Son dönemde Türkiye'nin diplomatik başarıları, stratejik yükselişi, bölgesel güç olmaktan küresel güç olmaya doğru emin adımlarla ilerleyişi hakkında sevindirici haberler alıyoruz.

Savunma sanayiinde Türkiye'yi yeni savaş konseptlerine hazırlayan, ülkeye erken görünüm formatında da olsa bir küresel bir güç niteliği kazandıran ivmelenmeyi de buna ekleyebiliriz.

Önce "Terörsüz Türkiye", sonrasında da "Yeni Anayasa" vizyonuyla, bu başarıların taçlandırılmasının; sorunlu ve acıklı geçmişi tarihe gömerken, yeni ufuklara yelken açılmasının hedeflendiğini anlıyoruz.

Ekonomik bir yeniden doğuşa dair beklentileri karşılandığında, geniş kitleler, bu gelişmelerin önemini gerektiği gibi kavrayabilecekleri uygun koşullara da kavuşmuş olacak.

Şu anda daha önemli sorunları var. Daha üst ihtiyaçlara doğru ilerlemeden önce temel ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyorlar. İktidar cenahında da ciddi yankılar bulduğu üzere; market fiyatlarından kira maliyetlerine kadar genişleyen sıkıntılar, halkın büyük bir bölümünün gündelik hayatını derinden sarsmış durumda.

Türkiye'nin karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar, ülkenin küresel bir aktör olarak konumlanması çabaları üzerinde de ciddi baskılar oluşturuyor. Bu koşullarda yeni anayasa gibi daha üst düzey tartışmaların, toplum nezdinde yeterli karşılığı bulup bulamayacağını zaman gösterecek.

Türkiye’nin güçlü bir devlet ve nihayetinde küresel bir aktör olma hedefi, vatandaşlarının ekonomik güvenliği ve refahından bağımsız düşünülemez. Bu nedenle öncelikli olarak ekonomik sorunlara kalıcı çözümler getirmek, hayat pahalılığını azaltmak için enflasyonun kendisiyle olduğu kadar algısıyla da mücadele etmek ve alım gücünü artırmak gerekiyor. Algıdan kasıt, iktidarın, zam yapmak için ellerini ovuşturanların enflasyon algısını canlı tutma çabalarıyla daha sert mücadele etmesi gerektiği.

Evlenmenin, iş bulmanın, ev-araba sahibi olmanın hatta geçinmenin yeniden mümkün hale geldiği bir ortamda yeni anayasa çalışmaları, gündemin ilk maddesi olarak daha sağlıklı bir ilerleme zeminine kavuşacaktır. Ekonomik temeller sağlamlaştırılmadan, toplumun stratejik pek çok başarıya olan ilgisi ve desteği yeterince güçlü olmayabilir. Toplumun gerçekleriyle stratejik hedefler arasında kopukluk algısına yol açılmamalıdır.

İktidar, önümüzdeki ilk seçimler ve sonrasına dair siyasi simülasyon çalışmalarını bugünden başlatmalıdır. Seçim sonrasına ilişkin tecrübe edinimi oldukça pahalı bir kazanım olabilir. Kamuoyu araştırmacıları, sahadan elde ettikleri verileri, "dar gelirliler ve emeklilerde en ufak bir iyileşmenin iktidara 5 puan fazla getireceği" şeklinde yorumluyorlar.

İyileşmenin son dönemece sarkması, aynı getiri için ciddi riskler barındırabilir ya da siyasi açıdan fazla maliyetli olabilir. Dereye su zamanında gelebilecek mi?  İktidarın bu durumun farkında olmadığını söylemek yanlış olur.

Mevcut tabloda gezi olaylarının, 17/25 tuzağının, hendek operasyonlarının, darbe girişiminin, pandeminin, devam eden savaşların, bölgesel çatışma ve gerilimlerin ve de yangın, sel ve deprem gibi doğal afetlerin ekonomiye getirdiği yüklerin payını hesaba katmamak da yanlış olur. Kur Korumalı Mevduat ve EYT gibi iktidarın bile bile lades dediği durumları da buna ekleyebiliriz.

Mazeretlerinizi anlasalar da insanlar sebeplerden ziyade sonuçlarla ilgileniyorlar. O nedenle "Terörsüz Türkiye" ve "Yeni Anayasa" vizyonu ekonomik bir düze çıkışla eş zamanlı olarak hayata geçirilmeli hatta  bu iki vizyon sağlam bir ekonomik temel üzerine inşa edilmelidir. Yeni ufuklar için ekonomik bir yeniden doğuş şart.

Prof. Dr. Hakan Aydın / Haber 7