Topkapı Sarayı’nın iki has odası 10 yıl süren restorasyonun ardından ziyarete açıldı

Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, "Burada 10 yıl süren çalışmaların ardından restorasyon sona ererek ziyaretçilere açıldı. Odaların bugün itibariyle ziyaretçiyle buluşması çok önemli bir aşamadır" dedi.

Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlı Topkapı Sarayı’nın Harem bölümünde yer alan 1. Ahmed ve 3. Ahmed Has Odaları’ndaki restorasyon çalışmaları sona erdi. 10 yıl süren çalışmalarda "Okuma Odası" olarak da bilinen 1. Ahmed Has Odası; çini, hat sanatı ve sedef işçiliğinin zarif örnekleriyle dikkat çekerken; "Yemiş Odası" adıyla tanınan 3. Ahmed Has Odası da ziyarete açıldı.

RESTORASYON ÇALIŞMALARI 10 YIL SÜRDÜ

Batı etkisindeki natüralist süslemeleriyle Osmanlı sanatında yeni bir dönemin izleri taşıyan her iki oda, tarihi ve sanatsal açıdan Topkapı Sarayı’nın en özel mekanları arasında yerini koruyor. Uzman restoratörler ve sanat tarihçileri gözetiminde yürütülen restorasyon çalışmaları bilimsel yöntemlerle belgelenerek tamamlandı. 10 yıl süren çalışmalarda duvar süslemeleri, çiniler, altın mukarnaslar ve özgün kalem işleri titizlikle onarıldı; kaybolan bölümler aslına uygun şekilde yeniden işlendi.

"ODALARIN BUGÜN İTİBARİYLE ZİYARETÇİYLE BULUŞMASI ÇOK ÖNEMLİ BİR AŞAMADIR"

10 yıl süren restorasyon çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, "Burada 10 yıl süren çalışmaların ardından restorasyon sona ererek ziyaretçilere açıldı. Bu iki mekanı çok özel kılan en önemli olanı buraların bizzat padişah daireleri olması. Padişah daireleri olduğu için gerek mimari gerek dönemin başat sanatlarını hepsini bir arada görebildiğimiz mekanlar. Topkapı Sarayı’nda ziyaret edilemeyen bu mekanların bugün itibariyle ziyaretçiyle buluşması çok önemli bir aşamadır" dedi.

"GEREK ÇİNİLERİ GEREK SEDEF KAPAKLARI, GEREK KALEM İŞLERİ İLE DÖNEMİN BÜTÜN MİMARİ UNSURLARI BİR ARADA DEĞİŞTİRİLMİŞ BİR MEKANDIR"

Restorasyonun uzun sürmesinin nedenini açıklayan Yıldız, "İçinde bulunduğumuz 1. Ahmet Dairesi bu noktada 1600’lü yılların başında Sultan 1. Ahmet için Has Oda, okuma odası olarak yapılmış bir mekan. Klasik dönemin bütün yansımalarını anlatan bir mekan. Gerek çinileri gerek sedef kapakları, gerek kalem işleri ile dönemin bütün mimari unsurları bir arada değiştirilmiş bir mekandır. Bu yönüyle çok özel bir restorasyon sürecini gerektirdi. Restorasyon sürecinin uzun olmasının temel sebebi budur. Mekanda yer alan sedef kapakların, Sedefkar Mehmet Ağa tarafından yapıldığını biliyoruz. Kalem işleri, çinilerin üstündeki hat yazılarında Kur’an-ı Kerim’den duaların olduğunu biliyoruz. Mekanda kullanılan yeşil çinilerin sarayda çok özel kullanılan örneklerden olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla çok özel bir mekanla karşı karşıyayız" şeklinde konuştu.

"O ODADA DÖNEMİN KALEM İŞLERİYLE, EDİRNEKARİ SÜSLEMELERİYLE VE HAT YAZILARIYLA SON DERECE MÜZEYYEN BİR ODADIR"

Odalardaki sanat çalışmaları hakkında bilgi veren Yıldız, "Hemen yanımızda yer alan 3. Ahmed’e ait oda bu binadan 100 yıl sonra inşa edilen Yemiş Odası aslında Lale Devri’nin kültürel, mimari ve sanatsal üslubunu bize gösteren bir yapı. O odada dönemin kalem işleriyle, Edirnekari süslemeleriyle ve hat yazılarıyla son derece müzeyyen bir odadır" ifadelerini kullandı.

"YAZ AYLARINDA TOPKAPI SARAYI’NA GÜNLÜK 20 BİN CİVARINDA ZİYARET GERÇEKLEŞİYOR"

Topkapı Sarayı’nın uzun yıllar kullanılmadığını söyleyen Yıldız, "Döneminde kullanılan aynalarla, zenginleştirilmiş bir mekan olmasına rağmen güzel bir derinlik sağlanmış, bir de ocağında kullanılan ilk çok erken dönem Osmanlı barok süslemelerle mekan anlam kazanıyor. Şu an ziyarete açık olan 3. Murat Odasıyla birlikte aslında 3 farklı padişahın yaklaşık 200 yıl bir süreçte kullanmış oldukları, yapmış oldukları has odaları ziyaretçilerimizin görebileceğini söyleyebiliriz. 1924’ten itibaren öncesinde kullanıldığına dair bir süreç var. Has dairelerde ziyaret edilen hemen yanımızdaki 3. Murat Odası oldu. Burada yapılan restorasyon çalışmasının çok titiz ve ince tutulması sürdürüldü. Harem dairesindeki padişah has odaları ciddi anlamda ziyaretçi alan mekanlarımızdandır. Yaz aylarında Topkapı Sarayı’na günlük 20 bin civarında ziyaret gerçekleşiyor. Bunun 15 bini kadarı ortalama yabancı ziyaretçiden oluşuyor. Bunun da 10 bini haremi ziyaret ediyor. Biz günde 10 bin kadar ziyaretçinin bu odaları ziyaret edeceğini düşünüyoruz" diye konuştu.

Harem’in önemli bölümleri arasında yer alan bu iki odanın salı günleri hariç haftanın her günü 09.00-17.30 saatleri arasında ziyaretçilere açık olduğu ifade edildi.

Milli Saraylar Başkanı Dr. Yasin Yıldız, “Burayı önemli kılan hususlar özellikle 17. yüzyılın başında ve 18. yüzyılın başında saraya eklenen 2 tane özel padişah has odası olmasından kaynaklanıyor. Zaten hemen yanında bulunduğumuz alanda şu an da ziyarete açık olan daha eski 3. Murat Has Odası. Dolayısıyla Topkapı Sarayı’nda dönem içinde I. Ahmed ve III. Ahmed döneminde yapılan 2 tane çok önemli has odayı, bugün sizlerin huzurunda restorasyonunun tamamlandığını bilgilendirmiş oluyoruz. Bu bizim için çok önemli çünkü burada yürütülen restorasyon çalışmalarını en az 10 yıllık geçmişi var. Gerçekten içinde bulunduğumuz I. Ahmed Has Odası takdir edersiniz ki 1600’lü yılların başında, hemen yanımızda bulunan Yemiş Odası da 1700’lü yılların başından itibaren varolagelmiş mekanlar. Tabi Topkapı Sarayı’nda yaşam bittikten sonra bu mekanlar ciddi anlamda kullanım dışı kalmıştı. Uzun yılların getirmiş olduğu ciddi restorasyon ihtiyaçları vardı. Gerek yapısal gerek tezyinatta ortaya çıkan bu restorasyon ihtiyaçları biraz evvel zikretmiş olduğum 10 yıllık süreçte tamamlandı ve bugün tekrar ziyaretçiyle buluşturulacak hale geldi” dedi.

‘İLGİNİN ÇOK YOĞUN OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM’

Restorasyonu tamamlanan odaları anlatan Başkan Yıldız, “Topkapı Sarayı olarak son derece şanslıyız. Yılda 3,5 ila 4 milyon ziyaretçinin ziyaret ettiği bir mekan ama bu 2 mekan da gerçekten ziyaretçilerimizin çok büyük ilgisini çekeceğini tahmin ediyoruz. Çünkü içinde bulunduğumuz I. Ahmed Has Odası gerek çini süslemeleri gerek sedef süslemeleriyle son derece özgün bir oda. Buradaki dolap kapaklarındaki sedeflerin, Sedefkar Mehmet Ağa tarafından, Sultan Ahmet Camii’nin de mimarıdır, yapıldığını biliyoruz. Kuşak yazılarında Fetih Suresi’nde Kur’an-ı Kerim’in son surelerine kadar pek çok ayetin yer aldığını biliyoruz. Yine padişah için düzenlenen kalemişlerden beyitler olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla son derece tezyinatlı bir odayla karşı karşıyayız. İçerisinde 2 tane selsebil bulunuyor. Bununla birlikte tabi burasının aynı zamanda belgelerde I. Ahmed okuma odası olarak da kullanıldığını biliyoruz. Zaten bugün de tefrişi de ona göre yapıldı. Bu özellikleriyle çok özel bir mekan ziyaretçiyle buluşacak. Hemen yanımızda yer alan Yemiş Odası ise zaten dünya çapında ünlü bir mekan. Lale Devrinin bütün süsleme tezyinatını içinde barındıran III. Ahmed için hazırlanan bir oda. Dolayısıyla ilginin çok yoğun olacağını düşünüyorum. Burada ziyarete açık olan III. Murat odasıyla içinde bulunduğumuz odanın arasında yaklaşık 60 yıllık bir dönem farkı var ama yanımızda bulunan odayla 100 yıldan fazla fark var. Dolayısıyla aslında Osmanlı klasik dönem mimarisinin tam zirve dönemi ile bitiş dönemi arasındaki çok önemli bir 200 yıllık kesiti kapsayan 3 mekan ziyaretçiyle bir arada buluşmuş olacak bu yönüyle çok önemli. Üç farklı dönemindeki padişahı zevklerinin beğenilerinin ve Osmanlı mimari unsurlarına nasıl yansımış olduğunu burada ziyaretçilerimiz anlayacaklar.” dedi.