Kenan Evren Askeri darbeyi böyle ilan etmişti

7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren, tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde (GATA) 98 yaşında hayatını kaybetti. Öğle saatlerinde yaşlılığa bağlı çoklu organ yetmezliği nedeniyle sağlık durumu ciddileşen Evren, yoğun bakım ünitesine alındı. Solunum cihazına bağlanan Evren, kurtarılamayarak yaşamını yitirdi.

12 Eylül 1980 darbesinin Türkiye üzerinde bıraktığı izler ise hala akıllarda. 

DARBEYİ TELEVİZYONDAN DUYURMUŞTU

1980 yılında yaşanan 12 Eylül darbesinde, Orgeneral Kenan Evren, 12 Eylül 1980 darbesini televizyonda böyle açıklamıştı;

"ASMAYALIM DA BESLEYEMİ Mİ?.."

7 Kasım 1982'de halkoyuna sunulan ve kabul olunan Anayasa ile Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı olarak göreve başlayan Evren, 1984'te Muş'a yaptığı ziyarette daha sonra çok konuşulacak bir beyanda bulundu. Evren, 16 yaşındaki Erdal Eren’in idam edilmesiyle ilgili "Şimdi ben; bunu yakaladıktan sonra mahkemeye vereceğim ve ondan sonra da idam etmeyeceğim, ömür boyu ona bakacağım. Bu vatan için kanını akıtan, bu Mehmetçiklere silah çeken o haini ben senelerce besleyeceğim. Buna siz razı olur musunuz?" ifadelerini kullanmıştı.

"DENGE İÇİN BİR SAĞDAN BİR SOLDAN ASTIK"

Kenan Evren'in darbeden yıllar sonra yaptığı açıklamalar darbenin nasıl geçtiğini de anlatıyordu. Evren, "Adaletli olsun diye 'bir sağdan bir soldan astık'" cümlesini şöyle anlatıyordu: "Söyledim. Sağda olanlar var, solda olanlar var. Yalnız sağdakileri verip de idam ettirip, bir sağdan, bir soldan. Bununla hiçbir tarafı tutmadığımızı, bitaraf olduğumuzu anlatmak istedik."

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI DAVA

12 Eylül 2010'daki referandumla Anayasa değişikliği kabul edildi ve darbe sorumlularının yargılanmasını engelleyen Anayasa'nın geçici 15. maddesi yürürlükten kaldırıldı.

Bu gelişmenin ardından 12 Eylül 1980 askeri darbesiyle ilgili savcılıklara suç duyurusunda bulunulmaya başlandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2011'de Evren ve hayatta kalan tek MGK üyesi Tahsin Şahinkaya hakkında hazırladığı iddianame, mahkeme tarafından kabul edildi.

Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüşülen davada, Evren ve Şahinkaya, yataklarında, yastık desteğiyle yarı yatar vaziyette duruşmayı takip ettiler. Ankara GATA'daki Kenan Evren ile İstanbul GATA'daki Tahsin Şahinkaya'nın görüntüleri, SEGBİS sistemiyle mahkeme salonundaki televizyon ekranına yansıtıldı.

AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET

Evren ve Şahinkaya, 21 Aralık 1979'da dönemin başbakanına verdikleri muhtırayla Anayasa'yı ve TBMM'yi ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs suçunu işledikleri, 12 Eylül 1980'de de cebren Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nı tağyir, tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül eden TBMM'yi ıskat ve cebren men suçunu işledikleri gerekçesiyle "ağırlaştırılmış müebbet" hapis cezasına çarptırıldı.

RÜTBELERİ SÖKÜLDÜ

Bu cezalar, takdiri indirimle müebbet hapis cezasına çevrildi. Evren ve Şahinkaya hakkında "askeri rütbelerin sökülmesini" içeren Askeri Ceza Kanunu'nun 30. maddesinin uygulanmasına da karar verildi. Karar temyiz edilirken Yargıtay aşaması henüz sonuçlanmadı.