Üniversitelerde bilim yok, siyaset çok

Geçtiğimiz günlerde bir bildiri yayınlayarak Doğu ve Güneydoğu’daki terör olaylarında devleti ve hükümeti suçlayan 1000’den fazla akademisyenin bu tutumu akıllara üniversitelerin bilimsel çalışmalardaki performansını getirdi.

YÖK’ün 2014 yılında yayınladığı “Büyüme, Kalite, Uluslararasılaşma: Türkiye Yükseköğretimi İçin Bir Yol Haritası” başlıklı raporda Türkiye’de üretilen bilimsel yayınlara ilişkin çarpıcı rakamlar yer aldı. Buna göre; Türkiye, on yedi yıllık sürede dünya akademik yayın sıralamasında 30 ülke arasında ancak kendine 20. sırada yer bulabildi.

Yayınların niteliğinin ve kalitesinin bir ölçüsü kabul edilen atıf sayılarında ise her geçen yıl düşüş yaşandığı gözlemleniyor. Bu kapsamda 2004 yılında üretilen Türkiye kaynaklı uluslararası yayın sayısı 16 bin 358’i bulurken, atıf sayısı ise 162 bin 263 ile rekor seviyelere çıkıyor. Fakat 2012 yılına gelindiğinde 30 bin 396 bilimsel yayın ortaya konuluyor olmasına rağmen yapılan atıf sayısı 16 bin 361’de kalıyor. Bu durumun üzerinde önemle durulması gereken bir husus olduğunun vurgulandığı raporda “Akademik yayın performansı konusunda Türkiye’nin nüfusu ve ekonomik büyüklüğü bakımından, benzeri ülkelerle karşılaştırıldığında, gereken yerde olmadığı açıktır” ifadeleri dikkat çekti.

Raporda “1996-2012 yılları arasında ülkelerin toplam yayın performanslarına bakıldığında, Türkiye akademik yayın sayısı bakımından 20. sıradayken, ortalama atıf sayısı bakımından 27. sırada, etki değeri bakımından ise 37.sıradadır” denildi.

KÜÇÜK ÜLKELERİN BİLE GERİSİNDEYİZ

Ülkelerin 1996-2012 yılları arasındaki yayın performansına ilişkin verilerin yer aldığı rapora göre dünya sıralamasında bilimsel yayın açısından başı ABD’nin çektiği görülüyor. 17 yılda 7 milyon 63 bin bilimsel yayının üretildiği ABD’deki bu yayınlara yapılan atıf sayısı ise yine aynı süre içinde 129 milyon 540 bin olarak gerçekleşiyor.

ABD’nin ardından Çin, İngiltere, Almanya, Japonya, Fransa, Kanada ve İtalya gibi ülkeler gelirken, Türkiye’nin çok küçük nüfuslu ülkelerin bile gerisinde kaldığı gözleniyor. Bu kapsamda Türkiye’de 17 yılda ortaya konulan 306 bin bilimsel yayına karşılık bu yayınlara 1 milyon 935 bin atıf yapılmış durumda.

Aynı yıllar içinde Türkiye’ye göre çok küçük bir ülke olan Belçika’da atıf yapılan yayın sayısı 4 milyon 696 bin olarak gerçekleşirken, İsrail’de 3 milyon 663 bin, Avusturya’da 3 milyon 47 atıf sayısına ulaşıldığı görülüyor. Türkiye’de üretilen uluslararası yayınlara atıf yapılmamasının uluslararası bilim ortamında ilgi görmediğinin bir göstergesi olduğu ifade ediliyor.