Karadelikler zaman ve uzayı büktü
Albert Einstein'ın zaman ve uzayı 'eğip büken' karadeliklerden bahsettiği teorisi doğrulandı. Karadeliklerin zamanı ve uzayı büküşü büyüleyici şekilde ilk kez görüntülendi.
Astrofizikçiler, karadeliklerin kendi etraflarındaki zaman ve uzayı "büktüğü" yolundaki teoriyi doğrulayan gözlem yaptılar.
Boston'daki Harvard astrofizik merkezinden bilim adamları, Dünya'dan 40 bin ışıkyılı uzaktaki Akila takımyıldızında bulunan GRS 1915+105 kod adlı karadeliğin çevresindeki uzay-zaman dalgası üzerinde tam anlamıyla "sörf" yapan gaz parçacıkları tespit etmeyi başardı.
Araştırma ekibinden John Miller, gözlemleriyle ilgili bilgi verirken, "Bu veriler, dev sifona benzeyen karadeliklerin, çevrelerinde zaman-uzay girdabı yarattıklarını gösteriyor" dedi.
Araştırma ekibinin, bu gözlemleri Amerikan Ulusal Uzay ve Havacılık Dairesi'ne ait (NASA) Rossi-X ray Timing Explorer adlı uzay teleskopunu kullanarak yaptıkları kaydedildi.
Benzer bir gözlemi, başka bir astrofizik grubu da yaptı. Maryland üniversitesi astrofizik merkezi ve NASA ile ortak proje yürüten bilim adamları, Avrupa Uzay Ajansı'nın XMM-Newton uydusundan yararlanarak, bir karadelik çevresinde saniyede 32 bin km hızla dönen çok yüksek hararete sahip parçacık kümeleri gözlemledi.
Bu gözlemler, bilim adamlarına bir karadelik etrafında tam tur atan madde parçalarını ilk kez izleme olanağı sundu.
Ekipten Jane Turner, uzmanların, bu veriler ışığında karadeliklerin kütleleri ve diğer özelliklerini ölçebileceklerini belirtti.
Turner ve arkadaşlarının gözlemlediği karadelik, 170 milyon ışıkyılı mesafedeki Coma Berenices takımyıldızında Markaryan 766 galaksisinde bulunuyor.
Albert Einstein, 1916 yılında karadeliklerin varlığından söz etmiş ve izafiyet teorisinde zaman ve uzayı "eğip büken" karadeliklerin çekim gücünden ışığın bile kaçamadığını söylemişti.
Einstein'ın öngörüsü, böylece gözlemlerle doğrulanmış oldu.
KAYNAK: MİLLİYET
