Kapanan Manas'a alternatif Türkiye mi

Amerikan'ın Afganistan'daki varlığına Kırgızistan'dan tarihi bir darbe indi. Kırgız parlamentosu oy birliğiyle, Manas kentindeki Amerikan hava üssünü kapatma kararı aldı. Karar Rusya'nın uzun süredir bölgede bir alternatif NATO oluşturma girişimlerinin ardından geldi. Hatta Kırgızistan yönetimi bunun için Rusya'dan 2 milyar dolarlık destek kredisi dahi aldı. Afganistan birliklerinin hayat damarı olan Manas üssünü kaybeden Amerika hızla yeni bir üs arayışına girdi. Eğer Tacikistan ve Özbekistan seçenekleri tutmazsa, Rus ve Amerikalı uzmanlara göre birinci sıradaki seçenek Türkiye'nin karadeniz kıyısı, yani Trabzon. Irak'tan çekilme kararı alan ve 'bundan sonraki önceliğimiz Afganistan' diyen Amerika için Türkiye ile tarihi bir stratejik ilişki süreci başlıyor.

TRABZON SEÇENEĞİ MASADA MI?

ABD öncelikle bölgede bir üs kurmak için Tacikistan ve Özbekistan'dan medet umuyor. Ancak Rus strateji uzmanları bu konuda ABD'nin bile pek umutlu olmadığını belirtiyor ve bu ülkelerdeki Rus etkisinin buna izin vermeyeceğini söylüyor. Aralarında Princeton Üniversitesi'nden Jason Lyall'in de bulunduğu Amerikalı uzmanlar ise bundan sonraki alternatifin Trabzon olacağını söylüyor. Öte yandan Ağustos 2008'de patlak veren Gürcistan-Rusya çekişmesi sırasında Gürcistan'ın ne duruma düştüğünü gören bölge ülkelerinin ABD'ye kapılarını açmaları beklenmiyor. 'Rossia V Globalnoy Polotike' dergisinin başyazarı Fyodor Lukyanov da “Türkiye'nin önemi arttı. Dünyadaki dengeler değişti. Türkiye, Ortadoğu, Kafkasya, Kuzey Afrika gibi bölgelerin yakınında, Avrupa'nın hemen yanı başında bulunduğu için Rusya açısından da bu şartlarda önemi iyice arttı” diyor.

KIRGIZ HALKI BASKI YAPTI

Kırgız halkı 2001'den beridir üssün kapatılması için hükmete baskı yapıyordu. 2006'da ABD askerinin bir Kırgız vatandaşını öldürmesi olayının hâlâ aydınlatılamamış olmasının da halkın üsse tepkisini arttığı belirtiliyor.

GÜL'Ü VE ERDOĞAN'I ARAMIŞTI

ABD Başkanı Obama'nın tam da üs sorununun yaşandığı bir dönemde Gül'ü ve Erdoğan'ı araması dikkat çekti. Obama ittifakın önemini vurgulayarak “ortak stratejik çıkarlara yönelik geniş gündem” üzerinde çalışmayı umduğunu belirtmişti.

Petraeus Ankara'ya da gelebilir

Kırgızistan'ın kararı aslında Rusya'nın Kafkaslar ve Orta Asya'da Belarus, Kazakistan, Ermenistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'ı kapsayan bir alternatif NATO oluşturulması planının bir parçası. Amerika ise tam da bu sırada Afganistan'daki varlığını 17 bin ek askerle artırma kararı aldı.

Ekonomik krizle boğuşan Washıngton yönetimi büyük sıkıntıya girdi. ABD Merkezi Kuvvetler Komutanı David Petraeus önceki gün Orta Asya'da 'üs turu'na çıktı. ABD'li general eğer önümüzdeki günlerde Türkiye'ye de gelirse ziyaretin nedeni konusunda çok da soru işaretleri doğmayacaktır.