet davamızı haykırdı. Her iki sanatçı da Anadolu halkının bitmeyen umudu oldular.

Hz. Mevlânâ’ya göre, toplumdaki birlik ve berâberliğin devâmı için gerekli olan medeniyet davası, İslam toplumunun fertlerinin İslam devletinin çatısı altında teşkilatlanmasını tamamlamış, İslam medeniyetinin içinde, yardımlaşma ve dayanışma içinde olmalıdır. Çünkü Kuran-ı Kerimin aydınlığında ve Hz. Peygamber sallahu aleyhi vesellem efendimizin önderliğinde birlikten ve yardımlaşmadan güç doğar. Dağınıklıktan ise zaaf oluşur.

MUM VE PERVANE

Tevhit inancından kaynaklanan aşk ve şevkle varlığını sürdüren İslam milleti, karanlıkta yanan mumun çevresinde oluşan pervaneyle imgeleştirilmiştir.

Mum sönerse, pervane karanlıkta dağılır. Mum, ilim, iman ve irfandır. Pervane, sevgi, şehitliğe varan fedakarlık, tevhit inancına ölümüne bağlılıktır.

İslam devleti, dine, kültüre ve vatana sahip çıkmak anlamına gelen İslam medeniyetini, aydınlıkta, sevgi, sorumluluk, hizmet ve fedakarlıkla ayakta tutmaktadır.

İslam, sahih itikat, ibadet ve salih ameller ekseninde istikamet üzere yaşamayı medeniyet davası deyimiyle kavramlaştırmaktadır. Bir Müslüman için medeniyet devesı, Kur’an mumunda aşk pervanesi haline gelmektir.

Medeniyet davası kaybedilirse, her şey kaybedilir; hiçbir şey kalmaz. Medeniyet davası, ölüm kalım meselesidir.

Bu yüzden İslam şiirinde her kuşakta medeniyet davası; sevgi, saygı, hoşgörü, doğruluk, sabır, kanaat, cömertlik, fedakarlık, Allah sevgisi ve gönül yapmak gibi değerler ele alınır çoğunlukla..

KEDİ FARE SAVAŞI

Hz. Mevlânâ medeniyet davasını Mesnevî’nin 6. cildinde kedi ve fareler imgeleriyle anlatır:

“Binlerce fare ortada dolaşsa, baş kaldırsa, kedi bu halden ne korkar, ne de bir tehlike sezer (onları teker teker yakalar yer, çünkü farelerde birlik ve dayanışma yoktur).

Nasıl olur da fareler toplanıp hep birden kedinin karşısına çıkarlar? Onlarda öyle yürek (öyle bir topluluk ruhu) yoktur ki! Farenin gönlünde bir topluluk duygusu olsaydı, gayrete gelirdi de, birkaç fare bir araya toplanırdı! Fareler bir araya toplanırlardı da, birer fedaî gibi, göz açtırmadan kedinin üstüne atılırlardı. Birisi, kedinin gözüne pençe atar, onu körleştirirdi; öbürü, dişi ile kulağını ısırırdı! Bir başkası, keskin dişleri ile onun böğrünü delerdi! Böylece, kedinin, birleşmiş fareler topluluğundan kurtulması mümkün olamazdı!

Fakat, farenin canında, toplum fikri, cemiyet fikri (birlik beraberlik düşüncesi) yoktur! Bu sebeple fare, kedinin sesini duyunca ödü kopar, canı bedeninden fırlar! İsterse, farelerin sayısı yüzbin olsun; fare, kurnaz kedinin karşısında korkusundan cansız gibi durur, kalır.

Allâh, mülkün sahibidir; hikmetinden sual olunmaz! Arslana öyle bir güç verir ki, tek başına olduğu halde, arslanlar topluluğunun kuvvetini kendinde hisseder de, yaban eşeği sürüsüne korkmadan saldırır. On çatallı boynuzları olan yüzbinlerce yiğit geyik, arslanın saldırışı karşısında adeta yok olur gider” (Mevlânâ, Mesnevî, c. 6, beyit: 3042-3053.)

Hz. Mevlânâ Allah ondan razı olsun, bu kedi fare oyunu, arslan geyik hikayesinde medeniyet davasını oldukça net bir şekilde ortaya koymaktadır. Toplumda birlik, beraberlik ve düzenin, insanların sayıca çok olmasından ziyâde, ülke meselelerinde birbirleriyle birlik ve dayanışma içinde olmalarının, medeniyet davasının önemine işâret etmektedir.

Cahiliye toplumları, gücü esas aldıklarından hayatı kedi fare oyununa dönüştürürler. Gücü yeten yetene yaşadıklarından da düzeni sürekli güçlüler çıkarlarına uygun bir şekilde kurarlar. Modern cahiliyeden kurtulmanın yolu, İslamın medeniyet davasına, iyi insan adaletli toplum mücadelesine omuz vermektir.

Dolayısıyla İslam edebiyatı, ana konusu olan medeniyet davasını savunmayı çağımızda da sürdürmelidir.

FARE AHLAKLILARA KEDİ BEY OLUR

Medeniyet davasının bireysel boyutu, karakter ve ahlak boyutu İslam edebiyatı ve şiirinin ruhudur adeta..

Mehmet Âkif Ersoy “Toplu vurdukça yürekler, onu top sindiremez” dizesiyle İslam bireyselliğinin, karakterinin ve ahlakının sosyal hayattaki rolü ve önemini vurgulamakta; toplumda birlik yoksa, bir tane kedinin hakkından gelemeyen yüzlerce fare gibi zaaf içinde kalacağını vurgulamaktadır.

Dün olduğu gibi bugün de medeniyet davasını savunan Müslüman gönlüne ve şiir diline ihtiyacımız var..

Çağdaş Müslümanlar kendilerini düzeltmedikçe, karakterlerini sağlamlaştırıp ahlaklarını güzelleştirmedikçe, nemelazımcılıktan kurtulup medeniyet davasını omuzlamadıkça ve ölümüne savaşmadıkça devletlerini, medeniyetlerini ve vatanlarını koruyamazlar.

Her türlü şiddetin önlenmesinde, birlik ve beraberliğin sağlanmasında İslam düşüncesine ve inanç şekline, kısaca medeniyetler savaşında davaya sahip çıkmaya ihtiyacımız var. Küresel Psikolojik Haçlı Seferini püskürtmenin tek yolu, İslam coğrafyasını dağınıklıktan kurtarıp İslam devletinin temsil edeceği İslam’ın medeniyet davasını savunmaktır.

Bu yüzden Mevlana, Yunus, Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek ve Sezai Karakoç’un medeniyet davasını sadece okul ve enstitülerde değil, hayatımızın her anında diri kılmalıyız.