Belediyeciliği sadece istihdam, yol, park, çöp toplama, hizmetinden, rant ve çıkar üretmekten ibaret görmeyip; kentin bütün yaşamını daha yaşanabilir, adil ve sürdürülebilir kılmayı hedefleyen iyi ve nitelikli bir belediyecilik hizmeti, siyasal kimliklerden bağımsız olarak, şu temel unsurları içermelidir:

Şeffaflık ve hesap verebilirlik: Karar alma süreçleri ve harcamalar halka açık olmalı, belediye bütçesi herkesin anlayabileceği şekilde düzenli olarak paylaşılmalı.
Katılımcılık: Halkın görüşlerinin dikkate alındığı, mahalle meclisleri, anketler ve açık oturumlarla şekillenen bir yönetim anlayışı benimsenmeli.

Planlama ve sürdürülebilirlik: Kentin altyapısı, ulaşımı, yeşil alanları ve konut politikaları uzun vadeli stratejik planlara dayanmalı, günü kurtaran değil geleceği inşa eden adımlar atılmalı.

Erişilebilir ve eşit hizmet: Her gelir grubundan, her mahalleden vatandaşın aynı kalitede hizmete erişebilmesi sağlanmalı; engelliler, yaşlılar ve dezavantajlı gruplar gözetilmeli.

Mali disiplin ve verimlilik: Kaynaklar israf edilmeden, en yüksek faydayı sağlayacak şekilde kullanılmalı. Gereksiz gösteriş yerine işlevsellik öncelik olmalı.

Çevre ve estetik duyarlılığı: Yeşil alanlar korunmalı, yeni projelerde çevreye duyarlı tasarım esas alınmalı; kentin mimari kimliği gözetilmeli.

Krize hazırlık ve dayanıklılık: Deprem, sel gibi afetlere karşı altyapı güçlendirilmeli, kriz anında hızlı ve etkin müdahale planları hazır olmalı.

Kültür, sanat ve sosyal hayat: Kentin kültürel zenginlikleri desteklenmeli, halkın sosyal yaşamını güçlendirecek ücretsiz ya da erişilebilir etkinlikler düzenlenmeli.

Hafta sonu günübirlik Gaziantep’te idik. Türkiye’nin hızla büyüyen şehirlerinden Gaziantep, sanayisi, ihracatı ve girişimcilik ruhuyla olduğu kadar, son yıllarda sergilediği yönetimsel performansıyla da dikkatleri üzerine çekiyor. 

Bu başarının merkezinde yer alan dinamiklerden birisi de Şahinbey Belediyesi ve çalışkan, ufuklu, halkın içinde, dürüst ve bilgili Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu...   
Bugün gelinen noktada Şahinbey, yol yapan, çöp toplayan, rutin, zaruri hizmetleri yerine getiren bir belediye olmaktan çıkmış, sosyal hayatın, kültürel gelişimin, çevre bilincinin ve toplumsal dayanışmanın öncü aktörü konumuna yükselmiştir. Bu nedenle günümüz belediyeciliğinde “Şahinbey Modeli”nden söz etmek mümkündür… Şahinbey Modeli,  hem yerel yönetim kapasitesinin hem de toplumsal vizyonun birleştiği, verimli ve etkin bir belediyecilik örneği olarak önemlidir…

Nitelikli belediyecilik, başta da ifade ettiğimiz gibi,  şeffaflık, katılımcılık, adalet ve sürdürülebilirlik ilkelerine dayalı bir yönetim anlayışını gerektirir. Bu anlayışta kent yönetimi, bütçesini ve projelerini halkla paylaşır, karar alma süreçlerini şeffaf hale getirir. Vatandaş salt seçmen değil, sürece katkı sunan bir ortak, paydaş olarak görülür. Hizmetler günübirlik çözümlerle değil, uzun vadeli planlamalarla hayata geçirilir. Kaynaklar verimli kullanılır, gösterişten uzak, işlevsel yatırımlar tercih edilir. Kent yalnızca yaşanılan değil, yaşanmaktan mutluluk duyulan bir mekâna dönüştürülür.

Şahinbey Belediyesi, bu vizyonu hayata geçirmiş ender örneklerden biridir. Yolsuzlukla anılmayan, borcu olmayan, mali disiplinini koruyan yapısıyla güven inşa etmiş; aynı zamanda hayatın her alanına dokunan hizmetleriyle bir dönüşüm hikâyesi yazmıştır.
Çevre dostu şehircilik anlayışıyla Türkiye’ye örnek olmuştur. İlçede kişi başına düşen yeşil alan miktarı son on yıl içinde 0,89 m²’den 14,72 m²’ye yükselmiş, bu oranla Türkiye ortalamasının çok üzerine çıkılmıştır. Parklar, refüjler, rekreasyon alanları kentin dört bir yanını sarmış, sadece estetik değil, sağlık ve yaşam kalitesi açısından da büyük katkı sağlamıştır. Yeşil Vadi Millet Bahçesi biyolojik göleti, amfi tiyatrosu, yürüyüş yolları ve çocuk oyun alanlarıyla kentin nefes alanı olmuş, 3,5 milyonu aşan ağaç dikimiyle ilçede adeta bir mikro iklim oluşturulmuştur. Bu adımlar, sürdürülebilir şehircilik anlayışının en somut karşılığıdır.

Başkan Tahmazoğlu’nun en büyük yatırımlarından biri insana, özellikle de gençlere yöneliktir. Onlarca gençlik merkezi, yüzlerce Z-Kütüphane, okuma salonları ve 7/24 açık Şahinbey Millet Kütüphanesi ile ilçeyi bir “eğitim üssü”ne dönüştürmüştür. 

Milyonlarca kitap vatandaşlara hediye edilmiş, her yıl on binlerce öğrenci kitap fuarlarında yazarlarla buluşmuştur. Eğitimde başarıyı teşvik etmek için sınavlarda dereceye giren öğrencilere bisiklet, burs ve ödüller, sporu teşvik için ayakkabı, top vb. spor malzemeleri verilmekte, bu sayede hem gençler motive edilmekte hem de aileler sürece dahil edilmektedir.

Şahinbey Belediyesi, sosyal belediyeciliği kurumsallaştırmıştır. Sosyal Market uygulamasıyla ihtiyaç sahiplerine gıda ve temel ihtiyaç malzemeleri düzenli şekilde ulaştırılırken, aşevleri aracılığıyla binlerce kişiye her gün sıcak yemek verilmektedir. Hatta belediye görevlileri tarafından evlere servis yapılmaktadır. Deprem, pandemi gibi kriz dönemlerinde milyonlarca liralık nakdi ve ayni destek sağlanmış, dayanışma ruhu diri tutulmuştur. Yeni evlenen çiftlere çeyiz desteği, emeklilere nakdi yardımlar, öğrencilere tablet ve kırtasiye desteği gibi uygulamalar, sosyal adalet duygusunu güçlendirmiştir.
Gençlere ve çocuklara yönelik spor alanları, yüzme havuzları, halı sahalar, bisiklet yolları ilçenin dört bir yanında hayata geçirilmiş, 15 bini aşkın lisanslı sporcu bu tesislerde yetişmiştir. Dağıtılan on binlerce bisiklet sadece bir ulaşım aracı değil, sağlıklı yaşamın sembolü olmuştur. Böylece Şahinbey’de çocuklar beton bloklar arasında değil, yeşil sahalarda ve spor alanlarında büyümektedir.

Şahinbey, kent planlamasında manevi ve kültürel kimliği de göz ardı etmemiştir. 34 bin kişilik Şahinbey Millet Camii ve Külliyesi, ibadethane olmanın ötesinde kütüphanesi, derslikleri, sosyal salonlarıyla bir kültür kompleksi niteliği taşımaktadır. Bu yaklaşım, bireyin hem maddi hem manevi ihtiyaçlarını gözeten bütüncül bir belediyecilik anlayışının göstergesidir.

Belediye hizmetleri dijital platformlara taşınmış, e-Devlet entegrasyonu sayesinde vatandaşlar işlemlerini internet üzerinden yapabilir hale gelmiştir. Bu sayede bürokratik yük ve zaman kaybı azalmış, şeffaflık ve vatandaş memnuniyeti artmıştır.

Şahinbey’in hikâyesi, bir ilçenin dönüşüm öyküsü olduğu gibi, Türkiye’nin yerel yönetim vizyonuna ilham verecek bir modeldir. Bu model; sosyal belediyeciliği, çevre duyarlılığını, eğitim ve kültür yatırımlarını, dijitalleşmeyi ve manevi değerleri aynı potada eriterek kapsamlı bir hizmet ekosistemi oluşturmuştur. 

Şahinbey örneği bize şunu gösteriyor: Etkin planlama, güçlü vizyon ve insanı merkeze alan bir anlayış, bir ilçeyi baştan sona dönüştürebilir. Bu nedenle Şahinbey’de sergilenen belediyecilik anlayışı, Türkiye’nin diğer kentleri için de bir yol haritası olma potansiyeline sahiptir.

Prof. Dr. Zakir Avşar / Haber7