Oysa siyaset, toplumun sorunlarını tespit edip bunlara çözüm getirmekle ilgili bir iştir. Aynı zamanda toplumun tümüne yönelik olması gerekir. Aksi halde, kendi varoluş kuralını çiğnemiş olur.

Böyle etnik köken vurgusuyla siyaset yapan BDP’lilerden bazılarının son zamanlarda terörist PKK’nın silahlı saldırılarına karşı dile getirdikleri sözler toplumda bazı çevrelerde destek bulurken, hemen ardından PKK’nın Hakkari-Dağlıca’da sekiz askerin şehit olmasıyla sonuçlanan sinsi terör eylemiyle berhava edilmek istendi.

Buradan anladığımız şudur: Eğer siz siyaseti herhangi bir etnik kesimle sınırlı bir iyileştirme yolu olarak görürseniz,  bunu istismar edecek odaklar/şebekeler hem sizi hem de toplumun tamamını kendi süflî ve yalancı hedefleri doğrultusunda rahatsız etmekten geri durmayacaktır. Ülkenin dirliği ve selameti umurunda değildir böylelerinin.

Leyla Zana’nın “Kürt Sorunu” ve PKK konusunda Başbakan Erdoğan’dan beklentilerini kamuoyuna açıklamış olması, baştan beri izlediği (izledikleri) etnik ayrılıkçı siyasetin kimseye yarar sağlamadığı anlamına gelir. Ama bunun birden terk edilmesi de kolay olmayacaktır.  Toplumsal mutabakat ve ülkede halkın yarıdan fazlasının desteğini almış bir hükümetin ana muhalefet ile birlikte geliştirebileceği siyasî kararlılıkla sorunun çözümüne yönelik adımların atılma ihtimali bile istismarcı terör odağını ürkütmüştür. Dağlıca saldırısı bu çerçevede düşünülebilir.

Konjonktürel çıkarlar ve beklentiler

Ne var ki, sözünü ettiğimiz istismarcı terör odağı sadece PKK’dan ibaret değildir. Onu etkileyen, yönlendiren, yeri geldiğinde caydıran başka iç ve dış odaklar da vardır. Bunlar bazen müttefik konumunda da olabilir. Asıl mesele, konjonktürel çıkarların birbiriyle uyuşup uyuşmamasındadır. Burada karşı tarafın beklentisi belirleyici rol oynar. Beklentiye verilen yanıt ölçüsünde, örneğin terör eylemleri azalır ya da siz bölgede hatırı sayılır bir ortak muamelesi görürsünüz. Siyaset bir alışveriştir neticede.

Türkiye’nin Ortadoğu’daki konumu da bu bakımdan önemlidir. İçeride siyasî istikrarı sağlayıp ekonomik refah düzeyine erişmiş bir Türkiye’nin diğer bölge ülkeleri ve küresel güçler üzerindeki etkisi, yukarıda değindiğimiz beklentiye göre farklılık arzedecektir. Kimin bu durumdan memnun olup olmayacağı, Türkiye ile ilişkilerinin niteliğine ve yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterecektir.

O zaman demek ki hiçbir komşu ülkeyle ya da herhangi bir devletle sürekli ve koşulsuz bir dostluk ilişkisi söz konusu değildir. Devlet yönetimi de rutin bir iş olarak görülemez. Her an her şey değişebilir. Bu sadece size bağlı değildir. Siz “komşularla sıfır sorun”u bir hedef olarak koyabilirsiniz, ama bunun gerçekleşmesi mümkün olmayabilir.

İki ülke arasındaki ilişkilerin başlangıçtaki niteliği ve yoğunluğu, bunlardan birinin zaman içerisinde oluşan tavrına ya da tercihine bağlı bir değişime uğrayabilir. Bu, siyaseten kaçınılmaz bir sonuç olarak görülür. Türkiye-Suriye ilişkileri buna örnektir. Birkaç yıl önce her iki ülkenin vatandaşları kısa ziyaretlerde karşılıklı olarak pasaporta bile gereksinim duymaz iken, şimdi birbirine neredeyse düşman iki devlet görüyoruz.

Burada, tabii ki, iç içe geçmiş sorunlar vardır. Bir yanda Suriye’deki rejimden kaynaklanan insan hakları ihlâli (ve toplu katliamlar), diğer yanda bu süreçte meydana gelen güvenlik sorunları bir devletin tek başına üstesinden gelebileceği bir iş olmaktan çıkartıyor meseleyi. Başka muhataplarınız oluyor. Örneğin Soğuk Savaş’ın süper gücü ABD. O da yeni dönemde bölgede ve dünyada kendine özgü öncelikleri hayata geçirmek ister. Türkiye’ninki ile çatışan önceliklerinin olması normaldir.

Ama siyaset, bu türden çatışan önceliklerin hangi koşullarda birbirini tamamlayacak bir ortaklığa dönüşebileceğinin yol ve yöntemini bulmakla görevlidir. Bunun için sizin teorik bir önermede bulunmanız yeterli olmaz. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik, kültürel ve siyasî koşullar da belirleyici rol oynar burada. Muhatabınızla pazarlık yeteneğiniz bu koşullara bağlıdır. Ülkede ne derecede istikrar var ise, o ölçüde siz de güçlü bir konumda görürsünüz kendinizi. Bunu başkaları da fark eder.

Bu anlamda, PKK terörü Türkiye’deki huzuru bozduğu kadar, dışa yönelik siyasetin gücünü de kırmaktadır. Onun beslendiği kaynak ise “Kürt sorunu” olarak gündemdeki yerini koruyan meseledir. Bu konuya ilişkin kavramlaştırmanın hassas bir yanı olduğunu kabul etmek durumundayız. Kürt sorunu mu, Kürt vatandaşların sorunu mu yoksa bölgenin geri kalmışlığı sorunu mu?...  Farklı zamanlarda, duruma göre, bunlardan birinin ifade edildiğine tanık olmaktayız. Ortada bir sorun olduğu konusunda kimsenin kuşkusu yok.

Asıl mesele

Bize göre, asıl mesele, bölgeye (çeşitli sebeplerle) devlet olanaklarının halkın gereksinimlerini karşılayacak tarzda götürülmemiş olması ve bunun daha sonra doğurduğu sonuçlardır. Bunları şimdi açmaya gerek görmüyoruz. Devlet de zaten ihmalini kabul ederek, iyileştirme yönünde adımlar atmıştır. Bu değişimden geriye dönüş,  siyasî ve etnik Kürtçülük peşinde olanların çok arzuladığı bir şey olabilir, ama bölge halkı ve ülke için son derecede zararlı gelişmelere yol açar. “Kürt sorunu” istismarcılarının ekmeğine yağ sürer.

Türkiye’nin siyasî karar merkezi bugün iki görevi kararlılıkla ifa etmek durumundadır. Bunlardan biri Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde ihmal edilmiş olan devlet ve özel sektör yatırımları için daha işlevsel önlemler almaktır. İkincisi ise bölge halkının mağduriyetini kendi emelleri için kötüye kullananlara fırsat vermemek ve bu amaçla hem içeride hem de dışarıda faaliyette bulunan şebekelerle mücadele etmektir.

Bu, siyasette ve iş çevrelerinde ortak bir beka bilincini gerektirir. Bölge halkı maişet temini için terör örgütünün kirli işlerine alet olmak zorunda bırakılmamalıdır. Sınır ötesi ticaret, aslında, terör örgütüyle bazı yerli ve yabancı işbirlikçilerin bölgedeki işsiz gençlerin ağzına bir parmak bal sürme tuzağıdır. Onlar açısından bu, uyuşturucu trafiğine yol bulma işidir. Öte yanda ise tarımın ve başka iş alanlarının olmadığı bir yörede insanlar böylesi sözde ticarete mecbur bırakılmaktadır. Uludere hadisesi bunun (malûm şebeke tarafından planlanmış) acı bir sonucudur.

Amaç, gerilimin ve güvensizlik duygusunun halk arasında yerleşmesi, devlete bağlılığın kırılmasıdır. Dağlıca katliamı da bir bakıma devletin çözüm adresi olarak görülmesini gölgeleyecek bir eylem olarak planlanmıştır. Bunlar artık gelenekselleşmiş kanlı terör yöntemleridir.

Buna karşı devletin, kamuoyu desteğini de alarak, çözüm üretici bir siyaset izlemesi en doğru yoldur. Türkiye’nin Ortadoğu kaosundan etkin fayda ile çıkması da buna bağlıdır. Bu arada ABD ve İran ile ilişkilerde dengenin yanı sıra, özellikle Irak ve Suriye ile konjonktürel çıkar çatışmasında kriz yönetimi, öncelikli siyaset konuları arasında bulunmaktadır.

PKK terörünün Kürt sorunundan bağımsız bir illet olarak içeride ve dışarıda muhataplarla işbirliği temelinde kalıcı bir çözümle halledilmesi,  Türkiye’nin bu öncelikli siyaseti kamuoyu desteğiyle yürürlüğe koyması sonucunda mümkün olabilir.

İbrahim S. Canbolat - Haber 7

icanbol@hotmail.com