Mirasta erkekler ve kadınlar eşit mi olmalıdır? Mirasta ölçü nedir?

Yüce Rabbimiz onu 2'li, 1'li diye belirlemiş. Bu bir adaletsizlik değildir. Herkese yüklediği sorumluluk kadar imkân verir. O yüzden 2'li, 1'li oluşu bir adaletsizlik değildir. Erkeğe diyor ki evin geçimi, ev temini bütün bunlar sana aittir diyor. Hanımın da paraya ihtiyacı olur, onun süse ziynete ihtiyacı olur, onun için de ona yarım erkeğe tam veriyor. Bu böyle bir ayrım yaptığından dolayı değildir, kişiye ne kadar yük yüklüyorsa, o kadar da fırsat ve imkân tanıyor.

Anneannem çok yaşlı Kuran okumayı bilmiyor, ölen dayımın arkasından Kuran okuyamadığı için çok üzülüyor ve etrafımızda Kuran-ı Kerim okumayı bilmeyenler cehennemde yanacak diye söylemlerde bulunuyorlar bu doğru mu?

Öyle şey olur mu? Rabbim rahmet et demesi yeter ona illaki Kuran okuyacak diye birşey yok. Bir kere yaş ilerlemiş Allah ömür versin. "Allah 70'likleri sever, 80'liklerden hayâ eder". Ben kardeşime Kur’an-ı Kerim okuyamıyorum diye üzülmesine ağlamasına hiç gerek yoktur. Rabbim sen onlara rahmet eyle merhamet eyle demesi en güzelidir.

Peygamberimizi görüp inanan insanlar ile onu görmeden iman edenler arasında cennette derece farkı olacak mı?

Peygamber efendimizi gören insanlara sahabe-i kiram diyoruz. Yani mü’min olarak Peygamber Efendimizi gören insanların derecesi çok yüksek. Peygamberimiz diyor ki: "İnsanların en hayırlısı benim muasırım olanlar". "Benim Ashabımın her biri bir yıldız gibidir, onların hangisine uyarsanız doğru yolu bulursunuz".  Onlar ilkler grubudur, öncülerdir, ilk iman edenler, bağlananlar ve bize de örnek olmuş insanlardır. O yüzden onların dünyada da ahirette de yeri ayrıdır, Allah onlardan razı olsun.

Çocukların oynadıkları bebekler ve hayvan figürlü oyuncaklar günah mıdır?

Değildir.

Bir yakınımız tabutla gömülmeyi vasiyet etmiş, bu doğru mudur?

Böyle bir vasiyete riayet gerekmez ama diyelim ki rutubetli ise mezarın bulunduğu yer ıslak filansa, tabutla da gömülebilir. Bazen ben de şahsen şehit cenazelerinde tabutla defnettiğim oldu. Çünkü kandır kefen, yakınları görecek hafızalarına öyle nakşolunacak, durmadan yürekleri yanacak. O yüzden tabutla defin yaptığım oluyordu. Demek ki normal olan tabutsuz defin, lüzumunda tabutla da defnedilebilir ama bu zatın bu vasiyeti bağlayıcı değildir, riayet etsek de zararı yoktur.

Faizsiz bankacılık anlayışı ile çalışan bankalarda çalışmamda bir sakınca var mıdır?

Dinimiz faizi haram kılmış ama şimdi bir kısım finans kuruluşları var ve diyorlar ki biz faiz prensiplerine göre değil alışveriş ve ortaklık esasına göre işliyoruz. Öyle olunca da bir mahsur yoktur.

Ölen birinin ardından keffareti yemin ya da keffareti savm denilen konu nedir?

Ölen kişi vasiyet etti ise ve o da mal varlığının 3'te 1'i çerçevesinde ise, bu vasiyetler yerine getirilebilir. Yani keffareti yemin ve keffareti savm (oruç kefareti) tutamadığı oruçlar için kefaret verilmesi ve şu kadar da belki yemin etmişimdir onlardan dolayı her birine bir fidye verilmesi şeklinde bir vasiyet edebilir. Mal varlığı varsa ve bu vasiyeti de mal varlığının 3'te 1'ini geçmiyorsa, bu vasiyeti yerine getirmek icab eder.

Peki mal varlığı yok ise çocukları bunu üstlenebilir mi?

Onlar kendiliğinden mecbur olmamakla birlikte yani mecbur değiller bunu yapmaya, ama yaparlarsa da en güzel vefakârlık bu olur.

Kulaklarım rahatsız olduğu için abdest alırken kulaklarıma su değdiremiyorum, abdestimi ne şekilde almam lazım?

O zaman mesh edecek.

Kimler şehittir, esasen kimlere şehit denir?

Şehit, cennete gireceğine şahitlik edilendir. Şehit kelimesi gerçekten çok zengin bir kelime, Rabbimiz öyle buyuruyor: "Onlar diridirler, Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin, onlar diridirler. Lakin nasıl diri olduklarını siz bilmezsiniz."

Efendimiz buyuruyor ki; “insan dünyalara sahip olsa, öldükten sonra tekrar dirilmeyi arzulamaz. Ancak şehitler ölürken öyle ikramlar, öyle hürmetler görür ki 10 defa ölüp dirilmeyi tekrar tekrar arzu eder.” O yüzden şehit hısımları bununla teselli bulsunlar.

Peki Ya Resulallah şehit hiç mi ölüm acısı duymaz? “Sadece sinek ısırığı kadar hisseder. Ama ölürken çok iltifatlar gördüğünden, çok hürmetler gördüğünden dolayı, tekrar tekrar ölüp dirilmeyi arzu eder ve Allah huzurunda devamlı rızıklanmaktadır. O diridir ölü değildir."

Ama ölü değil de işte mezarda. Diri ama apayrı bir diri, onların nasıl diri olduğunu siz bilmezsiniz..

Onlar çok mutluluk duyuyorlar, çok neşelidirler onlar. Geride kalan arkadaşlarına da müjde vermek istiyorlar. Endişe etmeyin, kaygı etmeyin, korkmayın diye.

Bir de gelin almaya gelince yüzlerce insan gelir ya! Sanki gelin almaya gelmiş gibi binlerce melekler hazır, mü’minler şahit, Allah şahit, o yüzden şahit anlamına gelen şehit demişiz.

Peki kimler şehittir?

Efendim kutsal değerlerin korunması veya yücelmesi için çarpışırken, fani varlığını kaybeden kişi hem dünya hem ahiretçe şehittir. Ama bir de ahiretçe şehit olanlar vardır. Mesela mazallah bir enkaz altında kaldı, tedavisi mümkün olmayan bir hastalıkla gitti. Dinimiz bunlara da ahiretçe şehit diyor, yakınlarına teselli imkanı veriyor. Çünkü şehit için şu özellikler var; şehit olur olmaz Allah’ın rahmetine erer. Şehit edilir edilmez hemen cennetlere alınır ve başına yaldızlı gözleri kamaştıracak şekilde bir taç konulur. Akrabasından da 70 kişiye şefaat yetkisi verilir diye buyrulur. O yüzden demek ki şehitlik yüce bir makamdır.

Ahireten şehit hangi durumlarda oluyor?

Bir hastalıkla vefat eden veya doğal afetler sonucu, depremdir, seldir v.s ile vefat edenlerdir. Bunlara ahiretçe şehit diyoruz. Ama tabi bunların hepsinde mü’min olmuş olması şarttır. Yani mü’min olacak. Allah’a, ahirete, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanıyor olması lazım.

Adağım olsun Mescidi Haram'da 10 rekat namaz kılıcam dedim, başka yerde kılsam olur mu?

Olur başka yerde kılsa da olur, önemli olan o 10 rekatı kılmış olması mekan şart değil.

Ispirto ve kolonya kullanmak haram mıdır, abdesti bozar mı?

Bunları içmek helal değildir ama onun dışında kulanmak, alımını satımını yapmak caizdir. Kolonya abdest bozmaz.

Bir teyemmümle yalnızca bir namaz mı kılınır, yoksa her vakitte tekrar etmek mi icab eder?

Bir teyemmüm ile birden fazla namaz kılınabilir. Bir de bu konuya girmişken şunu da söylemekte fayda var; Diyelim ki geldim cenaze namazına duruluyor. Abdestim de yok. O anda cemaati bekletemeyeceğine göre hemen teyemmüm alarak cenaze namazına durabilirim. Bu bayram namazı için de aynı şekildedir. Ama cuma namazı için yapamazsın. Çünkü onun yerine öğle namazı kılabilirsin. Aynı şekilde vakit namazı için de cemaati kaçırmayayım diye teyemmüm yapılmaz.

Ancak cenaze namazında bir nokta daha var. Eğer cenazenin vekili isen yine teyemmüm yapamazsınız.

Hastanede de eğer sargılar varsa ya da ayağa kalkmak mümkün değil ise ve yardımcı olacak kimse yok ise yine teyemmüm ile namaz kılınabilir. Yani küçük bir kiremit parçası bulundurup ne için teyemmüm alınıyorsa onun için niyet edip, ellerini vurup yüzüne tekrar ellerini vurup sağ elinle sol kolunu, sol elinle de sağ kolunu mesh edersin, teyemmüm budur.

Maddi temizliği sağlar mı derseniz; Allah’ın huzuruna girerken temizlik şuuru ile ruhumuzun hazırlanmasını sağlamış olur. Hem de Rabbimiz gösteriyor biz kendimizden icad etmiyoruz: " Su bulamazsanız, bulduğunuz halde gücünüz yetmiyorsa temiz toprakla teyemmüm edin.."

Cuma namazından önce yapılması sünnet olan davranışlar nelerdir?

Boy abdesti almak ama alamıyorsan normal abdest almak.Tırnak kesmek benzeri bedeni temizlikler yapmak. Dişleri misvaklamak ya da fırçalamak. Güzel ve temiz elbise giymek. Başkasını rahatsız etmeyecek güzel koku sürünmek. Camiye erken gitmek ve cuma günü daha çok dua etmek ve Peygamber Efendimize daha çok selatu selam göndermek. (selavat çekmek) Bunlar Cuma ile ilgili sünnetlerdendir.

12 yaşındaki oğlumun namaz kılmasını istiyorum ama ailede bir tek namaz kılan benim. Babası kılmıyor. O da erkek çocuğu olduğu için babayı daha çok örnek alıyor. Benim anne olarak ne yapmam gerek?

Tabi ki biz gücümüz nispetinde sorumlu olacağız. Rabbimiz: "Ey müminler; yakacağı insan ve taş olan cehennem ateşinden, kendinizi eş ve çocuklarınızı koruyunuz" buyurmuştur. Bu soruyu yönelten hanımefendi de işte bu ayetin tesirindedir.

Rabbimiz, Sevgili Peygamberine: "Ey Peygamber sen aileni namazla emret ama sen de devam et" diyor. Peygamberimiz de o emri yerine getirmek için sabah namazına giderken kızı Hz. Fatıma'nın kapısına vurup uyandırıyor. Dolayısıyla bu bize örnektir. Evlatlarımızın hayr-ul halef olması konusunda gücümüz yettiğince örnek olmaya çalışacağız.

Necmettin Nursaçan - Haber 7

Sorularınız için: necmettin.nursacan@haber7.com

Not: Sorularınız cuma günleri saat 09.15'te Kanal 7'de yayınlanan Muhsin Bay'ın sunduğu Cuma Sohbetleri programında Necmettin Nursaçan Hoca tarafından cevaplandırılmaya çalışılacaktır.