BAŞKAN OBAMA’NIN ZİYARETİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Nisan ayında yeni ABD başkanı Barack H. Obama’nın Türkiye’yi ziyaret edeceği  de kesinlik kazanmıştır. 2009 enteresan bir yıl olacak gibi görünmektedir. Diplomasi trafiği hızlanmış, içerde ve dışarda yorum renkli yorumlar da artmıştır.

Neden Türkiye:

            Birçok yorumcu bunu sormuştur. Bu hafta, Neo Conlar’a yakınlığı ile tanınan Washington Times gazetesinde köşe yazanlarından Frank Gaffney Jr., “Sayın Obama, ‘İslam’a saygı kampanyası’ çerçevesinde Nisan başında Türkiye’ye seyahat edecek. Orada ülkeyi İslamlaşma yoluna sokan bir İslamcı bir hükümete hürmet edecek” şeklinde ifadeler kullanarak ABD Başkanı Barack Obama’nın Türkiye ziyaretini sert bir dille eleştirmiştir. Aynı yazar, hızını ve öfkesini alamayarak, yorumunu daha da abartmış ve “hedef nedir? Şeriatı kucaklamak mı?” diye de sormuştur.

Aynı zamanda Güvenlik Politikası Merkezi Başkanı olan Frank J. Gaffney Jr., “Şeriat’ı kucaklamak mı?” başlıklı yazısında Başkan Obama’nın Müslüman dünyasıyla yeni bir ilişkiyi geliştirme arzusunu defalarca ifade ettiğini belirterek, Obama’nın, bu arzusunu yerine getirirken “Müslüman Kardeşleri’nin gündemini kucaklayacağı” gibi göründüğünü öne sürmüştür. Gaffney  yorumlarını şu çerçeve içinde yürütmüştür: “’İslam’a saygı’ kampanyası çerçevesinde, Sayın Obama, Nisan başında Türkiye’ye seyahat edecek. Orada …. aynı zamanda ‘Medeniyetler İttifakı’ denen bir şeye katılacak.” Diyerek düşüncelerini özetlemiştir. Bu yorumlarını da  bazı Türk yazarlarının analizlerinden ve Türk  medya mensuplarının yazılarından yararlanarak oluşturduğunu da belirtmiştir.

İsteseler de, istemeseler de Türkiye ,bölgenin en önemli devletlerinden birisidir. (bölgeyi Orta Doğu-Kafkaslar ve Balkanlar üçkeni içinde mütalaa etmek gerekmektedir)

 Türkiye, zaman içinde daha da güçlenecek ve önemi daha da artacaktır. Bir ay önce yine ABD’de yayınlanan ve birçok Amerikan araştırma kurumunun müşterek raporu olan “2025 Global Trends” yani “2025 Küresel Akımlar Raporun’da” Türkiye’nin “yükselmesi önlenemez ülkelerden birisi” olduğu gayet net bir şekilde ifade edilmiştir. O halde yeni bir başkanın kararlarında bunun gibi önemli bilimsel araştırmaların sonuçlarını göz önüne alması da son derece doğaldır.

Türkiye, ABD’nin  Irak politikası ve oradan çekilme planları açısından önemlidir. ABD’nin Iran ve Afganistan politikaları bakımından önemlidir. Filistin konusunda ki hassasiyeti ortadadır. Orta-Doğu ve Kafkasyada ki etkisi ve rolü bellidir. O halde asıl içeride ve dışarıda “neden Türkiye” diye soranlar’a sormak lazım: durumun farkında mı değilsiniz? yoksa inanılmaz bir ön-yargı ve düşmanlık dürtüsü ile mi hareket ediyorsunuz? Hedefiniz nedir?  

Muhtemel konu ve talepler:

1- Akla gelen ilk konu Afganistan konusunda Türkiye’nin daha çok askerle NATO güçlerine katılması ve bizzat savaşa müdahil olması isteği olabilir. Bu konuda Türkiye def’aten cevabını vermiş ve daha fazla asker göndermeyeceğini belirtmiştir. Şu anda Türk askerine karşı sevgi ve saygı mevcuttur. Bu durumu, Afganistanı işgal edenlerin istek ve kazançları doğrultusunda harcamanın alemi yoktur. ABD, uzun yıllar hatta daimi olarak Afganistanda oturarak hem Çin’I ve hem de Rusya’yı gözlem altında tutumak ve Orta Asya’da etkili olmak istemektedir. Ingiltere benzer istekler ve tarihten gelen hınçla oradadır. Tarihte Afganistanda iki ordu kaybetmiş olan Ingilizlerin şu anda görev yaptıkları Güney kısımlarda ki vahşet ve zulümleri zaten dikkat çekmektedir. O halde Türkiye daha geniş bir katılımdan uzak durmalıdır. 

2-  Irak’tan çekilme konusunda Kuzey yolunun kullanılması ve Türkiye’nin en az 9 il’ini kapsayacak bir çekilme planına “evet” demek son derece tehlikeli bir strateji olur. En az 90,000 tam techizatlı ABD askerinin çekilmesi, Türkiye topraklarında her hangi bir zamanda binlerce yabancı askerin bulunması demektir. Hemde politik olarak son derece hassas yörelerde. Dolayısı ile riskler büyüktür.

ABD, Akdenize hızlı çıkışını ya Ürdün veya İsrail limanları üstünden yapmalıdır. Türkiye’nin sarp dağlık bölgelerinden geçerek İskenderun ve Mersine ulaşmasının bir manası yoktur. Hatta, ABD kontrolunda olan Basra körfezi tarafı yani Güney’den çekilmeleri ve orada bekleyen donanmalarına taşınmaları en güvenli ve pratik yoldur. Türkiye, bu çekilme planında köprü olmayı ve geçit vermeyi kabul etmemelidir.

3- Muhtemel bir Iran operasyonunda Türkiye’nin tutumu konu olabilir. Şimdiden bazı medya kuruluşları Iran’ın silah gücünün ne kadar arttığı konusunda adeta göz korkutucu yayınlara başlamış bulunuyor. Oysa ki bölgede ki en eski anlaşma ile sınırları sabitlenmiş ve müşterek tehlike karşısında da olumlu işbirliği yapmış olan bu iki devletin durumlarını değiştirmesi gerekmez. Bu işten tek karlı çıkanlar ABD ile İsrail olabilir. Türkiye bu konuda herhangi bir taviz vermekten kesinlikle kaçınmalıdır. 

4- Trabzon limanı ve havaalanının kullanımı da talep edilmektedir. Bu da mutlaka Kafkaslar ve ötesine yani Afganistan’a  bir yolun ve kapının açılması anlamına gelmektedir. Türkiye Kafkaslarda yeni bir müdahaleye ve yeni bir güç dengesine izin vermemelidir.

5- Ermeni konusunda yeni tavizler istenebilir. Şu anda ABD içinde Ermeni lobisinin konumu sarsılmış durumdadır. Gerek orada ki Türkler ve gerekse Türk dostu Amerikalıların gayretleri ile Ermeni iddiaları sorgulanmaya ve şüphe ile karşılanmaya başlanmıştır. Bu ara, hem de Yahudi lobisinin Davos’tan sonra hükümeti açıkça tehdit etmesinden sonra herhangi bir zaafiyet gösterilmemelidir. Buna karşılık Türkiye’nin olumlu girişimleri ve yaptığı jestler iyi bir şekilde anlatılmalıdır. 

6-  Su, enternasyonal bir enerji konusu olarak tehlikeli yönlere çekilebilir.  Bu konuda Israil’e yönelik talepler de olabilir. Bu konuda hem hazırlıklı olmak, hem de  sularımıza sahip çıkmaya hazır olmak gerekmektedir.

            Her ne şartta olursa olsun, Başkan Obama’nın ziyareti önemlidir. İyi hazırlanmak ve iyi uygulamak gerekmektedir. Yalnız fazla ümitvar olmamak gerekir. Başkan Obama’nın etrafı eski komutan ve danışmanları ile dolu olup, Türk düşmanı lobiler de hızla çalışmaktadır.


Doç. Dr. Oya AKGÖNENÇ / Haber 7
oyaakgonenc2000@yahoo.com