Hakan Fidan kritik Gazze zirvesi sonrası açıklamalarda bulundu

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Gazze konulu toplantı bitti.

İstanbul'da bir otelde düzenlenen toplantıya Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan ve Ürdün dışişleri bakanlarının yanı sıra Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile Katar'ın temsilcileri katıldı.

Toplantı sonrası Bakan Fidan, önemli açıklamalarda bulundu.

Bakan Fidan'ın açıklamalarından öne çıkan kısımlar şunlar:

"Bugün buradan hep birlikte açık bir mesaj veriyoruz. Süreci baltalamak için temelsiz gerekçeler üretmeye, bahanelere sığınmaya gerek yoktur. Ateşkesi sabote eden, barışı baltalayan hiçbir eyleme izin verilmemelidir. Filistinlilerin gösterdiği irade karşılık bulmalıdır. Barışa giden süreç korunmalıdır. Bu yol sabır ve kararlılık gerektiriyor."

"Gazze'deki insanlık suçlarının sona ermesi ve ateşkes önceliğimiz"

"Uluslararası İstikrar Gücü'nün oluşumu ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Görev tanımı yapılan bir görev gücünün oluşturulması konusunda çalışmalar var. Konuştuğumuz ülkeler şunu söylediler: Bu tanımın içeriğine göre asker gönderip göndermemeye karar verecekler. Ortaya çıkacak çerçevenin bizim de destekleyeceğimiz şekilde olması önem arz ediyor."

"Hangi döküman hazırlanırsa hazırlansın 1967 sınırlarına dayalı bir Filistin devleti olması gerekiyor. İsrail buna hiçbir zaman razı olmadı. Uluslararası toplumun ve bizim desteklediğimiz görüş 1967 sınırlarına riayet etmek. Gazze'de yeniden inşaya yeniden ihtiyaç var fakat bunu yaparken yeni bir vesayet düzeninin oluşmasını görmek istemiyoruz. Gazze'deki atılan adımların buna dönüşme ihtimaline karşı endişelerini dile getirdiğini görmekteyiz."

"TÜRKİYE BARIŞ İÇİN ELİNİ TAŞIN ALTINA SOKMAYA HAZIR"

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hamas'ın Gazze'nin iradesini Filistinlilerden oluşacak bir komiteye devretmeye hazır olduğunu açıkladı. Fidan, İstikrar Gücü için BM görev tanımının beklendiğini ve Türkiye'nin barış için "elini taşın altına sokmaya" hazır olduğunu belirtti.

Fidan, Filistinlileri provoke etmeye çalışan saldırılara bir an önce son verilmesi gerektiğini vurgulayarak, "İsrail insani yardımların ulaştırılması konusunda da üzerine düşen görevi yerine getirmemektedir. Mutabakata göre günlük 600 insani yardım kamyonunun ve 50 akaryakıt tankerinin girişine izin verilmesi gerekmekte. Ama biz bu miktarın içeriye girdiğini açıkçası görmüyoruz. İsrail'in bu politikası nedeniyle insani yardımlar depolarda veya kamyonlarda beklemektedirler." dedi.

Toplantıda Gazze'nin yönetimi ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerle ilgili konuları da ele aldıklarını belirten Fidan, "Hamas Gazze'nin iradesini Filistinlilerden oluşacak bir komiteye devretmeye hazırdır. Söz konusu düzenlemeler Filistin halkının haklarını koruduğu ölçüde zamana ve tahriklere dayanıklı hale gelecektir." ifadesini kullandı.

Önümüzdeki günlerde kurulması öngörülen Uluslararası İstikrar Gücü'nün görev tanımı ve oluşumuna ilişkin müzakereleri de görüştüklerini aktaran Fidan, bu sürecin anlaşmanın arabulucuları ve Filistin tarafıyla uzlaşı halinde yürütülmesi gerektiği konusunda hemfikir olduklarını söyledi.

Gazze'de yeniden toparlanma ve yeniden imar faaliyetleri hakkında da görüş alışverişinde bulunduklarını kaydeden Fidan, "Bu konuda uluslararası koordinasyonu açıkçası çok önemsiyoruz. Özellikle kış aylarının yaklaştığını da dikkate alarak bu alanda somut adımların hızla atılması gerekmektedir. Gazze'nin yeniden ayağa kalkması aynı zamanda Filistin halkının umutlarının ve geleceğe dair inancının yeniden yeşermesi gerekmektedir. Toplantıya katılan ülkeler olarak bu konuyu da yakından takip edeceğiz." diye konuştu.

Fidan, katılımcı ülkeler olarak Filistinliler arası uzlaşı çabalarının da bir an önce sonuç vermesini ümit ettiklerini belirterek, "Bu yönde yapılan temasları olumlu karşılıyoruz. Filistinliler arasında sağlanacak birlik, Filistin'in uluslararası toplum nezdindeki temsilini de güçlendirecektir." dedi.

Ortadoğu'nun geçmişte de krizlerle karşı karşıya kaldığını ancak her defasında barış ve istikrar üretebildiğini dile getiren Fidan, 7 ülkenin ortak sorumluluk bilinciyle bir araya geldiğini vurguladı. Fidan, şunları kaydetti:

"Bugün buradan hep birlikte açık bir mesaj veriyoruz. Süreci baltalamak için temelsiz gerekçeler üretmeye, bahanelere sığınmaya gerek yoktur. Ateşkesi sabote eden, barışı baltalayan hiçbir eyleme izin verilmemelidir. Filistinlilerin gösterdiği irade karşılık bulmalıdır. Barışa giden süreç korunmalıdır. Bu yol sabır ve kararlılık gerektiriyor. Biz bu erdemlere sahip ülkeler olarak bu yolda yürümeye devam edeceğiz. Toplantıya katılan tüm mevkidaşlarıma ve heyetlerine bir kez daha bu vesileyle en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Ortak çabalarımızın Gazze'de ve bölgemizde kalıcı barış ve istikrarın tesisine katkı sağlamasını temenni ediyorum."

GAZZE'YE ULUSLARARASI İSTİKRAR GÜCÜ VE TÜRKİYE'NİN ROLÜ

Bakan Fidan, Bloomberg News muhabirinin "Gazze'de konuşlandırılacak istikrar güçleri" ve "Türkiye'nin Gazze'ye asker gönderip göndermeyeceği" yönündeki sorusunu da yanıtladı.

Uluslararası istikrar gücünün oluşumuyla ilgili çeşitli görüşmelerin ve çalışmaların devam ettiğini belirten Fidan, ülkelerin üzerinde önemle durduğu konunun, "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla meşruiyet çerçevesi çizilen, görev tanımı yapılan bir gücün oluşturulması" olduğunu söyledi.

Fidan, "Yani konuştuğumuz ülkelerin ifade ettikleri şu; bu tanımın içeriğine göre asker gönderip göndermemeye karar verecekler. Yani ISF'in görev tanımı, yetkileri ne olacak? Ona göre ülkeler ağırlıklı olarak karar verecekler. Gönderecek olan ülkelerin kendi prensipleriyle, politikalarıyla çatışan bir görev tanımının onlar için asker gönderme açısından zor olacağını düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'nin tutumuna ilişkin ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Şarm El-Şeyh'te imza atan dört liderden biri olduğunu hatırlatan Fidan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bu açıkça şunu gösteriyor, biz barış için elimizi taşın altına sokmaya hazırız. Her türlü fedakarlığı yapmaya hazırız. Ama burada da az önce ifade ettim, ortaya çıkacak dokümanların, çerçevenin bizim de açıkçası destekleyeceğimiz nitelikte olması önemli. Dolayısıyla bu konudaki diplomatik temaslarımız, çabalarımız devam ediyor."

"GAZZE'DE YENİ VESAYET SİSTEMİNİ GÖRMEK İSTEMİYORUZ"

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze'de atılacak adımların yeni bir vesayet düzenine dönüşmemesi gerektiğini belirterek, "Filistinlilerin yönetimini Filistinliler yapmalı, Filistinlilerin güvenliğini Filistinliler sağlamalı." dedi.
 
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen Gazze konulu toplantının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
 
Bir gazetecinin, Gazze'deki yerel yönetimin yerine geçici bir vesayet düzeni kurulmasına yönelik endişeleri ve Müslüman ülkelerin "kırmızı çizgilerini" sorması üzerine Fidan, öncelikle Filistin meselesinin uzun yıllardır kabul edilmiş tanımının değişmemesi gerektiğini belirtti.

"Günün sonunda 1967 sınırlarına dayalı coğrafya içerisinde Filistinlilerin bir devletinin olması ve iki devletli çözümün hayata geçmesi, şu ana kadar Filistin sorununun açıkçası uluslararası hukuk ve pratik açısından tanımlanmış şekli." diyen Fidan, İsrail'in buna razı olmadığını ancak uluslararası toplumun kahir ekseriyetinin bu görüşü kabul ettiğini ifade etti.
 
Fidan, Gazze'deki insanlığa karşı suçların sona ermesi ve ateşkesin devamının birinci öncelik olduğunu vurgulayarak, "Fakat bu, umarız cari bir an olur. Çünkü Filistin meselesinin genel tanımını bunu kullanarak değiştirilmesine izin vermemek gerekiyor. Dolayısıyla burada bir diplomatik ihtimama ve dikkate ihtiyaç var." şeklinde konuştu.

Gazze'de yeniden yapılanma, yeniden inşa ve nüfusun tekrar yerine dönmesine ihtiyaç olduğunu belirten Fidan, şöyle devam etti: "Fakat bunu yaparken de sizin de ifade ettiğiniz gibi yeni bir vesayet düzeninin oluşmasını kimse görmek istemiyor açıkçası. Gazze'deki yeniden imarı, huzuru ve güvenliği sağlama yolunda atılan adımların buna dönüşme ihtimaline karşı ülkelerin bu konudaki çekincelerini gündeme getirdiğini görüyoruz."

Haber Global muhabirinin uluslararası bir istikrar gücünün Gazze'ye konuşlandırılmasına ilişkin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı çalışmalarının hangi aşamada olduğunu sorması üzerine Fidan, bu konudaki çalışmaların devam ettiğini söyledi.

İlk önce taslakta genel mutabakat sağlanması gerektiğini, ardından Güvenlik Konseyi üyelerince kabul edilip daimi üyelerden veto gelmemesi gerektiğini hatırlatan Fidan, "Bu bir süreç. Bu sürecin her aşamasında biz gerek Türkiye gerek diğer paydaş ülkelerle beraber çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Tabii ki hassas bir süreç. Bu süreçte oldukça dikkatli olmamız gerekiyor." dedi.

"BUGÜNKÜ BİR SORUNU ÇÖZERKEN GELECEKTE YENİ BİR SIKINTIYA SEBEP OLMAMALI"

Bakan Fidan, süreçte dikkatli olunması gerektiğinin altını çizerek, "Filistin meselesinin çözümünde atılacak her türlü adım, bugünkü bir sorunu çözerken gelecekte yeni bir sıkıntıya sebep olacak yapısal bir zemini oluşturmamalı. Buna çok dikkat ediyoruz." ifadelerini kullandı.

A Haber muhabirinin, "Gazze'de yönetim anlayışı nasıl şekillenecek?" ve Filistinliler ile uluslararası toplumda ortak bir anlayış belirlenip belirlenmediği sorusuna karşılık Fidan, esas itibarıyla Müslüman ülkeler arasında bir anlayış birliği olduğunu belirtti.

Fidan, "Bu konuda gerek Filistinliler gerek biz hiçbir sıkıntımız yok. Tabii İsrail'in ve etkili olduğu uluslararası diğer aktörlerin başka bir görüş açısı oluyor. Tabii diplomatik müzakere, çekişme ve zemini ilerletme de açıkçası bu iki farklı görüşün bir araya getirilmesi için şu anda oluyor." diye konuştu.

Kurulacak sistemin kimin önceliklerini ne kadar tatmin edeceğinin fevkalade önemli olduğunu vurgulayan Fidan, "Yani burada yazılacak metnin nasıl olacağı, kurulacak sistemin nasıl olacağı, kimin önceliklerini ne kadar tatmin edeceği meselesi fevkalade önemli." değerlendirmesinde bulundu.

"FİLİSTİNLİLERİN YÖNETİMİNİ FİLİSTİNLİLER YAPMALI"

Türkiye'nin prensip olarak desteklediği hususu açıklayan Fidan, şunları kaydetti: "Ama bizim prensip olarak desteklediğimiz husus, Filistinlilerin yönetimini Filistinliler yapmalı, Filistinlilerin güvenliğini Filistinliler sağlamalı. Uluslararası toplum bunun hayata olabilecek en iyi şekilde geçmesi için destek vermeli. Gerek diplomatik, gerek kurumsal, gerek ekonomik olarak. Şimdi bunu hayata geçirirken işte bazı ayarlamalar var. Onların iyi yapılması gerekiyor."

Bakan Fidan, diğer dışişleri bakanlarıyla daha nasıl yaratıcı adımlar atılabileceğini görüştüklerini belirterek, ateşkesi kalıcı çözüme ilerletmek isterken, Filistin meselesinin temelindeki "çok zıt kutuplarda olan" ve yıllarca çözülememiş görüş farklılıklarının tekrar gündeme geldiğini anlattı.

Mevcut iki aylık "soykırımın ve savaşın" ardından yeni oluşan bir zihin ve güvenlik algısı olduğuna dikkati çeken Fidan, "Bütün bunların yeni bir sistemle çözülmesi meselesi, biraz daha açıkçası zaman alacak bir konu. Ama umutvarız, olumluyuz. Yani elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz. İnşallah bu konuda ortaklarımızla çalışmaya devam edeceğiz." diye konuştu.