Geçen haftaki yazı kapsamında bir okur, 'Hocam her şey mi kötü? Hiç iyi yok mu?' serzenişinde bulunmuş. Kendisine buradan selam gönderelim. Gazeteciliği önemli kılan denetim ve eleştiri fonksiyonudur. Bu yüzden daha çok eksikliklere, yanlışlara odaklanır. Ve bu çok kıymetli bir şeydir. Çünkü bir sorun, medya tarafından ne kadar sıklıkla dile getirilirse o soruna ilişkin çözüm çabaları da bir o denli güçleniyor. Ancak bu garantili bir bilet değil. Başıboş sokak köpekleri ve sokak çeteleri, medyada kaç habere konu olmuştur? 1000-2000? Ya da TV dizileri, gündüz kuşağı programları kaç tartışmaya veya habere dahil edilmiştir. Medyanın ilgisini çekmek her zaman işe yaramıyor.

Medyanın bir konuya abanmasının, çoğu zaman yetkilileri alelacele kararlar almaya sevk etmek gibi riskleri de bulunuyor. Yine de büyük-küçük demeden her sorunun dile getirilmesi, gündemde tutulması önemli. Ne var ki bir çok eksiklik ya da yanlış, yoğun gündem arasında kendine yer bulamıyor. Muhalefetin darmadağın olduğu bir ortamda medyanın denetim ve eleştiri fonksiyonu iktidar için daha da kritik hale geldi.

Huzur ve güven önümüzdeki ilk seçimin en büyük vaatlerinden biri haline gelecek, en az ekonomik refah kadar. Bu konuda eli güçlü olan, tüm süreci sürprizlere açık hale getirebilir. Sokakların alarm verdiği, şüyuu vukuundan beter bir konu olmaya başladı. Münferit olaylar olarak bakılamaz. Polis ve jandarmanın  yetkileri arttırılmalı, ABD ve Avrupa'daki muadillerine denk olacak şekilde yeniden tanımlanmalı, suiistimal durumlarını da dikkate alarak açık ve yazılı standartlarla güçlendirilmeli. Otoriterlik, keyfilik kaygılarıyla suça karşı etkin mücadelenin önüne geçilemez. Bu kaygıları dile getirenlere yalnızca Haber7'de çıkan şiddet hatta vahşet haberlerini örnek gösterin yeter.

Özgürlük–güvenlik terazisinde uzun süredir tek kefeye ağırlık konuyor. 'Hak ihlali olmasın' hassasiyeti iyi niyetliydi ama pratikte caydırıcılığı yok etti; sahada polis ve jandarmanın meşru otoritesini aşındırdı, demokrasiyi değil pişkin suç pratiklerini güçlendirdi. 'Yakala-bırak-tekrar yakala' döngüsü ve 'adli kontrol rahatlığı' kronikleşmiş suç davranışlarıyla mücadele edemiyor görüyorsunuz.

Kolluğun sarsılan otoritesi toparlanırken özel yetkili mahkemeler yeniden, ama bu kez çağın suç gerçekliğine göre tasarlanmalı. Dijitalleşen suç ekosistemine özel bir mekanizma gibi. Sosyal medya aracılığıyla çete ve şiddet propagandası, hatta eleman devşirme, sahte NES/e-imza, deepfake destekli dolandırıcılık, online uyuşturucu ticareti, bahis gibi alanlarda, uzman birimler arasında koordinasyon ve işbirliği hızlandırılmalı. Kolluk prosedürlere boğulmamalı, yargılamalar süratle neticelendirilmeli.

Pek çok masumun hayatına mal olan şiddetin üzerine kararlılıkla gidilmesi için her zaman bulunması mümkün örnekler üzerinden beslenen otoriterlik ve keyfilik gibi yersizleşen kaygılar değil, yalnızca huzur ve güven öncelenmeli. Kamu düzeni demokratik bir haktır; sokağın güvenliği, kadının, çocuğun, yaşlının özgürlüğüdür. Kolluğun eli güçlenince muhalif olmak zorlaşmaz; tam tersine, provokasyona yem olmaktan korunur. Net çizgiler, eleştiri özgürlüğünü teminat altına alacağı gibi şiddeti de hızla ayıklayacaktır.

Okyanusları, denizleri aşıp; derede, çayda boğulmamak için suça yeltenenleri bir değil bin kere düşündürmeliyiz.  Sonuçları ibreti alemlik tedbirler almadan yarınlarımızı kurtaramayacağız.  Huzur ve güven herkese lazım, ekmek-su gibi!

Prof. Dr. Hakan Aydın / Haber 7