2006 yılının Ocak ayında Amerikan Merkez Bankası FED (Federal Economic Department) 'in başkanlık görevine getirilen Ben Shalom Bernanke'nin şu günlerde göreve tekrar seçilip seçilmeyeceği merak konusu. 25 Ağustos tarihinde ABD Başkanı Barack Obama'nın resmi olarak açıkladığı kararda Bernanke'yi desteklediği basına yansıdı. Özellikle küresel kriz sürecinde aldığı kararlarla,verdiği demeçlerle piyasaları etkileyen ve tabiri caizse tek bir lafıyla borsaların,doların yönünü değiştiren Bernanke, kimileri tarafından destekleniyor, kimileri de ( Stephen Roach gibi)  kötü bir başkan olduğunu söylüyor. Ancak bilinen bir gerçek var, o da şu ki FED'in başına geçecek kişi dünya ekonomisi adına önem arz etmektedir. O yüzden bu konu sadece ABD'yi ilgilendirmiyor tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler yeni başkanın kim olacağını merakla bekliyor.

Herkesin bildiği gibi her dört senede bir merkez bankası başkanlığı seçimleri gerçekleşiyor.    Her iki senede bir ise Amerika'da bulunan merkez bankacılığı sisteminin yani Federal Reserve System'in yönetim kurulu başkanlığına bir başkan ve yardımcısı atanıyor.  2006 öncesinde FED başkanlığı görevini Alan Greenspan sürdürüyordu. 19 yıl aralıksız görevde kalan ABD'li ekonomist, yayınladığı “Türbülans Çağı” kitabı ile de ekonomiyi halen yakından takip ettiğini gösteriyor. FED tarihine bakarsak Greenspan'den önce William Martin en uzun süre görevde kalan merkez bankası başkanı unvanını sürdürüyordu. Akıllara Bernanke'nin de uzun yıllar bu mesleği sürdürüp sürdürmeyeceği sorusu geliyor.

Kredi ve para politikasını yürütmek, ülkedeki bankacılık sistemini düzenlemek, finans sisteminin stabilitesini sağlamak ve ABD hükümetinin federal ve finansal enstitülerinin muhasebe ve finans işlerini yürütmek gibi görevleri olan FED'in son dönemde popülerliği oldukça arttı. Artık günümüzde yaşanan krizlerden dolayı sokakta geçen vatandaşın bile doların,euronun,altının ve borsaların ne olacağı hakkında basından takip ettikleri kadarıyla bilgisi var. Şubat 2010'da yapılacak seçimlere kadar Amerika'da merkez bankası başkanlığına dair çıkan haberler yine kurları etkilemeye devam edecek gibi görünüyor. 25'inde Obama'nın Bernanke'yi desteklemesinin ardından para piyasalarında yaşanan gelişmelere grafik üzerinde bakalım.

O saatlerde doların tepkisi çıkış yönünde gerçekleşti ancak bunun süreklilik arz etmesi ilerleyen zamanlarda netliğe kavuşacaktır. 26'sı itibariyle de dolar euro,sterlin ve isviçre frangı gibi para birimleri karşısında ani ve kısa süreli değerlenmeler yaşadı. Para piyasaları ve dünya borsaları için merkez bankası başkanlarının, hazine bakanlarının ya da nobel ödüllü iktisatçıların konuşmaları can alıcı nitelikte. Nitekim artık ceteris paribus varmış gibi düşünme devride bitti. Global finans krizi bütün dengeleri değiştirdi. Dolayısıyla gelişmiş ülkelerin makro ekonomik verilerini de optimum sonuçlar göstermiyor.

Amerika'nın dünyanın en büyük ekonomisine sahip olan ülke olduğunu düşünürsek, FED başkanlığı görevininde ne kadar kritik bir görev olduğunu idrak edebiliriz. O yüzdendir ki 2006 yılında yaşanan hareketler son dönemde bizde dejavu etkisi yaratabilir. Alan Greenspan'den sonra Bernanke'nin göreve geleceği apaçık ortadayken bile piyasalar sallanmıştı. Ocak ayı finansçılar açısından oldukça hareketli geçecek.

Seray Demirdöven
Teletrade İzmir Şube Müdürü