Bir takım komplo teorileri, belki temelsiz bazı iddiaları bünyesinde barındırıyor ama bir dijital kölelik düzenine doğru giderek artan hızda yuvarlandığımız gerçeğini hiç kimse inkâr edemez.

 

İnsanlığın tarihi, güvenlik, refah, özgürlük ve adalet arayışlarının tarihidir.

Tehlikenin her döneme ilişkin şekilleri var. İnsanlık yüzyıllar boyunca, dış tehdide karşı sığınılacak bir liman olarak devleti aramış, sonraki yüzyıllar insanlığın sığındığı devletine karşı kendini koruma mücadelesine dönmüştür.

 

Güçlü devlet organizasyonu karşısında zayıf kalan vatandaşların sığınacağı mekanizmalar gelişmiştir. Temel hakları garanti altına alan hukuk devleti, yönetime katılma ve sivil toplum mekanizmaları, devlete karşı sığınma alanları olarak gelişmiştir.

Son yüz yılı, özellikle son elli yılı devletler üstü düzeni anlamak ve bu düzene karşı kişisel haklarımızı koruyacak mekanizmaları anlamaya çalışarak geçiriyoruz.

Özellikle de internetin gelişmesine ve son yıllarda giderek hızını artırmasına bağlı olarak, insanların kendilerine ait alanlar giderek daralıyor.

Piyasalar devletleri aşan bir küresel mahiyet kazanıyor. Küresel piyasa sistemi, yeni bir aidiyet düzeni inşa ediyor ve insanları tüketim düzeninin aracı haline dönüştürüyor.

Görüyoruz ki; yeni küresel piyasanın en önemli aracı küreselleşen iletişim platformları.

Kişisel bilgileri fişleyen bu sistem, insanlığı bağlılık, duyarlılık ve karşıtlık temelinde fişliyor. Küresel ölçekte piyasa ve siyasetin mekanizmaları, kişisel verilerimiz üzerinden kurgulanan yeni iletişim düzeni üzerinden ilerliyor.

Bu bakımdan kişisel verilerin korunması konusu, yeni yüzyılın en önemli gündemi haline geliyor.

Küresel şirketler, sahip oldukları iletişim ağları üzerinden büyük bir dijital kölelik düzeni kurguladı. Dünyanın en zenginleri listesinin başında Bezos var değil mi? Mal varlığı sadece küresel iletişim sistemi içinde, bir flash diske sığdıracağınız küresel iletişim programından ibaret. Artık dünyanın her yerine erişme imkânına sahipler, ulaştıkları herkesi de yeni kölelik düzeninin parçası haline getiriyor.

Bu yeni kölelik düzeni, küresel siyasetin şekillendirilmesinde de aktif olarak kullanılıyor. Eğer bir seçmen grubunun kişisel verilerine erişebiliyor iseniz, seçmen davranışlarını öngörme ve biçimlendirme konusunda çok büyük bir fırsata sahip oluyorsunuz.

Twitter, Facebook, Instagram, Tiktok vesair platformlar, artık ülkelerin güvenlik meselesinin birinci sırasına oturmaya başladı. Örneğin ABD’de Tiktok’un yaşamasına izin veriliyor mu? Tiktok’un ABD’de faal olarak kalabilmesi için uymak zorunda olduğu regülasyonların ne kadarını biz ABD şirketlerine karşı uygulayabiliyoruz.

Bu dijital kölelik düzenine karşı ülkeler milli bağımsızlıklarını korumak için çok güçlü kişisel veri koruma politikaları uygulamak zorundalar. Bunu en baştan uygulamazsanız, kölelik iliklerinize kadar işlendikten ve rızanız ile bu kölelik düzeninin parçası haline geldikten sonra, artık geriye dönüşü çok zor olan bir yola girmiş oluyorsunuz.

Dünyanın en yaygın mesajlaşma platformu Whatsapp ileri bir adım atarak, küresel pazarın en önemli unsuru haline gelen kişisel verilerin kopyalanması ve pazarlanması konusunda kullanıcılardan onay istiyor. 

Türkiye’deki kullanıcılarından istedikleri onayı, Avrupa’daki kullanıcılardan isteyebiliyorlar mi? Hayır. Çünkü oraların kişisel verileri koruma mevzuatı buna engel.

Türkiye yeni küresel eksen olarak yükselişine devam etmek istiyorsa iki şeyi birlikte yapmak zorunda.

Birincisi vatandaşlarının kişisel verilerini koruma konusunda, küresel dijital kölelik düzenine sınır koyacak bir hukuk sistemi kurmak zorunda.

İkincisi tamamen yerli ve milli bir küresel iletişim platformu veya birkaç tanesini inşa etmek durumunda.

O vakit gelene kadar ise, köleliğe rıza göstermemizi isteyen bütün taleplere hayır demek zorunda. 

Yaşar Baş / Yeni Akit Gazetesi