Bayramın 1. Günü...

Boğaziçi Köprüsü Asya’dan Avrupa’ya geçişte trafiğin milim milim gitmesine saat 14:00'de tanık oldum. Gece saat 01.30 gibi aynı trafik halen sürüyordu. Öğlen 15 dakikada geçiverdim Asya’ya... Ama gece yarısı, bayramın yorgunluğuyla tam 2 saat 17 dakika o hınca hınç kalabalığın içersinde gaz, fren, debriyaj yapan biri olarak midemdeki yanmayı çekmek zorunda kaldım. Çünkü nedense çok acıkmıştım.

Belki de bu stress miğdeme vurdu, bilemiyorum.

Bayramın 2. Günü

Evden dışarı çıkmadım. Sorunsuz, sağ selamet geçti günüm. Taa ki akşam haberlerini izleyene kadar.

13 yaşında tecavüze uğramış kızımızın hazin hikayesi hakkında yeni gelişmeleri izlerken, babannesini kesen torunun çarptırıldığı cezayı öğrenemeden kapattım televizyonu.

İçim bir fena oldu, sonrasında mideme iyi gelsin diye bir bardak ılık süt içip uyuyakalmışım.

Bayramın 3. Günü...

Sabah, hiç de tarzım olmayan Taksim’e gitmek zorunda kaldım. Rizeli bir bakkalın, müşterisi olan bayanın üzerine yürüdüğü anlara şahit oldum. Ciyak ciyak bağıran kadına vurmaya çalışan bir uşak ve onları izleyen meraklı bakışlar.

Ayırmaya kalkan da yoktu, olayı izlemekten cayan da...

Yanıbaşımda olan bu ürpertici sahnelerden payını alan yine midem oldu.

Korktum açıkcası... İnsanın aklına bir sürü şey geliyor. Son yıllarda ne zaman stress yaşasam bunun acısı miğdemden çıkıyor.

Genetik olarak mide rahatsızlığı yaşayan bir ailenin ferdi olduğumu da bildiğimden en iyisini doğrusunu bilene sorayım dedim.

Stresin ve kilo vermek için yaptığımız saçma sapan diyetlerin, ayaküstü yeme alışkanlığımızın midemize etkilerini öğrenmek istedim.

Mühim bir mevzuudur... Dikkatle okumanız tavsiye olunur. Erken teşhis mühim!...

Çok kıymetli Genel Cerrahi Profesörü Dr. Mehmet Mihmanlı’ya sizler yani bizler için sordum.

Mide kanserinin tarihçesinden bahseder misiniz?

Mide kanseri muhtemelen insanlığın eski çağlardan beri yakalandığı bir hastalıktır. İlk mide kanseri, vakasına m.ö. 1600 yıllarındaki George Ebers yazıtlarında (papiruslarda) karşımıza çıkıyor. 1821 yılında mide kanserinden  ölen Napoleon Bonoparte hastalığın tanınmasında epey rol oynadı.  Mide kanseri tedavisinde gelişmeler hızla gelişmekte ve her gün hastalarımıza yeni bir ufuk açılmaktadır.

Mide kanseri çok mu sık görülmektedir?

Mide kanseri akciğer kanserinden sonra ikinci sık görülen kanserdir. Dünya sağlık örgütüne göre dünyada her yıl 900 000 kişiye mide kanseri tanısı konulmaktadır. Mide kanseri az gelişmiş ülkelerde ve bölgelerde gelişmiş ülkelere ve bölgelere göre daha sık görülmektedir. Gelişmiş batı ülkelerinde görülme sıklığı azalmakta. Türkiye’de ise sık görülmektedir ve resmi rakamların üzerinde görülmektedir. Bildirimi mecburi hastalıklardan olmasına rağmen ancak son yıllarda bildirimler usulunce yapılmaya başlanmıştır. Ülkemizde her alanda görülmekle beraber iç Anadolu ve doğu anadoluda sıklık artmaktadır.

Mide kanserine yol açan sebepler nelerdir ?

Erkeklerde kadınlara göre iki kat fazla görülmektedir. Bu bizim çalışmamızda da böyle saptandı. Düşük sosyoekonomik ülkelerde gelişmiş ülkelere göre iki kat fazla görülmektedir. Radyasyona maruz kalma , aşırı sigara ve alkol tüketimi, midedeki helikobakter pilori mikrobu  kansere zemin hazırlayan unsurlardır. Ben bu gün diyet ve beslenme ile mide kanseri arasında direk ilişki bulduğumuz için bu konuya geniş değineceğim.

Beslenme ile mide kanseri arasında direk ve önemli bir ilişki vardır. Taze sebze ve meyveler koruyucu etki yaparken, aşırı tuzlu yemekler , turşu ve tütsülenmiş yiyecekler kansere yol açmaktadır. Bol taze sebze ve meyve ile beslenenlerde risk azalmaktadır. doğu ülkelerinde içilen yeşil çayın ve ülkemizde içilen siyah çayın çok demli olmamak ve aşırı sıcak içmemek şartı ile koruyuculuk sağlanmaktadır. C vitamini ve antioksidanlarda mide kanserine karşı koruyucudurlar. Mide kanseri riskini arttıran yiyecekler ise : Tuz, aşırı tuzlu yapılmış turşu, tuzda bekletilmiş yiyecekler, tütsülenmiş yiyecekler, Nitratlar gibi gıdalara koruyucu olarak eklenen katkı maddeleri , Etlerin yüksek ısıda pişirilmesi,  küflenmiş yiyecekler ( özellikle buğdaygillerde aflatoksinler oluşmaktadır) mide kanserine yol açan gıdalardır. Kuşkusuz bir defa yemekle bir şey olmaz ama bu gıdalarla ve bu tarzda beslenme alışkanlık haline gelmiş ise dikkat dikkat tehlike var derim.

Aşırı et tüketilmesi, devamlı kızartmalar yenmesi de mide sağlığını bozan beslenme tarzıdır.

Bir de ülkemizde saptadığım önemli bir şey çorba ve çayın aşırı sıcak içilmesi. Bu özellikle doğu anadoludan gelen hastalarımda saptadığım kötü bir  alışkanlık. Yemekleri lütfen ılık yiyelim.

Hocam mide kanserinin belirtileri nelerdir? Kırmızı alarm nedir?

Mide geniş ve gittikçede genişleyebilen bir organ olduğu için mide kanserinin belirtileri siliktir. İleri evreye kadar belirtilerini hastalar ciddiye almazlar.

Erken evrede ya tarama esnasında tesadüfen veya yaptığı bir kanamanın araştırması sırasında saptanır. Erken evrede belirti hissedilmez. Ancak tümör büyüyüp ilerleyince bazı belirtileri hasta hisseder bazılarını da doktor hisseder.

Bunlar; iştahsızlık, halsizlik, erken doyma, midede yanma , karın ağrısı,  kilo kaybı, loklamaları yutarken takılma hissi, kusmukta veya dışkıda kan görülmesi gibi belirtilerdir. Bunların içinde Kanama veya kansızlık ( anemi) kırmızı alarm belirtileridir. Ve erken devrede ciddiye alınırsa kurtarıcı olur. Hasta kansızlık yakınması veya bunlara bağlı halsizlik çarpıntı gibi şikayetle geliyorsa mutlaka mide bağarsakları incelenmelidir. Kırmızı alarm mutlaka değerlendirlimelidir.

Hocam Mide kanserine yakalanmamak veya erken teşhis için önerileriniz nelerdir.?

Yakalanmamak için yukarda bahsettiğim faydalı işleri yapmak zararlı olanları yapmamak gerekir. Erken teşhis için ise 40 yaşını geçen her birey bir kez gastroskopi yaptırırsa müthiş bir tarama yapılmış olur. Ondan sonra 5 yılda bir gastroskopi yaptırarak kontroller sağlanır. Gastroskopi midenin videolu endoskopla incelenmesidir.

Mide kanseri teşhisi konan bir hasta ne yapmalıdır.?

Mide kanserinin tedavisi cerrahidir. Yani ameliyattır. Tanı konur konmaz bir cerrahla görüşüp tedavi protokolü ver yol haritası belirlenmelidir. Erken evre ise cerrahi kolay olmakta ancak evre ileri ise zorlaşmaktadır.

Mide kanseri ameliyatında ne yapılıyor.

Kanserin yerine göre midenin bir bölümü veya tamamı çıkarılıyor. Yeniden gıdanın alınabilmesi için mide barsak devamlılığı sağlanıyor.

Değerli Hocam, son olarak şunu sormak istiyorum. Stress bizi miğde kanseri yapar mı?

Stres, her türlü hastalığı tetikleyen bir unsur olmakla beraber, tek başına sizi kanser yapmaz. Ama süreci hızlandırmakta üstüne yoktur.

Serdem Coşkun - Haber 7 

serdemcoskun@gmail.com