ABD bütçeyi onayladı: F-35 ve Türkiye kararı

Komitede 2'ye karşı 25 oyla kabul edilen tasarıda, 636,4 milyar doları Savunma Bakanlığı temel bütçesi, 25,9 milyar doları Enerji Bakanlığı uhdesinde savunma harcamaları bütçesi, 69 milyar doları Muhtemel Dış Operasyonlar Fonu ve 9,1 milyar doları NDAA kapsamı dışındaki savunma harcamaları olmak üzere 2021 mali yılında savunma harcamaları için toplam 740,3 milyar dolar ayrıldı. 

TASARIDA ÖNCELİK BÜYÜK GÜÇ REKABETİNDE

Ulusal Savunma Stratejisi çerçevesinde büyük güç rekabetine katkı sağlayacak bir savunma harcama planı oluşturulduğu belirtilen Senato tasarısında, Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifinin kurulması ve bu inisiyatife 1,4 milyar dolar fon ayrılması talep edildi. 

Çin ve Rusya'ya karşı koymayı öncelik olarak niteleyen tasarıda, ABD ordusunun Moskova'nın Kırım üzerindeki egemenliğinin Washington tarafından tanınması anlamına gelecek herhangi bir faaliyet icra etmesi veya Rusya ile koordinasyon kurmasının yasaklanması istendi. 

Aynı zamanda, ABD'nin donanma gücünün 335 geminin üzerine çıkarılması için gemi inşasına 21,3 milyar dolar fon ayrılan tasarıda, hava gücünün ise 386 filoya çıkarılması için gerekli fonun sağlanması için harcama yetkisi veriliyor. 

F-35 VE TÜRKİYE DETAYI 

Tasarıda, 2021 mali yılı içinde 95 F-35 uçağının satın alınmasına onay verilirken bunların 60'ının konvansiyonel kalkış-iniş yapabilen F-35A,12'sinin kısa pist kalkış ve dikey iniş yapabilen F-35B ve 23'ünün donanma için tasarlanan F-35C tipi olması öngörülüyor. 

F-35 uçaklarına ilişkin kısımda Türkiye ile ilgili "(Yasa) Türkiye F-35 programından çıkarıldığı için satın alınıp teslim edilmeyen 6 Türk F-35 uçağının ABD Hava Kuvvetleri için tekrar yapılandırılıp, kullanılması yetkisini veriyor." denildi. 

Tasarı, Senato Genel Kurulundan da kabul edildikten sonra Temsilciler Meclisinin ilgili komite ve genel kurulunda kabul edilen versiyon ile birleştirilerek tek yasa tasarısı haline getirilmesi gerekiyor. 

Kongrenin iki kanadının tasarıları tek tasarı haline getirildikten sonra ABD Başkanı Donald Trump'ın onayına sunulacak.

''TÜRKİYE'NİN ÇIKARILMASI RİSKLERİ DAHA DA ARTIRACAK'' YORUMU

ABD Hükümeti Hesap Verebilirlik Ofisi'nin (GAO) hazırladığı F-35 tedarik raporunda, Türkiye'yi F-35 programından çıkarma girişiminin programın aksayan üretim ve tedarik sürecini daha da sekteye uğratabileceğine dikkat çekilmişti.

Raporda Türkiye'nin programdan çıkarılmasının söz konusu riskleri daha da artıracağına yönelik değerlendirme dikkat çekti.

GAO raporunda, "Türkiye'nin Temmuz 2019'da Rus savunma ekipmanı almasından kaynaklı kaygılar nedeniyle programdan çıkarılması üretim risklerini daha da artıracak. Program Türk tedarikçiler tarafından üretilen 1005 parça için yeni kaynak belirledi ancak şu anda 15 parça istenilen oranda üretilemiyor." ifadesi kullanıldı. 

TÜRK F-35 UÇAKLARINA İLİŞKİN YETKİLENDİRME YENİ DEĞİL

Türk F-35'lerine ilişkin madde 2020 mali yılı savunma bütçesinde de yer almıştı. Ayrıca, 2020 bütçesinde, "Türkiye tarafından sipariş edilen uçakların alımı için 440 milyon dolarlık" fon ayrılması öngörülüyordu.

Aynı zamanda, F-35 üretim bantları olan Lot 12, 13 ve 14 kapsamında, Türkiye'nin siparişlerinin en üst seviyeye çıkarılarak üretime sokulup, ABD Hava Kuvvetleri için satın alınmasına yönelik ek fon sağlanmıştı