Yeni Dünyalarda oluk oluk akıtılan kandan toplanan servet, soyluların asalet ve varlığını kat kat artırırken, yoksulların bir dilim ekmeğe ulaşmak için döktüğü ter miktarı hiç değişmemişti...

O yıllarda Yeni Dünyalara servet toplamak için gitme hayali kuramayacak kadar yoksullaştırılmış Avrupalıların görebileceği en büyük düş, Haçlı Seferlerine katılmaya zorlanan yoksullar arasına katılabilmekti...

Yoksul bir memurun 7 oğlundan biri o umuda sarılmayı başardı.  Savaşın ne olduğunu tattı. Bir elini cephede bıraktı. Ama umutları kırılmadı. Savaşmayı sürdürdü. Tâ ki esir düşüne kadar... Ondan servet bekleyen yoksul ailesi, serbest kalabilmesi için hatırı sayılır miktarda fidye ödemeye mecbur kaldığında  o fidyenin nasıl denkleştirebildiğini en iyi kavrıyordu. Kimbilir belki de o gün, yoksulların gururundan daha büyük servet olmadığına hükmetmiştir...  

Serbest kaldıktan sonra kitap ve oyun yazarlığı yaparak geçinmeyi denedi ama kendi karnını doyurabilse de ailesinin karnını doyurması mümkün olmadığı için hiç sevmediği halde memurluğa başladı.

Asilzadelerle yoksulların hırsızlığının arasında fark olduğunu öğrendiğinde hapsi boylamıştı bile....  Eğer, deveyi hamudu ile götürenlerin yakalanmadan nasıl elini kolunu sallayarak hırsızlık yaparken, yoksulun küçük kalem kaydırmasının nasıl fark edildiğine kafayı taksaydı, biz bugün onun ölümsüz eserinden mahrum kalabilirdik...   

Ama onun ölümsüz eserindeki sorunun kaynağının aslında kim olduğunu hiç fark edebildik mi?

Kafasında tas, elinde sopa, sırtında paslı tenekeler ve altında sütçü beygiri ile "cepheden cepheye" koşan Don Kişot bir kez savaşmaya karar verdiğinde onun için her yer cephedir, herkes düşmandır... Kendisine yardımcı seçtiği Sancho Panza sayesinde her yenilgi sonrası yeniden savaşacak gücü kendinde toplamayı başarır....

Don Kişot'un ne kadar şovalye olduğu malum. Ama arkasından koşturan eşekli beyefendinin de kim olduğunu sorgulamakta yarar var.

Kimdir Sancho Panza? Eşeğinden başka serveti olmayan saf köylü rolünü oynarken aslında efendisinin bir gün kendisine yardımları karşılığı bahşedeceği "ada"yı kazanabilmeyi uman Şark Kurnazı değil midir?

Gerçeği çok iyi bildiği halde efendisine bunu söylememekte, bütün aptallıklarına göz yummakta, tüm sıkıntılara rağmen adım adım peşinden gitmektedir... Çünkü Donkişot'un aptallıkları onun tek zenginlik umududur....

Savaş sürmelidir... Yoksa Sancho Panza'nın hayalleri yerle bir olacaktır... Günün birinde Don Kişot akıllanır ve köyüne dönerse, onun hayaleri de suya düşecektir...

Oysa Don Kişot'un hayallerini süsleyen servet aslında Sancho Panza'ların kaybedeceklerinin toplamıdır...

İstila ettikleri Yeni Dünyaların servetini paylaşanlar,  Sancho Panza'ların ölümsüz hayallerine yüzyıllardır minnettardırlar, minnettar kalacaklardır... "Uyanık" Don Kişotlar ile "Aptal" Sancho Panza'lar olmasa onların yağma faaliyeti kabak gibi meydanda kalacaktır...

Sancho Panza'ların dininin, milliyetinin, kavmiyetinin, siyasi görüşünün, partisinin hiç bir önemi yoktur... Don Kişotların hayallerini besleyecek umutlarıdır onları önemli kılan...

Demem o ki Sancho Panzalar, bugün efendileri cephede dik durmaya koşarken,  ellerini ovuşturanlardır...  Günün birinde Don Kişot'a gerçeği gösterecek arkadaşlarının gelme ihtimali vardır belki ama savaş bitse de, sürse de Sancho Panza hep kaybedecek olandır...

Yaşar İliksiz - Haber 7
yasar.iliksiz@haber7.com