Nükleer tesiste gizemli inşaat! Uydu görüntüleri ortaya çıktı! Tartışma alevlendi

İsrail’in uzun süredir nükleer silah programıyla ilişkilendirilen Dimona’daki Şimon Peres Negev Nükleer Araştırma Merkezi’nde büyük çaplı bir inşaatın hız kazandığı ortaya çıktı.

Uzmanlar, uydu görüntülerini inceleyerek burada ya yeni bir ağır su reaktörü inşa edildiğini ya da nükleer silahların monte edileceği bir tesis kurulmakta olduğunu belirtiyor.

UZMANLAR İKİYE BÖLÜNDÜ

Analiz yapan yedi uzmandan üçü, boyut ve yerleşim nedeniyle bunun muhtemelen yeni bir ağır su reaktörü olduğuna dikkat çekti. Bu tür reaktörler, nükleer silahlarda kullanılan plütonyum üretebiliyor.

Diğer dört uzman ise bunun reaktör olabileceğini kabul etmekle birlikte, nükleer silahların montajına yönelik bir tesis de olabileceğini söyledi.

Orta Doğu’da nükleer silaha sahip tek ülke olarak görülen İsrail, bugüne kadar ne bu iddiaları doğruladı ne de yalanladı. 

İNŞAAT İLK KEZ 2021'DE ORTAYA ÇIKTI

Associated Press, 2021’de ilk kez tesiste büyük çaplı kazı faaliyetlerini duyurmuştu. O dönem 150 metre uzunluğunda ve 60 metre genişliğinde dev bir çukur açıldığı görülmüştü.

5 Temmuz 2025’te çekilen yeni uydu görüntülerinde ise beton duvarların yükseldiği, çok katlı yapılar için zemin hazırlandığı ve vinçlerin aktif şekilde çalıştığı tespit edildi.

Şu anda tipik bir reaktör kubbesi görünmese de uzmanlar bunun sonradan eklenebileceğini veya kubbesiz bir reaktör tasarımı olabileceğini vurguluyor.

Dimona’daki mevcut reaktör ise 1960’lardan bu yana çalışıyor ve ömrünü çoktan doldurmuş durumda.

YENİ REAKTÖR İHTİMALİ

Orta Doğu nükleer silah uzmanı Jeffrey Lewis, “Konum, büyüklük ve tesisin geçmişi dikkate alındığında bunun başka bir şey olması zor. Büyük ihtimalle yeni bir reaktör” dedi.

1980’lerde bir muhbirin sızdırdığı belgelerden, İsrail’in onlarca nükleer başlık ürettiği anlaşılmıştı.

Washington merkezli Silah Kontrol Derneği Başkanı Daryl Kimball da, “Eğer ağır su reaktörü inşa ediliyorsa, bu ya mevcut kapasiteyi korumak ya da yeni başlıklar için plütonyum üretmek anlamına gelir” yorumunu yaptı.

NÜKLEER BELİRSİZLİK POLİTİKASI

İsrail’in nükleer faaliyetleri, ülkenin 1948’deki kuruluşunun ardından yaşadığı savaşlar sonrasında başlatılmıştı. Tel Aviv yönetimi bugüne dek “nükleer belirsizlik” politikasını sürdürdü. Yani ne silah sahibi olduğunu kabul etti ne de reddetti.

İsrail, nükleer silaha sahip dokuz ülkeden biri olarak kabul ediliyor ancak Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması’nı (NPT) imzalamayan dört ülkeden biri.