Akkuyu NGS'nin ÇED raporunun onaylanması
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı: - "İnşaat tamamlandıktan sonra Akkuyu NGS'den yılda yaklaşık 35 milyar kilovatsaat elektrik üretmesi beklenmektedir. Akkuyu NGS için NVAES-2 Santrali 'Referans Santral' olarak belirlenmiştir. Akkuyu NGS'nin tasarım ömrü 60 yıldır. NGS'de yakıt olarak hafif zenginleştirilmiş uranyumdioksit kullanılacaktır"
Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu onaylayan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED ile ilgili önemli noktaları kamuoyuyla paylaştı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, 3 bin 730 sayfa ve 22 ekten oluşan nihai ÇED raporunun, 56 kurum/kuruluş tarafından incelenerek, komisyon çalışmalarının tamamlanmasını müteakip halkın görüşüne açıldığı, bu süreçte iletilen görüş ve önerilerin nihai ÇED raporunda değerlendirildiği belirtildi. ÇED sürecinde, sivil toplum kuruluşları (TEMA, Yeşil Barış vb) ve yöre halkından temsilcilerin İnceleme Değerlendirme Komisyonu toplantılarına da katılıp sürece katkı sağladığı ifade edilerek, şunlar kaydedildi:
"İnceleme-Değerlendirme Komisyonunda yer alan kurum kuruluş ve enstitülerin sayıca fazlalığı, karşımıza oldukça kapsamlı bir ÇED raporu çıkmasına neden olmuştur. ÇED raporu hazırlanırken 1974-2010 yılları arasında üniversiteler ile kamu kurumları tarafından yapılmış jeolojik ve jeofizik etütler, sismolojik, sismoteknik incelemeler, meteorolojik çalışmalar, sismik tehlike çalışmaları vb yaklaşık 250 farklı teknik çalışmanın yanı sıra ilgili literatür bulguları da değerlendirildi."
Akkuyu NGS Projesi'nin basınçlı suyun yavaşlatıcı ve soğutucu olarak kullanıldığı basınçlı su reaktör teknolojisine dayalı olduğu bildirilerek, şu ifadelere yer verildi:
"TAEK, 16.08.2012 tarih ve 124/1 sayılı Nükleer Enerji Komisyonu Kararı ile Novovoronezh-2'yi Akkuyu NGS'nin referans santrali olarak kabul etmiştir. Bu durum, Akkuyu NGS'nin yapımı ve inşaatı için kontrol edilmiş modern bir teknolojinin kullanıldığını ortaya koymaktadır. Radyoaktif atıkların güvenli bir şekilde yönetimi (işlenmesi ve sahada geçici süre ile depolanması) NGS'nin tüm işletme süresi boyunca Proje Şirketi tarafından gerçekleştirilecektir. Akkuyu Proje Şirketi, ÇED Raporu'nda kullanılmış yakıtların ve radyoaktif atıkların yönetiminin Türk mevzuatına, 'Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti'nde Akkuyu Sahası'nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma'ya, ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Ulusal Radyoaktif Atıklar ile Kullanılmış Yakıtların Yönetimi ve Nükleer Santralin İşletmeden Çıkarılmasına İlişkin Temel Hususlar'a uygun olarak yapılacağını ve faaliyetlerin bu çerçevede yürütüleceğini taahhüt etmiştir."
Nükleer yakıtın taşınması ve "elleçlenmesi" sırasında alınacak ihtiyati tedbirlerin ÇED raporunun V.2.12.7.11 bölümünde ifade edildiği vurgulanarak, NGS'ye ilişkin tüm olası kaza analizleri daha detaylı şekilde Ön Güvenlik Analiz Raporu'nda ele alındığı ve Ön Güvenlik Analiz Raporu'nun Akkuyu NGS inşaat lisansı alımı çerçevesinde TAEK'in onayına tabi olduğu bildirildi.
Radyoaktif maddelerin taşınmasının da söz konusu standartlara uygun olarak gerçekleşeceği belirtilerek, radyoaktif maddelerin taşınmasının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile TAEK'in güvenlik denetimi altında gerçekleştirileceği vurgulandı.
"NGS deprem açısından en az riskli bölgelerden birisinde"-
"Hükümetler Arası Anlaşma'nın 16. maddesi uyarınca, nükleer zarar halinde, işbirliği ve sorumluluklar dahilinde üçüncü taraflar nezdinde doğabilecek yükümlülükler, Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu veya olacağı uluslararası anlaşmalar ve belgeler ile Türkiye Cumhuriyeti ulusal kanun ve düzenlemeleri çerçevesinde yönetilecektir" ifadelerine yer verilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Türkiye Cumhuriyeti, 29 Temmuz 1960 tarihli Nükleer Enerji Alanında Üçüncü Taraf Sorumluluğuna İlişkin Paris Sözleşmesi ile Viyana Sözleşmesi ve Paris Sözleşmesi'nin Uygulanmasına İlişkin 21 Eylül 1988 tarihli Ortak Protokol'e taraftır. Nükleer bir kaza sonucu meydana gelen hasardan işleten sorumlu olup, Akkuyu NGS'de işletici firma olarak Akkuyu Nükleer AŞ (Proje Şirketi) sorumlu olacaktır."
Akkuyu sahasının, ODTÜ Deprem Mühendisliği Araştırma Merkezi'nin yapmış olduğu çalışmaya göre, 5. derece deprem kuşağında yer alması nedeniyle Türkiye'deki en az riskli bölgelerden birisi olduğuna dikkat çekilerek, şu bilgiler verildi:
"Akkuyu'ya kurulacak olan nükleer santralin modeli, en son güvenlik önlemleri ile donatılmış 3 (+) jenerasyon bir santral modelidir. Santral aktif ve pasif güvenlik sistemlerine sahiptir. Proje sahasının sismik riskini belirlemek adına yapılan çalışmalar, 1970'li yıllarda başlamıştır. Ancak, UAEA gereksinimi kapsamında, güncel veriler elde etmek adına 2011- 2012 yıllarında Akkuyu NGS için dört farklı sismik tehlike çalışması yapılmıştır. Bu çalışmaları Türkiye'den ENVY/Boğaziçi Üniversitesi KRDAE, Rusya'dan Rusya Bilim Akademisi, Dünya Fizik Enstitüsü IPE RAS, Avrupa'dan WorleyParsons ve ABD'den Rizzo gerçekleştirmiştir."
Tsunami tehlikesi de dikkate alındı-
Akkuyu NGS için kapsamlı bir tsunami tehlike değerlendirmesinin de yapıldığı ifade edilerek, şöyle devam edildi:
"Değerlendirme, ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü ve Deniz Mühendisliği Araştırma Merkezi tarafından yapılmıştır. Tsunami tehlike değerlendirmesi IAEA SSG-18'in tavsiye ettiği üzere hem belirleyici hem de istatiksel metotlar uygulanarak gerçekleştirilmiştir. Büyükeceli Belediyesi ve Mersin'de Toplum Bilgilendirme Merkezleri kurularak, bu merkezlerde sınıflar açılmak suretiyle, görsel-işitsel sistemler, internet erişimi, 3D görselleri vb ile desteklenen eğitim ve tanıtım programları uygulanmaktadır. İnşaat tamamlandıktan sonra Akkuyu NGS'den yılda yaklaşık olarak 35 milyar kilovatsaat elektrik üretmesi beklenmektedir. Akkuyu NGS, AES-2006 dizaynı esas alınarak geliştirilmektedir. Akkuyu NGS için NVAES-2 Santrali 'Referans Santral' olarak belirlenmiştir. Akkuyu NGS'nin tasarım ömrü 60 yıldır. NGS'de yakıt olarak hafif zenginleştirilmiş uranyumdioksit kullanılacaktır. Her bir güç ünitesi bir reaktör ve bir türbin binası içermektedir."
NGS'de radyoaktif atık depolama tesisi, rıhtım, deniz dolgu alanı ve yaşam merkezi projesi kapsamında olumsuz etkilerin engellenmesine ve hafifletilmesine, doğal çevrenin restore edilmesine ve iyileştirilmesine yönelik alınacak önlemler, tedbir ve taahhütlerden bazıları şu şekilde sıralandı:
"-Hava basınçlı ve aspirasyon sistemlerinde yüksek temizleme katsayısına sahip etkin toz tutucuların kullanılması.