COVID-19 krizinin başlamasından neredeyse bir yıl sonra, tetiklediği derin ekonomik durgunluğun ekonomik ve sosyal sonuçları devam ediyor.

Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan Küresel Rekabetçilik Raporu’nda hangi ülkelerin toparlanma ve gelecekteki ekonomik dönüşüm için en iyi şekilde hazırlandığı ölçülmüş.

Geçen hafta yayınlanan “Ülkeler İyileşme Yolunda Nasıl Performans Gösteriyor?” başlıklı raporda neler olduğuna bakalım:

Salgın sırasında ülke ekonomilerini rekabet gücünün hangi yönleri nispeten dirençli kıldı?

Gelişmiş dijital ekonomilere sahip ülkeler vatandaşları evden çalışırken ekonomilerini çalışır durumda tutmada daha başarılı olmuşlar. Hollanda, Yeni Zelanda, İsviçre, Estonya ve Amerika Birleşik Devletleri bu ölçüde iyi performans göstermiş.

Danimarka, Finlandiya, Norveç, Avusturya, Lüksemburg ve İsviçre gibi sosyal güvence politikaları değişkenlik göstermeyen ülkeler çalışamayan vatandaşlarını destekleyen ülkeler olarak ön plana çıkmışlar.

Benzer şekilde, Finlandiya, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Arap Emirlikleri ve Singapur gibi güçlü finansal sistemlere sahip ülkeler de iflasın önlenmesi için KOBİ’lere daha kolay kredi sağlayabilmişler.

Singapur, İsviçre, Lüksemburg, Avusturya ve Birleşik Arap Emirlikleri de dahil olmak üzere sağlık, mali ve sosyal politikaları başarılı bir şekilde planlayabilen ve entegre edebilen ülkeler krizin etkilerini hafifletmede nispeten daha başarılı olmuşlar.

**

Kriz sırasında iş anlayışı nasıl değişti?

Gelişmiş ülkelerde özel sektör liderleri kriz sırasında pazar konsantrasyonun arttığını, servis sektöründe rekabetin, şirketler arasındaki iş birliğinin ve dijital ekonomiye geçişte nitelikli işçiye erişimin azaldığını bildirmişler.

Bununla birlikte özel sektör liderleri hükümetlerin değişime olumlu tepkisini, artan şirket içi işbirliklerini ve girişim sermayelerinin erişilebilirliğini olumlu olarak değerlendirmişler.

Gelişmekte olan pazar ve ekonomilerde özel sektör liderleri, suç ve şiddet oranlarında artış nedeniyle iş maliyetlerinde yükselme ve yargı bağımsızlığında düşüş görüldüğünü; bunlara bağlı olarak rekabetin azaldığını ve artan pazar konsantrasyonu ve politikacılara duyulan güvenin durgunlaştığını kaydetmişler.

Benzer bir şekilde hükümetin değişime tepkisi, şirketler arası işbirliği ve risk sermayesi mevcudiyeti konusunda olumlu görüşler ifade etmişler.

Ayrıca, daha dijital işgücü piyasası nedeniyle kolaylaşan yetenekleri çekme kapasitesinde bir artışa dikkat çekmişler.

**

Gelecekteki ekonomik dönüşüm için zorunluluklar nelerdir?

Rapor, dönüşümü dört alanda değerlendirmiş;

Çalışma ortamı: Hükümetlerin kamu hizmeti sunumunu iyileştirmeye öncelik vermesi, kamu borcunu yönetmeyi planlaması ve dijitalleşmenin yaygınlaştırması tavsiye ediliyor.

Daha uzun vadede aşamalı artan vergilendirme; kamu hizmetlerinin iyileştirilmesi ve daha yeşil altyapı inşa edilmesi öneriliyor.

Beşeri sermaye: Yeni iş gücü piyasası fırsatlarına yönelik proaktif yatırımların artırılması; yeniden beceri kazandırma ve beceri geliştirme programlarının ölçeklendirilmesi ve toparlanmanın desteklenmesine yardımcı olacak güvenlik ağlarının oluşturulmasına kademeli bir geçiş öneriliyor.

Uzun vadede, liderlerin eğitim müfredatının güncellenmesi; iş kanunlarında reform yapılması ve yeni yetenek yönetimi teknolojilerinin kullanımının iyileştirilmesi öneriliyor.

Dönüşen pazarlar: Rekabeti artırıcı ve tekelleşmeyi önleyici çerçeveleri güncellerken, şirketlerin sürdürülebilir ve kapsayıcı yatırımlar yapmaları için finansal teşvikler getirilmesi tavsiye ediliyor.

İnovasyon ekosistemi: Ülkelerin Ar-Ge’ye yönelik kamu yatırımlarını artırırken özel sektörün bu alanda yatırımlarını teşvik etmeleri tavsiye ediliyor.

Uzun vadede, ülkelerin “yarının pazarlarının” oluşturulmasını desteklemesi öneriliyor.

**

Ekonomik dönüşüme en hazırlıklı ülkeler hangileridir?

Ekonomik dönüşüm kavramları nispeten yeni olduğundan bu alandaki veriler sınırlı.

37 ülkeden gelen veriler, belirtilen 11 önceliğe göre haritalanmış; hiçbir ülkenin toparlanma ve ekonomik dönüşüme hazır olmadığı görülmüş.

Çıkan sonuç şu; Gelişmiş dijital ekonomilere, güçlü sosyal güvenlik ağlarına ve sağlam sağlık sistemlerine sahip ülkeler COVID-19 krizini daha etkili yönetmiş.

YENİŞAFAK