Gecekonducular Musevi mezarlığını talan etti

Barış Erdoğan'ın haberi

500 yıl önce İspanya'dan göç eden Musevilerin İstanbul'un Anadolu yakasında ilk yerleştikleri semt olan Kuzguncuk'taki tarihi mezarlık ve mezar taşlarının gecekonducuların talanına uğradığı ortaya çıktı. Nakkaştepe Musevi Mezarlığı, buraya gecekondu kurmak için gelenler tarafından 1970'li yılların başından itibaren işgal edildi. Mezarlığa işgalciler sadece gecekondu yapmakla kalmadı aynı zamanda mezarlıktaki mermer taşlarını evlerinin yapımında kullandı. Kaçak yapıların arasında gezerken bahçe duvarlarında, kapı önündeki merdivenlerde hâlâ üzerinde İbranice yazı izleri duran mezar taşlarını görmek mümkün. Gecekonducu işgalinin daha da genişlememesi için cemaat 1978'de mezarlığın geri kalanını bir duvarla çevirerek koruma altına almış. Kuzguncuk Avrupa Musevilerinin vaat edilmiş topraklara gitmeden önceki son durak olarak gördükleri ve kutsal topraklara gidemeyenlerin en azından burada ölmeyi vasiyet ettikleri yer olarak biliniyor.

TARİHİ AYIP
Musevi dünyasının en önemli isimlerinin ebedi istirahatgâhı olan mezarlık yılın 12 ayı dünyanın dört bir yanından Yahudilerin akınına uğrasa da tarihe ve ölülere karşı yapılan saygısızlık devam ediyor. Bu nedenle Türkiye Hahambaşılığı, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na durumu bildirerek soruna bir çözüm bulunması talebinde bulundu. Türk Musevi Cemaati Hukuk Müşaviri Avukat Ester Zonana, 'Mezarlığın üzerindeki işgaller hakkında Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 26 Ekim 2006'da aldığı bir karar vardır. Alınan karar gereğince mevzuata aykırı yapılarla ilgili Üsküdar Belediyesi'nce işlem yapılması gerekmektedir' dedi.

LOZAN'DA BELLİ
Ancak Üsküdar Belediyesi yetkilileri mezarlığın mülkiyetinin Büyükşehir Belediyesi'ne ait olduğunu söyleyerek topu üzerinden atıyor. Bu noktada mezarlığın statüsüyle ilgili başka bir sorun ortaya çıkıyor. Cemaat mezarlığın mülkiyetinin kendilerine ait olması gerektiğini ileri sürüyor. Av. Kezban Hatemi de Lozan Antlaşması'na göre azınlıklara ait mezarlıkların katiyen belediyelere devredilemeyeceğini, Müslüman mezarlıkları için yapılan uygulamanın azınlıklar için de uygulanarak büyük bir hata yapıldığını söyledi.

Hukuki girişimler sonuçsuz kaldı
CEMAATİN Hukuk Müşavirliği, 3998 sayılı Kanun'un 'Cemaatlere ait mezarlıkların mülkiyeti belediyeye devredilemez' hükmüne dayanarak konuyu çeşitli kereler yargının önüne getirdi. Ancak Musevi cemaatinin hukuki girişimleri her seferinde davaların reddedilmesiyle sonuçsuz kaldı. Av. Ester Zonana yeni Vakıflar Kanunu'nda Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ve Hazinenin mülkiyetine geçmiş taşınmazların iade edileceği hükmü yer almasına rağmen belediyelerin mülkiyetine geçmiş taşınmazlar hakkında bir çözüm getirilemediğini savunuyor. Aradan geçen zamana rağmen İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü mezarlık sahasındaki kaçak yapılaşmayla ilgili girişimde bulunmadı.

(Sabah)