Moro Barış Süreci: Çatışma Çözümü ve Arabuluculuk Çalıştayı düzenlendi
20 Haziran Cuma günü, İHH İnsani Yardım Vakfı ile İNSAMER (İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi) iş birliğinde “Moro Barış Süreci: Çatışma Çözümü ve Arabuluculuk” başlıklı önemli bir çalıştay düzenlendi.
İHH Genel Merkezi’nde gerçekleştirilen çalıştaya, Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) lideri ve Bangsamoro Özerk Bölgesi’nin kurucu başkanı Hacı Murad İbrahim, İHH Başkan Vekili Hüseyin Oruç, akademisyenler, diplomatik temsilciler, siyasetçiler, konuya ilişkin uzman isimler ve çok sayıda sivil toplum kuruluşu temsilcisi katıldı. Toplantıda, Moro barış süreci kapsamında müzakere süreci, anlaşmanın temel çerçevesi, karşılaşılan başlıca engeller, barışın kurumsallaşması ile Bangsamoro Özerk Bölgesi’nde siyasi, ekonomik, eğitim ve sağlık alanlarında hayata geçirilebilecek projeler ele alındı. Yuvarlak masa formatında gerçekleştirilen çalıştayda, Hacı Murad İbrahim’in konuşmalarının yanı sıra katılımcılar da öneri, katkı ve değerlendirmeleriyle sürece aktif biçimde dâhil oldular. Çalıştayın önemine değinen İNSAMER Koordinatörü Dr. Riad Domazeti, çalıştayın burada sona ermeyeceğini, elde edilen çıktıların raporlaştırılarak bölgeyle ilgilenen paydaşların kullanımına sunulacağını ifade etti.
MORO BARIŞ SÜRECİ'NDE İHH’NIN ROLÜ
2012 yılında Filipinler Hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) arasında başlatılan barış görüşmeleri neticesinde, 2017 yılında Filipinler Hükümeti tarafından Bangsamoro Özerk Bölgesi resmen tanınmıştır. Filipinler Devleti ile Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da yürütülen barış müzakereleri sonucunda, 2012 yılında Çerçeve Anlaşması, 2014 yılında ise Kapsamlı Anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmalarla, sürecin hakemliğini yapmak ve geçiş sürecinde taraflara tavsiyelerde bulunmak üzere, İHH İnsani Yardım Vakfı'nın da üyesi olduğu Bağımsız İzleme Heyeti (TPMT) oluşturulmuştur. Beş üyeden oluşan heyetin başkanlığına Avrupa Birliği’nin eski büyükelçisi getirilmiştir. Bugüne kadar 53 kez Filipinler’de toplanan heyet, sürecin tüm aktörleriyle toplantılar yaparak Filipinler ve Bangsamoro barış panellerine izleme raporlarını sunmuş, her yıl kamuoyuna da bir rapor paylaşmıştır.
İHH İnsani Yardım Vakfı, Bangsamoro Özerk Bölgesi'nde barışın ardından da faaliyetlerini sürdürmektedir. Hâlihazırda bölgede, başta insani yardım olmak üzere özellikle eğitim alanında çeşitli çalışmalar yürütmektedir.
MORO'DA NELER OLMUŞTU?
Filipinler Hükümeti ile Moro Müslümanları arasında 40 yılı aşkın bir süre devam eden çatışmalarda yaklaşık 200 bin kişi hayatını kaybetmiş, 1,5 milyondan fazla insan ise yerinden edilerek göç etmek zorunda kalmıştır.
