Siluet tabirini kasıtlı olarak kullandığımı vurgulamaktan memnuniyetimi de belirteyim. Zira, insani değer yargılarından, vicdandan, ahlaktan, merhametten bir nebze nasiplenememiş olmak, insan olmanın suretten baska hicbir özelligini tasımamak, insanı, siluet olmaktan öteye götürmez. Çevremizde artan bu gölgelerin en önemli ortak noktalarından biri de, tabii olarak yaygın olan ahmaklıktır.    

          Ahmaklık denilen ve bugun ki toplumumuzda sıkça karşılaştığımız bu yaygın özelliğin manası, aklın ve zihnin sağlıklı olmamasıdır. Tabi bu bir eksiklik olmadığı için de hicbir surette tedavisi mumkun değildir. Yani yaradılıştan gelen bu durumu düzeltmek veyahut tedavi etmek imkansizdir. Felsefe, fikih ve edebiyatta derinleşerek, kendine has fikirler ortaya atan, ve bir grup insanı da kendisine bağlayan; Ibrahim en-Nazzam ; "ahmaklığın sınırınedir?" sorusuna, "bana sınırı olmayanın sınırını soruyorsunuz!" diye cevap vermistir. Ibnü'l-cevzî'nin; "Kitabu'l-Hamka ve'l-Mugaffelin" (Ahmaklar ve Dalginlar" kitabinda, ahmaklarin fiziksel ozelliklerinden bahsedildigi gibi davranissal ozellikleri de detaylica verilmis. Fiziksel ozelliklere bakarsaniz, etrafinizdakilerin cogunun ahmak oldugunu carcabuk anlarsiniz, lakin davranissal ozelliklerinde bu sonucu degistirmeyecegi asikarken, en azindan sizleri de biraz dusunmeye itecektir. Sahabi Ebu'd-Derda der ki; "Kendini beğenme, kendini ilgilendirmeyen konular uzerine cok konusma ve kendisi yaptigi halde, ayni seyi baskalarina cok gorme, bunlar cahilligin alametleridir. Yaygin olarak ahmagin davranissal ozellikleri arasinda verilen bu özelliklere ilaveten , cabuk karsilik verme ve saga sola cokca bakmak da soylenir. Diger bir ozellik de bilgisizliktir. Akil, olma sebebi itibariyle sahibine birseyler sorma ve ogrenme durtusu verirken, bu meraki icin de hissetmeyen insanda da akil yoktur demektir ki, bu da ahmakliga delalet eder.Kufe alimlerinden A'meş,"Hicbir bilgisi olmayan ihtiyari gordugumde tokat atasim geliyor.

          Emevi halifelerinden El-velid ve Abdullah b. Muaviye satranc oynarlarken, dayilarindan ve Sakif eşrafindan biri ziyaret gelir.Oyunun uzerine bir ortu koyarlar, sohbet bittikten sonra devam etmeye niyetlenirler. Dayi iceri girer ki, heybetli, alninda secde izleri, sarikli, saci ve sakali tarali biri. Dayi selamini verir, cevaben;"Hos safa geldin. Allah, seni mubarek kilsin. Dayicigim, Kur'an'i ezberledin mi? " diyerek karsilik verir El-Velid.

-Hayir, mesguliyetten ezberleyemedim.

-Peygamber(s.a.v) ' in hadislerinden ve hayatindan bir seyler biliyor musun?

-Hayir, mesguliyetten ogrenemedim.

-Araplarin kissalarini ve siirlerini?

-Hayir.

-Hicaz halkinin kissalarini ve siirlerini?

-Hayir.

-Arap olmayanlarin kissalarini ve edebiyatlarini?

-Onu zaten talep etmiyoruz!

Bunun uzerine El-Velid, satrancin uzerindeki ortuyu kaldirir, ve "Sah"der, Muaviye sasirinca da;" Hayir,hayir, evde bizden baska kimse yok," der, bunun uzerine adam da cikar gider.

          Hicbirsey merak etmemek, ogrenmemek gayretinin yalniz ahmaklar da tecellisi bizler icin buyuk nimet ki, bu ornekte de gordugumuz gibi onlari ayirt etmek acisindan isimizi kolaylastirici. Ahmaklarla bir arada bulunmanin fayda getirmeyecegi malum o,dugu gibi, zararindan da sakinmak lazim. Dolayisiyla El-Velid gibi yoklarmis gibi isimize donmek en hayirlisi...

          Acelecilik, hafiflik, kati yureklilik, gurur, gunahkarlik, cehalet, hakaret etme, hiyanet, gaflet, kibir, konusurken kotu soz soylemek, cimri davranmak, israr etmek, soyleneni anlayamamak, gulerken anirmak, aglarken yikilmak gibi ozellikler bazi bilginlerin ahmak tarifinde siralanmis. Tadinik geldi degil mi bu ozellikler?

Simdi bir daha dusunun ,ki, aslinda ne cok ahmak sarmis cevremizi. Ve aslinda onlarla muhatap olmak bile bize hem zaman hem akil kaybi ...

        Aklimiz bize zor yeterken, bir de onu ahmakla mi bolusecegiz. Konusmamak daha iyi.. Bilginin  iri bir sohbet esnasinda, ahmaga nasil davranilmasi gerektigini bir tek kendisinin bildigini soylerek,izah eder, "O'na istediginin azini verin ki, tamamini istesin. Tamamini verirseniz daha fazlasini isteyecektir."  Bundan daha guzel aciklanamaz.

        Cöle altin gomup de, isaret icin yerin uzerindeki bulutu isaret almak, olen yakini icin kefen almasi gerektigini isitince, ya cenaze namazini kacirirsam diye endise etmek gi i gecmisten gunumuze aktarilan ahmaklik ornekelri oldugu gibi gunumuzden de bu durumu ornekleyebilir. Misalen eline boyatilsin diye verilen siyah ayakkabilara, ne renge boyatayim diye cevap  verenler, tost istediginizde size bos tost ekmegini verenler gibi.. 

        Uzak durmak ne mumkun bu orneklerden, adımınızı attığınız her yerdeler. Toplum olarak bize ne yedirip ne iciriyorlar ki, mutemadiyen ahmak ureten suruler haline donustuk ...

      Rabbim yardım etsin cümlemize .. Hayırlı Cumalar ..

seymakisakureksonmezocak@gmail.com