40 saniye önce deprem alarmı

Japonlar, depremi önceden tespit edebilen bir sistem geliştirdi.
Depremlerin ne zaman olacağını bilmek uzun yıllardan beri bilim adamlarının en büyük hayali. Dünyanın en çok deprem olan bölgesinde yaşayan Japonlar bu rüyayı ilk kez gerçekleştirdi. Japon halkı artık hasara ya da can kaybına yol açabilecek şiddetli depremleri 40 saniye önceden öğrenebilecek. Ülkede geçen yıldan beri sadece risk altındaki işletme ve kurumlarda uygulanan erken uyarı sistemi dünden itibaren tüm halkı kapsayacak şekilde genişletildi.

Dünyada ilk olan sistemde, ülkedeki binden fazla yere yerleştirilen gelişmiş sismograflar, fayın kırılmasıyla birlikte açığa çıkan zararsız ’P’ dalgalarını tespit ederek, depremin yeri ve büyüklüğünü hemen öğrenilebiliyor. Bu sayede ’P’ dalgalarından iki kat yavaş hareket eden ve asıl yıkıcı etkiyi yaratan ’S’ dalgaları ulaşana kadar 30-40 saniye kazanılıyor. Bu sürede büyük bir depremin geldiği özel alarmlar; radyo, TV, sokaklardaki hoparlörler, cep telefonu, internet gibi sistemlerle halka duyuruluyor. Özellikle nükleer santral, demiryolu ve inşaat şirketi gibi yerlerdeki fazla riskli faaliyetler derhal durduruluyor.

Sistemin ilk büyük sınavını Tokai bölgesinde uzun süredir beklenen depremde vereceği tahmin ediliyor. Uzmanlara göre, yakın bir tarihte Tokyo’dan 100 km uzaklıktaki Tokai’de şiddetli bir deprem meydana gelecek. Eğer sistem başarılı olursa depremde Tokyolular’ın 40 saniyesi olacak. Alarmla sarsıntı arasındaki süre çok az olsa bile bu sürede Japonlar, can kaybının yüzde 90 azalacağını düşünüyor.

İstanbul’da işe yarar mı?

40 saniye patlamaları önler

Prof. Dr. Okan Tüysüz: 40 saniye çok hayat kurtaran bir süre değil. Sadece elektrik ve gaz sayaçlarını kapatmak gibi önlemler alınabilir. 40 saniye uzaklığa bağlı bir orandır. Depremin olduğu yerden ne kadar uzaksanız, haber verilme oranı o kadar artar. Bu süre İstanbul için 8-10 saniyedir. Bu zaman aralığında haber verilebilir. Bu arada da gaz ve elektrik kapatılır. İnsanların bu zaman aralığında kurtulması, evlerinden çıkması mümkün değildir.

Halka 5-6 saniye kazandırır

Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu: Bir depremde 40 saniye kazanmak için depremin 300-400 km uzakta olması lazım. Zaten o deprem de gelene kadar etkisini kaybeder. Japonlar’ın bu sistemi saatte 300 küsür km. hızla giden trenleri durduruyor, elektrik, gaz vanalarını kesiyor. Olası İstanbul depremi, kente 50-60 km. uzakta meydana gelecek. Bu da bu sistem kurulduğunda en fazla size 5-6 saniye kazandırır. Bu da can kaybını önlemez.