Srebrenitsa’nın 30. yıl dönümü! Soykırımının 7 şehidi toprağa verildi

Bosna Hersek’te 1995’te Müslüman Boşnaklara karşı gerçekleştirilen Srebrenitsa soykırımında katledilen ve kimlik tespitleri yapılan 7 şehidin kalıntıları, soykırımın 30. yıl dönümünde Potoçari Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Bosna Hersek’in Yugoslavya’dan kopuş sürecindeki savaşta Sırp güçleri tarafından en az 8 bin 372 Müslüman sivilin katledildiği Srebrenitsa soykırımının 7 kurbanı daha, kimlik tespitlerinin tamamlanması ve ailelerinin müsaadesinin alınmasının ardından bugün Srebrenitsa’daki Potoçari Anıt Mezarlığı’nda gözyaşları eşliğinde toprağa verildi. Uluslararası mahkeme kararları ile soykırım olarak tanınan Srebrenitsa soykırımının 30. yıl dönümü vesilesiyle gerçekleştirilen törene Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi üyeleri Denis Becirovic ile Zeljko Komsic, Karadağ Cumhurbaşkanı Jakov Milatovic, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı (TBMM) Numan Kurtulmuş, Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, Bosna Hersek İslam Birliği Reisü’l-uleması Husein Efendi Kavazovic, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş ve Karadağ Ortodoks Kilisesi Patriği Mihailo’nun da aralarında yer aldığı çok sayıda lider, din adamı, sivil toplum temsilcisi ve vatandaş katıldı.

Soykırımın 30. yıl dönümü vesilesiyle, katliamın gerçekleştirildiği yerlerden eski akümülatör fabrikasında bir anma töreni düzenlendi.

BECİROVİC: "SOYKIRIMIN KAPSAMLI VE PLANLI HAZIRLIKLARI YILLAR SÜRDÜ"

Anma töreninde konuşan Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Üyesi Denis Becirovic, "Bosna Hersek Cumhuriyeti’ne yönelik barbarca saldırının doruk noktası olan ve uluslararası olarak tanınan Srebrenitsa soykırımının üzerinden 30 yıl geçti" dedi. Sırbistan’ın eski Cumhurbaşkanı Slobodan Milosevic’in soykırımdaki rolüne dikkat çeken Becirovic, "Boşnaklara yönelik soykırımın kapsamlı ve planlı hazırlıkları yıllar sürdü. Sırp rejim medyası, soykırımdan yıllar önce Boşnakları köktendinci, radikal, terörist, hain ve diğer aşağılayıcı ifadelerle anıyordu. Miloşeviç rejimi, kitle iletişim araçlarıyla zehirli içerikler yaydı. Beyin yıkama öyle bir seviyeye ulaştı ki, Sırbistan Parlamentosu’nda bir milletvekili kamuoyuna, ‘Her bir Sırp için 100 Müslüman öldürmek gerekir’ diyebildi" ifadelerini kullandı.

MACRON: "AVRUPA BİRLİĞİ’NİN PARÇASI OLMAK İSTEYEN TOPRAKLARDA İNKARCILIĞA YER YOK"

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise gönderdiği mesajda, "Srebrenitsa Avrupa’nın ve tüm dünyanın kolektif hafızasında kalıcı bir leke olarak durmaktadır. Bu bizi gerçeğe ve adalete mecbur kılar" dedi. Fransa'nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanı Benjamin Haddad tarafından okunan mesajında Macron, Srebrenitsa’da suçun boyutlarının tamamen kabul edilmesi ve uluslararası toplumun 1995 yılı temmuz ayında sivilleri koruyamadığının da itiraf edilmesi gerektiğini vurguladı. Macron, mahkeme kararlarına saygı gösterilmesi gerektiğini ve "Avrupa Birliği’nin parçası olmak isteyen topraklarda inkarcılığa yer olmadığını" ifade etti.

RUTTE: "O GÜNLERİN DEHŞETİNİ ASLA UNUTMAYACAĞIZ"

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise anma törenine gönderdiği görüntülü mesajda, "Bu, dünyayı şoke eden ve ülkemi (Hollanda) sonsuza dek sizin ülkenizle bağlayan bir trajedi" diye konuştu. Hollanda Başbakanı olarak görev yaptığı süreçte Srebrenitsa’yı ziyaret ettiğini ifade eden Rutte, "O günlerin dehşetini asla unutmayacağız. Düşüncelerimiz, bu acıdan etkilenen herkesle birlikte. Geçmişi hatırlama görevimizin yanında, daha parlak bir gelecek inşa etme sorumluluğumuz da var" dedi.

YEDİ ŞEHİT DAHA TOPRAĞA VERİLDİ

Anma töreninin ardından, kimlik tespitleri tamamlanan ve yakınlarının bu yılki anma törenlerinde definlerine onay verdiği yedi şehit için toplu cenaze namazı kılındı. Şehitler, Reisü’l-ulema Husein Efendi Kavazoviç’in kıldırdığı cenaze namazının ardından toprağa verildi. Soykırımın 30. yıl dönümünde toprağa verilen şehitlerin isimleri Senajid Avdic (1976),Hariz Mujic (1976), Fata Bektic (1928), Hasib Omerovi (1961), Sejdalija Alic (1961), Rifet Gabeljic (1964) ve Amir Muji (1964) olarak açıklandı.

ŞEHİRLERDE SİRENLER ÇALDI

• Srebrenitsa soykırımının yıldönümü vesilesiyle başkent Saraybosna’nın yanı sıra Tuzla, Zenitsa ve Srebrenik gibi şehirlerde sirenler çaldı. Birçok sürücü, saat 12.00’de çalan siren sesleriyle birlikte araçlarından inerek saygı duruşunda bulundu. Tuzla şehrinde ise sirenler, 11 Temmuz tarihine atıfla 11:07’de çalındı.

MOSTAR KÖPRÜSÜ’NDEN "ALKIŞSIZ ATLAYIŞ"

• Srebrenitsa soykırımını anma etkinlikleri kapsamında Bosna Hersek’in güneyindeki Mostar şehirdeki tarihi köprüden "alkışsız atlayış" gerçekleştirildi. Geleneksel atlayış performansının yanı sıra, bölgedeki vatandaşlar ve turistler, soykırım kurbanları anısına Mostar Köprüsü’nden Neretva nehrine Bosna’nın sembolü olarak bilinen zambak çiçekleri bıraktı.

TBMM BAŞKANI KURTULMUŞ, SREBRENİTSA SOYKIRIMININ 30'UNCU YIL ANMA PROGRAMINA KONUŞTU

 TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, "Srebrenitsa'nın utancı altında ezilen insanlık, bugün Gazze'nin utancı altında daha fazla ezilmekte ve daha büyük bir yükün altında kalmaktadır. Hep beraber Srebrenitsa'dan geçmiş bütün soykırımların ağır yükü altında kalan insanlık adına, bu duyarlılığı gösteren siz değerli uluslararası camianın mensuplarıyla beraber bundan sonraki bütün soykırımları engellemek için bir dayanışma içerisinde olalım." dedi.

Kurtulmuş, Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da 1995'te Sırp birliklerince yapılan ve 8 binden fazla Boşnak sivilin acımasızca katledildiği soykırımın 30'uncu yılı dolayısıyla düzenlenen anma programına katıldı.

Bosna Hersek'teki savaşta Birleşmiş Milletler (BM) askerlerinin üs olarak kullandığı eski akümülatör fabrikasında gerçekleştirilen anma programında konuşan Kurtulmuş, Srebrenitsa'da öldürülen soykırım kurbanlarının bulunabilen kemiklerinin toprağa verildiğini ifade ederek, "Srebrenitsa ve Bosna Hersek’in halkına karşı ağır bir mahcubiyet içerisindeyiz. Hepimiz bu mahcubiyeti hissediyoruz. Aynı zamanda soykırım meselesine sahip çıkmak ve Srebrenitsa'da yaşananları unutturmamak için uluslararası camianın değerli insanları olarak da her platformda sesimizi yükseltmeye gayret ediyoruz." diye konuştu.

Kurtulmuş, 11 Temmuz'un geçen yıl BM'de "Srebrenitsa Soykırımını Anma ve Düşünme Uluslararası Günü" olarak ilan edildiğini anımsatarak, kararın önemli bir adım olduğunu ancak geç kalınmış bir özür niteliği taşıdığını belirtti.

Srebrenitsa'dan alınan derslerle bundan sonra benzer durumların yaşanmaması için gayret sarf edilmesi gerektiğine işaret eden Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bosna Hersek'in kurucusu, bilge lider Aliya İzetbegoviç'in değerli sözünü hatırlatarak bu toplantıyı anlamlandırmak isterim, 'Sakın soykırımı unutmayın, çünkü unutulan soykırım tekrarlanır.' Modern zamanlarda üç önemli soykırıma şahit olduk. Bunlardan birisi Auschwitz, bir diğeri Srebrenitsa, bir diğeri de biz burada konuşurken Gazze'de devam eden Gazze soykırımı."

Kurtulmuş, çıkarılması gereken dersler arasında ilk sırada uluslararası camianın sessizliği olduğuna dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"İkincisi, her üç soykırımın sorumluları da aynı tip insanlardır. Adolf Hitler’in, Ratko Mladiç’in ve Binyamin Netanyahu’nun birbirinden hiçbir farkı yoktur, aynı davranışa sahip insanlardır. Üçüncüsü ise her birisinde etnik temizlik ile hareket edilmiştir. Karşısında düşman gördükleri halkı tamamen yok etmek üzere kurulmuş olan eylemlerdir."