Geçtiğimiz hafta Ağrı ve Erzurum’u kapsayan iki günlük bir doğu ziyareti yaptık. Döndüğümüzde geziyle ilgili sorular soran Ülke Tv Haber Koordinatörü Van’lı Ayhan Yağızer, “Varlık içinde yokluk çekiyoruz” dedi. “Şimdi bizim oralar ne güzel olmuştur” diye devam etti. “Bizim tarlaları ekip biçsek Türkiye’de ne kıtlık olur ne yokluk bolluk içinde yaşarız” dedi. Sonra da önce gözleri daldı ve şöyle dedi, “Abi müsaade et bayramdan sonra bir hafta kaçayım memlekete!”

TARLALAR EKİLMEYİ, DOĞU İLLERİ İNSANLARINI BEKLİYOR

Ağrı’ya bu ilk gidişim değil. Daha önce de gittim. Ama Doğubeyazıt’a ilk kez gündüz gözüyle yolculuk yaptım.

Bizi Havaalanında Ağrı Belediye Başkanı dostumuz Savcı Sayan karşıladı. Şoförlüğümüzü de bizzat kendisi yaptı. Ağrı’dan Doğubeyazıt’a giderken sağlı sollu gördüğümüz tarlalar, araziler, küçük-büyük baş hayvan sürüleri içimi coşturdu. Savcı Bey’e, “Bu tarlalar hakkıyla ekilip biçilse bırakın Ağrı’yı tüm Doğu’yu besler” dedim. Cevabı ilginç oldu, “Hasan abi bırak Doğu’yu beslemeyi Tüm Türkiye’yi besler.”

“Ama bir şartla” diye devam etti… “Batı’ya yapılan yatırımların küçük bir kısmını buraya yaparsanız... Batı’ya göçü teşvik etmezseniz… İnsanların batıya göçünü önlerseniz... Can ve mal güvenliğini temin ederseniz… O zaman mümkün olur” diye ekledi. Bir şey daha ilave etti. “Bunları yaparsanız terör belasından da kurtuluruz..!”

***

Gerçekten de sağımızda solumuzda uzanan kahverenginin tonlarında binlerce hektar tarla, mera Ağrı-Doğubeyazıt arasında baharla birlikte bize göz kırpıyordu. Savcı Bey, “Ağrı, Iğdır, Kars, Van…” diye devam etti. “Toprağı bereketli. Ama ekmeye gelince ekenimiz kalmadı” dedi, “Köylerin boşaltılmasının yanlışlığına işaret etti. Batının cazipleştirilmesinin doğunun insansızlaştırılmasına neden olduğundan şikayet etti. Yatırımların önüne geçmek için çabalayan HDP’nin bölge insanın sefaleti üzerinden siyaset yaptığını hatırlattı.

TARLALARI EKECEK GENÇLER OLURSA…

Ağrı-Doğubeyazıt yolunda sohbetimiz devam ederken telefonuma Ülke Tv muhabiri Oğuzhan Uyguntürk’ten birkaç fotoğraf ve video düştü.

Oğuzhan, Kars’ın yerlisi ve geçtiğimiz hafta başında yanıma gelip, “Müsaade ederseniz tarlaları ekmek için memlekete gideceğim” dedi. Ben de “Bir şartla izin veririm Hasan Harakani’ye benden selam söylersen ve türbesini ziyaret edersen” dedim.

Oğuzhan, ailesine ait yüzlerce dönümlük tarlalarını traktör üstünde ekerken çektiği videoları bana göndermiş. Bir de “Selamınızı da söyledim” diye mesaj atmış.

ANADOLU BOŞALIYOR, İSTANBUL DOLUYOR

Türkiye’nin batısına kontrolsüz bir göç yaşıyoruz. Başta İstanbul olmak üzere batı illerimiz sürekli göç alıyor. Doğu illerimiz sürekli göç veriyor. Bu durumda Anadolu boşalıyor. Boşalan alanları birileri istismar ediyor.

Bir de boşaltılan Anadolu’da toprakla uğraşan insanlarımızın sayısı her geçen gün azalıyor. Bizim Oğuzhan gibi, mevsim gelince tarla taban işlerine koşan gençlerin sayısı her geçen gün azalıyor.

Böyle olunca binlerce hektar tarla ekilmeyi bekliyor. Binlerce büyük ve küçük baş hayvan için çoban bile bulunamıyor.

Diğer yandan, çoğu asgari ücretle çalışmak zorunda kalan milyonlarca insan batı illerinde zorluk içinde yaşamaya çalışıyor.

Modern Türkiye, 1950’lerden itibaren kırdan kente göçü özendirdi. Sonuçta çarpık şehirleşmeyle birlikte boşaltılmış Anadolu köy ve kasabalarıyla, anlamsız nüfus yoğunluğuyaşayan batı illeri gerçeği ile karşı karşıya kaldı.

***

Ağrı’da Savcı Sayan ile birlikte Doğubeyazıt’a gidip gelirken konuştuğumuz ana konu buydu. Onun talebi ve bizim de gördüğümüz yalın gerçek, doğu illerindeki insanlarımızın oralarda kalmalarının teşvik edilmesi… Aynı zamanda can ve mal güvenliklerinin temin edilmesi Türkiye’nin büyük çıkarınadır.

Mesela, bir iş adamı o bölgeye yatırım yaptığında, istihdam artıyor, terör geriliyor, işsizlik azalıyor. Ama aynı zamanda o iş adamının mal ve can güvenliği riski artıyor. Bilmem anlatabiliyor muyum?

Türkiye’nin önümüzdeki dönemde çözmesi gereken en önemli meselelerinin başında, ekilebilir arazilerinin yeniden ekilmesini sağlamaktır. Tarım üretimini planlamak… Batı illerine göçü tersine çevirmektir.

AĞRI’NIN GENÇLERİYLE SİZLER DE BULUŞUN

Ağrı’da sadece Doğubeyazıt’a gidip gelmedik elbet. Geçtiğimiz Perşembe gecesi, 600’ü aşkın Ağrılı genç ile sahurda buluştuk. Hem de o hani bazılarının “lüks-şatafat” diye ağızlarına sakız yaptıkları mekanda hem de aynı kahvaltı menüsü eşliğinde. O gecenin sahur sponsoru bir gazeteci arkadaşımızdı. Gençlerle afiyetle sahur yaptık.

Gidip görmelisiniz. Ağrı’nın çok genç bir nüfusu var. Ayrıca iyi bir üniversitesi var. Binlerce misafir genç de bu şehirde. İşte o gençler gecenin sabaha durduğu saatlerde derin bir muhabbet ve sıcak çay eşliğinde sahur yaptı bizimle.

“TÜRKİYE SEVGİSİ İMANDANDIR”

Ağrı’dan Erzurum’a çok güzel bir karayolu var. O yolu tek başıma kat ettim. Savcı Bey, “Seni götürelim” dedi ama “Hayır” dedim. “Kendimle, kendi içime de yolculuk olsun bu” diye ısrar ettim. Ve 2.5 saatlik yolculukta Eleşkirt’ten, Horasan’a, Pasinler’den Palandöken’e ulaşırken, dilimizde Ebuk’un “Türkiye sevgisi imandandır” cümlesi vardı.

YENİŞAFAK