23 Temmuz 2025... Gözler yeniden İstanbul’daydı. Rusya ve Ukrayna heyetleri, savaşın gölgesinde bir kez daha barış masasına oturdu. Ne var ki, bu üçüncü raunt, önceki görüşmelerin aksine zayıf bir atmosferde ve daha da düşük beklentilerle gerçekleşti. Dünya medyası yine İstanbul’a kilitlendi. Ancak bu kez manşetlerde umut değil, temkin vardı. Görüşme süresi kısaydı, sonuçlar da sınırlıydı. Uzun lafın kısası: Herkes konuştu, ama kimse barıştan söz etmedi.

HERKES AYNI YERDE DURUYOR

Rusya adına masada yine Vladimir Medinsky vardı. Heyet yapısı değişmemişti. Ukrayna tarafı ise biraz genişlemişti. Heyete yeni atanan Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Rüstem Ümerov başkanlık etti. Yanında Ombudsman ve Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nden temsilciler de yer aldı. Ancak bu isimlerin varlığı bile atmosferi değiştirmeye yetmedi. Zira her iki taraf da pozisyonlarını koruyor, kırmızı çizgilerden taviz vermiyordu. Barıştan çok, pozisyon güncelleniyordu. Kiev'in masada oluş nedeni, biraz da Batı’ya dönük stratejik bir hamleydi: “Biz barış istiyoruz, ama Moskova istemiyor” mesajı, özellikle Washington ve Brüksel’e verilmek isteniyor.

ESİR TAKASI: TEK SOMUT ÇIKTI

Görüşmenin sonunda iki taraf, yaklaşık 1.200 kişiyi kapsayan yeni bir esir değişimi konusunda anlaşmaya vardı. Bu takas yalnızca askerleri değil, sivilleri de kapsıyor. Özellikle Kursk bölgesinden esaret altında tutulan yaklaşık 30 sivilin iadesi bu anlaşmanın insani yönünü öne çıkarıyor. Ayrıca Rusya, çevrim içi çalışacak üç ortak grubun kurulmasını önerdi: biri siyasi, biri askeri, biri de insani konular için. Ukrayna bu öneriyi değerlendirmeye alacağını açıkladı. Ama asıl dikkat çeken öneri Kiev’den geldi: Liderler zirvesi. Ukrayna, Ağustos sonuna kadar devlet başkanlarının doğrudan görüşmesini istiyor. Rusya ise bu fikre temkinli yaklaşıyor. Medinsky’nin ifadeleri net: “Bu tür görüşmelerde anlaşma tartışılmaz, sadece imzalanır.”

YAPTIRIMLAR GÖLGESİNDE DİPLOMASİ

Kiev’in barış çağrıları kulağa hoş geliyor olabilir. Ama sahadaki ve diplomatik alandaki gelişmeler başka bir tablo çiziyor. Avrupa Birliği, 18. yaptırım paketini devreye soktu. Rus enerji sektörü, savunma sanayi ve finans sistemini hedef alan bu yeni yaptırımlar, Moskova üzerindeki baskıyı artırmayı amaçlıyor. Petrol fiyatlarına dair dikkat çekici bir hamle de geldi: Rus petrolüne deniz yoluyla uygulanan tavan fiyat 60 dolardan 47,6 dolara düşürüldü. Bu adım, Rus ekonomisine yeni bir darbe anlamına geliyor. Ancak Rus ekonomistlere göre, bu yaptırımlar "gölge filo" üzerinden baypas edilebilir. Gerçekten de Rusya, bu tür ekonomik ambargolara karşı geliştirdiği alternatif ağlarla direnç göstermeye devam ediyor.

PUTİN’İN KALEMİNDEN UKRAYNA MESELESİ

Putin’in 2021 yılında kaleme aldığı “Rusların ve Ukraynalıların Tarihi Birliği Üzerine” başlıklı makale hâlâ Kremlin’in pozisyonunu anlamak için önemli bir kaynak. Putin, Ukrayna’yı Rusya’nın tarihi bir parçası olarak görüyor. Ukrayna’nın Batı tarafından “Moskova karşıtı bir projeye” dönüştürülmesini ise kabul edilemez buluyor. Bu bakış açısı, savaşın neden bu kadar inatçı bir hal aldığını da açıklıyor. Rusya için bu mesele, yalnızca coğrafi değil; tarihsel, kimliksel ve stratejik bir konu. Dolayısıyla Moskova, geri adım atmayı zayıflık olarak görüyor. Kollektif Batı ise yaptırımlar ve uluslararası baskıyla Putin’i masaya zorlamaya çalışıyor.

SONUÇ: BARIŞ YAKIN MI, UZAK MI?

Bu sorunun yanıtı hâlâ belirsiz. Üç görüşme geride kaldı. Esir takasları oldu, öneriler sunuldu, zirve talepleri konuşuldu. Ama ne ateşkes, ne statü, ne de toprak bütünlüğü gibi temel konularda ilerleme sağlandı. Ukrayna tarafı Batı’ya "barışçıl" imaj verirken, aynı anda Avrupa Konseyi yeni yaptırımlar açıklıyor. Rusya ise “sabır ve direnç” mesajları veriyor. Bu tablo içinde gerçek bir barış ihtimali giderek gölgeleniyor. İstanbul’daki üçüncü raundun bize gösterdiği gerçek şu: Diplomasi hâlâ sahadan çok geride. Taraflar masaya geliyor, ama çözüm değil, konum güncelliyor. Bir sonraki raund ne zaman, nerede olur bilinmez. Ama bildiğimiz bir şey var: Barış hâlâ puslu bir hayal olmaktan öteye geçemiyor.