İran Recm cezasını tartışmaya açtı

Gazeteci Yazar Cihan Aktaş'ın bildirdiğine göre, İran'da Yüksek Yargı Organı Başkanı Ayetullah Şahrudi'nin bazı ceza uygulamalarının kaldırılması veya değiştirilmesi konusundaki fikirleri, uzunca bir müddet tartışılacağa benziyor.

Recm yani suçlunun bir meydanda taşlanarak cezasını çekmesi, İslam Hukuku'nda yer almasına rağmen, tatbikatının çok az yapıldığı bir cezalandırma biçimi. Günümüzde az sayıda Müslüman ülkede uygulanan recm cezası, İran'da halen tatbik ediliyor. Fakat bu cezanın tatbik edilmesine mahkemelerin bazısı karar verirken, bir çoğu da uygulamıyor.

Ayetullah Şahrudi'nin recm cezasının askıya alınmasını teklif etmesinin sebebi islam hakkında yanlış anlaşılmalara neden olması. Dünya bültenine yazan Cihan Aktaş analizinde, Ayetullah Humeyni'nin öğrencilerinden olan Ayetullah Bocnordi de recm konusunda Şahrudi gibi düşünüyor. Bocnordi'ye göre, Humeyni de 'recm cezasının hapis cezasına çevrilmesine' kendi adına onay vermişti.

CİHAN AKTAŞ'IN YORUMU

İran'da Yüksek Yargı Organı Başkanı Ayetullah Şahrudi, dini bağlamı tartışma konusu olan cezaları askıya alma ya da zaten askıya alınmış bulunan kimi ceza türleri üzerine düşünmeyi önererek, ülkesinde bir tartışmanın başlamasına yol açtı.

Şahrudi, recm gibi uygulamaların İran'ı ve İslamiyet'i dünya kamuoyu nezdinde zor duruma düşürdüğü kanaatini taşıyor ve bu cezanın yaşadığımız zaman ve mekanda uygulanabilirliği konusunda yeniden düşünmeye ihtiyaç bulunduğunu belirtiyor.

Recm, İran'da öteden beri tartışılan bir ceza. Bu cezayı kimi mahkemeler uygulamazken, kimileri de uygulamaya devam ediyor.

Yıllar önce Ayetullah Humeyni'nin öğrencisi Ayetullah Bocnordi ile de bu konularda geniş bir röportaj yapmıştım. Yakından tanıdığı Humeyni, kadınların kılık-kıyafetlerinin görünmeyen mezuralarla ölçülüp biçilmesini onaylayacak bir din, bir toplum, bir kadın görüşüne sahip değildi, Bocnordi'ye göre. Ayrıca, birlikte yaptıkları bir değerlendirmenin ardından recm cezasının hapis cezasına çevrilmesine kendi adına onay vermişti.

Şahrudi'nin karşı çıktığı cezalardan biri de mali cezalar. Borçlu insanların hapsedilmesinin mantıksız olduğunu savunan Yüksek Yargı Organı Başkanı, mevcut uygulamanın tersine, bu kişilerin çalışmalarına imkan sağlanarak borçlarını ödemesine izin veren bir ortam hazırlanması gerektiğini savunuyor.

Geleneksel ceza yasasına göre, müslüman bir vatandaşın ölümü karşısında ödenecek diyet ödeme seçenekleri de Şahrudi'nin tartışılmasını istediği konular arasında yer alıyor. Yeni düzenlemeye göre her sene Adalet Bakanlığı'nda bir kurul, geleneksel ceza sisteminde mevcut olan Yemen kumaşı, koyun, deve ve inek gibi karşılıkları olan diyetlerin değerini İran Riyali olarak belirleyecek. Bu arada müslüman olan ve olmayan vatandaş arasındaki diyet farkı da kaldırılacak.

www.dunyabulteni.net