İstihbarat kurumları doğası gereği efsanelere, söylentilere, komplolara açıktır. Gizemli yapıları fısıldaşmalara, imalara hatta ithamlara bile konu olur. Çoğu zaman darbe veya kaosla akla gelseler de pek öyle değil. Aslında hayatın tam ortasındalar. Özellikle bizim sektörle çok yakından ilişkilidirler. Amerika'da iletişim araştırmalarının gelişimi ve fonlanması, askeri ve istihbarat makamlarından bağımsız düşünülememektedir.

Zira iletişim, medya ve halka ilişkiler olmadan kamuoyu oluşturmak, zihin yönlendirmek, zihinleri ele geçirmek, belli tarz bilinç oluşturmak, rıza üretmek, yalanı gerçeğe, gerçeği yalana dönüştürmek, geniş kitlelere istikamet çizmek çok zordur. Sinema filmlerinde, TV dizilerinde, dijital oyunlarda, kampanyalarda, sosyal medyada hatta haberlerde karşımıza değişik şekillerde çıkmaları bu yüzdendir.  

Çeşitli sektörlerle işbirliği yapmalarının pek çok amacı vardır. Bu işbirliğinin karakteri, amaç ve hedeflere göre değişir. Emperyalist bir devletseniz başka; adaleti, barışı, insanlığı, vicdanı önceleyen bir devletseniz başka karakter taşır. Dijital oyunlardaki düşman figürleri, sinema filmlerindeki askeri, siyasi dini kurgular; ülkeleri (ör. Irak, Afganistan, şimdilerde Suriye) işgal etmeden önce işgali meşrulaştırmak için zemin hazırlayan iletişim ve halka ilişkiler kampanyaları, haberler hep onlardan izler taşır. İşgal sürecinde yapılan katliam, hırsızlık ve tecavüzleri dünyanın gözünden kaçırmak da…!

Amerikan filmlerinde hatta çizgi filmlerinde Amerika'nın dünyayı tüm kötülüklerden koruduğu ve koruyacak yegâne güç olduğu "bilişinin" işlenmesi tesadüfi değildir. 90'lı yılların başından itibaren Amerika'nın tüm işgal ve saldırıları, bu bilişle yönlendirilmiş zihinler sayesinde (Amerika’nın kötü insanlarla mücadele ettiği düşüncesiyle) kayda değer bir tepkiyle karşılaşmadan gerçekleştirilebilmiştir.

Savunma ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, günümüzde devletlerarası ilişkilerin ve mücadele alanlarının doğasını köklü bir şekilde dönüştürmeye başlatmıştır. Devletlerarası istihbarat operasyonlarının, saldırganlık veya meşru olmayan müdahale biçimlerinin, bu teknolojilerle yeni imkânlara kavuştuğu biliniyor. Son yıllarda sanal cephelerden; yani dijital savaş, çatışma veya kaos arenalarından sık sık söz etmeye başladığımızı hatırlayın. Geleneksel güç dengelerinin yeniden şekillendiği bir ortamda, gelişmeleri, devletlerin istihbarat kapasitelerinin oldukça kritik bir aşamaya geldiği şeklinde okumak artık bir zorunluluk.

Dünyayı kendileri ve ortakları için köpeksiz köy haline getirmeye çalışan (meşhur) versiyonlarını, karşıt bir perspektifle dengeleyecek bir mekanizma oluşturmadan menü listesinden çıkmak zor görünüyor. Türkiye'nin çevresinde bulunan istikrarsız bölgeleri ve karmaşık siyasi dinamikleri göz önüne aldığınızda, güçlü bir istihbarat teşkilatının öncelikle bölgemiz için değerini ve caydırıcı niteliğini daha iyi anlıyorsunuz.

Daha güçlü bir MİT, Türkiye'nin diplomatik girişimlerini destekleyici önemli bir unsur olarak da işlevselleşebiliyor. Uluslararası iş birliklerinde, istihbarat paylaşımı ve güvenlik koordinasyonu ile güven artırıcı rol oynamak, çatışma risklerini azaltarak, diplomatik ve ekonomik ilişkilere yol vermek gibi... Siz küresel güçlerin sofrasındaki bir ülkenin lideri olsanız kime güvenir, kimin ipiyle kuyuya inersiniz? Dünyadaki istihbarat teşkilatlarını bir düşünün!

Türkiye’nin bölge ve dünya barışı için oynadığı ve oynayabileceği yapıcı rol düşünüldüğünde, güçlü ve etkin bir MİT’in varlığı, Türkiye’nin ulusal çıkarlarını koruma yanında küresel barışa katkı sunma açısından da temel bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. Kısacası, hibrit tehditlerle mücadele kapasitesini artırmış, proaktif ve iş birliklerine açık bir istihbarat teşkilatının varlığı, ulusal güvenlik, bölgesel ve küresel istikrar açısından hayati önemdedir.

Bayrakları bayrak yapan, aynı zamanda güçlü-bağımsız bir güvenlik, savunma ve istihbarat sinerjisidir. Hayrınızı koruyacak kadar şerriniz (!) yoksa tecavüze uğramanızın sömürülmenizin veya dolandırılmanızın an meselesi olduğu hiç bir zaman unutulmamalı. Diğerlerini söylemeyeyim.

Prof. Dr. Hakan Aydın / Haber7