Tarihi zirve sona erdi

NATO'nun 26 müttefiki ve İttifak ile işbirliği yapan 20 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını, dışişleri ve savunma bakanlarını, genelkurmay başkanlarını ve askeri yetkililerini bir araya getiren İstanbul zirvesi, "alınan

kararlarla" ve "yansıtılan görüntülerle" "tarihi" nitelik kazandı.



NATO liderleri, her şeyden önce, İttifak bünyesinde, Irak krizinin başından beri yaşanan ve kamuoyundan gizlenmesi mümkün olmayan "uzlaşmazlık havası"na son vermek için büyük çaba harcadılar ve bu hedefe ulaştıklarını düşünüyorlar.



Yeni Irak hükümetine destek sözünü oybirliği ile veren müttefikler, "isteklilerin", Irak güvenlik birimlerinin eğitimine

katkıda bulunmasına da yeşil ışık yakarak, yeni bir adım attılar.



Nerede, ne zaman, nasıl, hangi ülkelerce verileceği şimdilik belirsiz kalan "eğitim desteği"nin, NATO bayrağının, "bir şekilde" Irak'a girmesinin yolunu açtığını düşünenler çoğunlukta gözüküyor.



İstanbul zirvesi, bugüne kadar Irak'taki müttefiki Polonya'ya 'lojistik destek" vermekle yetinen NATO'nun Irak bağlantısının "yeni bir sayfasının" açıldığı gerekçesiyle "önemli ve verimli" olarak nitelendiriliyor.



Afganistan, NATO'nun "küresel boyutunu ve hedeflerini" yansıtan

bir dosya olarak İstanbul zirvesine damgasını vurdu.



İttifak, Afganistan'daki asker sayısını artırarak, bu ülkedeki sorumluluk ve etki alanlarını genişletmeyi kararlaştırarak, dünyaya "savunma alanında ve terörizme karşı mücadelede sınır tanımadığı" mesajını verdi.



İstanbul zirvesi, NATO-AB ve NATO-Rusya ilişkileri açısından

"sönük" geçti. NATO'nun genişlemesi nedeniyle "kırgın" olan Rusya'nın Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, NATO Genel Sekreteri'nden giden İstanbul davetlerini reddetmesi, NATO-AB zirvesinin de özellikle Kıbrıs Rum kesiminin Türkiye tarafından AB bünyesinde yasal görülmeyen varlığı nedeniyle yapılmaması "küçük gölgeler" oluşturdu.



NATO ve AB bünyesinde ciddi sorun kaynakları olan bu unsurların ön plana çıkmaması için önceden bulunan "diplomatik formüller" başarıyla uygulandı.



NATO'nun Bosna Hersek'teki barışı koruma gücü SFOR'a son verme

kararı alması, bu çerçevede AB'nin EUFOR operasyonlarına gelecek yıl

başında "yeşil ışık" yakılması da İstanbul zirvesinin "tarihi" niteliğini kuvvetlendirdi.



Bu hedefine ulaşmak için ABD ve Türkiye gibi müttefikleri ikna etmekte çok uzun süreli çabalar harcayan AB, İstanbul'dan "memnun ve heyecanlı" ayrılırken, Bosnalıların büyük endişe ve AB'ye güvensizlik yansıttıkları gözlemlendi.



NATO, İstanbul zirvesinde, "Bosna'yı AB'ye terk etmediği" mesajını vermeyi de ihmal etmedi.



NATO Basın Servisi'nin verilerine göre, yüzlercesi Amerikalı olmak üzere 3 bin gazetecinin akredite olduğu NATO İstanbul zirvesinde alınan en önemli kararlardan biri "İstanbul İşbirliği Girişimi" adı altında harekete geçirilen proje oldu.



Akdeniz ülkeleriyle diyalogu geliştiren İttifak, başta Körfez ülkeleri olmak üzere Ortadoğu'ya "diyalog çağrısını" somutlaştırdı.



Formüller ve telaffuz şekilleri farklı olsa da ABD ve İngiltere öncülüğünde gündeme taşınan büyük Ortadoğu projesinin "savunma ayağı" İstanbul'da oluşturulmaya başlandı.



Terörizme ve kitle imha silahlarının yayılmasına karşı ortak mücadeleye öncelik veren NATO'nun, bu çerçevede, İstanbul'da aldığı bazı "teknik" kararlar da büyük önem taşıyor.



NATO bünyesindeki "istihbarat teşkilatı"nın günün koşullarına

uyarlanması, "yüksek teknoloji" kullanımı, müttefikler arası istihbarat alışverişi, terör eylemleri karşısında dayanışmanın somutlaştırılması, Akdeniz'deki NATO denetleme operasyonunun (Aktif Gayret-Active Endeavour) kapsamının ve yetenek gücünün genişletilmesi gibi konularda yeni ve ciddi adımlar atıldı.



İstanbul zirvesi, NATO'ya üye olmak isteyen Arnavutluk, Hırvatistan ve Macaristan açısından güzel bir anı olmayacak.



Katılım için tarih bekleyen üç adaya sadece "teşvik mesajı" verilmesi, bu ülkelerde hayal kırıklığı yarattı.



İttifakın siyasi kanadı, Kafkasya ve Orta Asya ülkeleriyle diyalogu geliştirmek yönünde de yeni adımlar attılar ve "ilgi yoğunlaştırdıkları" bu bölgelere özel temsilciler atadılar.



İstanbul'da askeri açıdan önemli kararlar alındı. "Yeni tehditlere karşı koyabilmek, savunma alanının küresel boyuta taşınmasının gereklerini yerine getirebilmek" amacıyla İttifakın askeri yeteneklerini geliştirmek konusunda mutabık kalan liderler, askeri kanada talimat verdiler ve çeşitli alanlarda yapılacak "kendini yenileme" çalışmalarına yeşil ışık yaktılar.



Bu çerçevede müttefiklerin savunma bütçelerini "uyarlamaları", daha esnek, süratli, yetenekli askeri birimler kurulması gibi kararlar alındı.



Bu kararlar kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer silahlara karşı korunma, istihbaratın geliştirilmesi, hava-kara izlemesi, iletişim ve komuta kontrolü, stratejik hava ve deniz ulaşımı, uçakların havada ikmali, savaşta taktik ve lojistik destek yeteneklerinin geliştirilmesi gibi unsurlarda önemli adımları beraberinde getiriyor.



NATO'nun askeri kanadı, İstanbul zirvesinden çıkan kararlar çerçevesinde askeri açıdan kapsamlı reformlara girişecek.



İstanbul zirvesi, NATO'nun askeri kanadının bir "gövde gösterisi" yapmasına da zemin oluşturdu. NATO'nun "Acil Mukabele Kuvveti" (NATO Response Force-NRF) bünyesinde ilk komuta devir teslimi İstanbul'da yapılırken, Avrupa Kuvvetleri Komutanı (SACEUR) Amerikalı General James Jones ve Türk Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök önemli mesajlar verdiler.



Askeri temsilciler, NRF'nin "mukabele" gücü, etki ve yetki alanı, sürati, yetenekleri üzerinde dururken, "terörizme karşı mücadele" unsurunun askerler açısından öneminin de altını çizdiler.



NATO üst düzey yetkilileri, İstanbul zirvesini ve sonuçlarını değerlendirirken, "çok başarılı", "mükemmel", "eksiksiz", "uyumlu" ifadelerini kullandılar ve "İstanbul'da çok mutlu olduklarını" anlattılar.