Eyüp Sultan, Ramazan'da da kapalı

Özellikle cuma, kandil ve bayram günleri ile işleri ters giden, kısmetini açtırmak isteyen, yeni evlenen, sünnet olan veya çeşitli dilekleri bulunan çok sayıda ziyaretçiyi ağırlayan Eyüp Sultan Türbesi'ndeki restorasyonun, gelecek yıl mart ayında tamamlanması hedefleniyor.

Eyüp Sultan Türbesi, bu ramazan ayında da kapalı kalacak olsa da ziyaretçiler sandukanın görülebildiği ''niyaz penceresi''nden dualarını edebiliyor.

Türbenin restorasyonunu yapan Hassa Mimarlık şirketinden yüksek mimar ve restoratör Hilmi Şenalp, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yılın mayıs ayında başlayan restorasyon çalışmasında şimdiye kadar kubbeyi tamamladıklarını, zemin drenajını hallettiklerini, şu anda ise çini sökümünün devam ettiğini belirtti.

Bilim Kurulu ve Anıtlar Kurulu ile koordineli olarak çalışmalarını sürdürdüklerini anlatan Şenalp, yaklaşık 8 bin çininin bulunduğu yapıda, her çininin çizimini yaptıklarını, envanterini çıkardıklarını, gerekli bakım çalışmalarını yaptıklarını, her bir çini için ayrı bir dosya açtıklarını, akademik bir çalışma yürüttüklerini kaydetti.

Şenalp, 300 yıldır ellenmemiş bir yapı üzerinde çalıştıkları için çok hassas davrandıklarını ifade ederek, 1920'lerde gerçekleştirilen büyük hırsızlık hadiselerinin ardından gelişigüzel çimento harcıyla binaya ilgisiz bazı parçaların yapıştırıldığını, bu tür şeyleri ayrıştırmak için de özenle çalıştıklarını söyledi.

-''Edirne Sarayı'nın değerli çinileri türbeye getirilmiş''-

Bu arada Beşir Ağa Türbesi, cüzhane ve sebil kısmının projelerinin de hazırlanarak kurula verildiğini ve kısa süre içinde bunların da kuruldan çıkmasını beklediklerini ifade eden Şenalp, ''Eyüp Sultan Türbesi'nin, en büyük problemlerinden biri, zemin suyunun yüksekliğiydi. Onu düşürebilmek için İSKİ 3-4 ayda, sadece Eyüp Sultan Türbesi ve civarını değil, sahilden itibaren Eyüp Meydanı'nı da içine alacak şekilde büyük bir çalışma yaptı. Bu olmadan zemin suyu probleminin çözülmesi mümkün değil. O proje de kurulda. Kısa zamanda çıkacak inşallah'' dedi.

Restorasyon çalışmalarında kesin bir takvim vermenin zorluğunun altını çizen Şenalp, çinileri kaldırmadan önce kagir zannettikleri binanın, yarısının kagir, üst tarafının ahşap karkas olduğunu gördüklerini belirtti.

Şenalp, Eyüp Sultan Türbesi'nin tek seferde yapılıp bitmediğini, üç aşamada tamamlandığını vurgulayarak, bu nedenle farklı zamanlarda farklı konstrüksiyon yöntemlerinin kullanıldığını, çinilerin de devşirme usulü çeşitli yerlerden getirildiğini aktardı. Şenalp, ''Edirne Sarayı'ndaki kıymetli çiniler, en değerli yerlerden biri olarak görülen Eyüp Sultan'a getirilerek, burada değerlendirilmiş'' diye konuştu.

Restoratör Şenalp, ''Kuruldan projelerimiz çıkarsa Eyüp Sultan Türbesi'nin restorasyonu Mart 2013'e biter diye düşünüyorum. Hassas bir çalışma yürütüyoruz. 'Bir defa yapılsın en azından 100 sene problem olmasın' diye düşünüyoruz'' diye konuştu.

-Eyüp Sultan Türbesi-

Hicret sırasında Hz. Muhammed'i evinde misafir eden sahabe Ebu Eyyub el-Ensari'nin mezarı, İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmed'in hocası Akşemsettin tarafından keşfedildi ve üzerine türbe yapıldı.

Türbe yaptırıldıktan 5 yıl sonra 1458 yılında Fatih Sultan Mehmed'in inşa ettirdiği Eyüp Sultan Camisi ibadete açıldı. Türbe ve cami, 1766'da meydana gelen depremde büyük hasar gördü.

Türbe, 1. Ahmed, 3. Selim ve 2. Mahmud dönemlerinde onarım gördü. 1925'te türbeler, tekkeler ve zaviyeler kapatıldıktan sonra Eyüp Sultan Türbesi de kapatıldı ve 1950'ye kadar kapalı kaldı. 1950'de Bakanlar Kurulu kararı ile açıldıktan sonra hem insanların türbeyi rahat bir şekilde ziyaret edebilmeleri hem de 25 yıllık bakımsızlığından dolayı dönemin hükümeti tarafından kısmı bir restorasyona tabi tutuldu.

Türbe yaklaşık 50 yıldır basit onarımlar haricinde ciddi bir restorasyona tabi tutulmadı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle Vakıflar Genel Müdürlüğü ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında yapılan anlaşmayla İstanbul Türbeler Müze Müdürlüğü'ne ait türbelerin restorasyonunun İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nce yapılması kararlaştırıldı. Bu kapsamda Eyüp Sultan Türbesi'nin projeleri tamamlandı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi de projenin ihalesini yaptı.

Duvarlarında Sultan 1. Ahmed Han, Sultan 1. Mahmud ve Sultan 3. Selim Han tarafından yazılan, bu mekanın kutsallığına işaret eden manzum kitabelerin yer aldığı türbenin içinde ayrıca padişahların bir çoğunun ve ünlü hattatların kaleminden çıkan levhalar bulunuyor.

Sekizgen planlı kubbeli bir yapıda olan ve kesme küfeki taşından inşa edilen türbe, sagir ve kasnaksız bir mimariye sahip. Her cephesi, altta sivri boşaltma kemerli dikdörtgen biçimli, üstte ise sivri kemerli pencerelerle aydınlatılan türbenin içi ve dışı 16. ve 17. yüzyılın en güzel çinileriyle süslü.

Sultan 3. Selim Han dönemine ait gümüş şebekenin etrafını çevirdiği sandukanın Sultan 2. Mahmud Han tarafından konulan örtüsünün üstündeki simle işlenen yazılar, Mustafa Rakım Efendi'nin hattıyla yazıldı.

Sultan Abdülhamid Han'ın kapı ve pencere kanatlarını yenilettiği türbeye ayrıca tunç kapı kanatları önüne kendi eliyle yaptığı sedef kakmalı parmaklıklı kanatlar koydurdu.

AA