İklim Kanunu ile Türkiye'yi ne bekliyor?

• Haber7

Türkiye’de iklim değişikliğiyle mücadelede tarihi bir adım atıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ve yasalaşan İklim Kanunu, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefini ve Yeşil Dönüşüm vizyonunu hukuki zemine taşıdı. Bu yeni düzenlemeyle afetlere dirençli şehirler, yenilenebilir enerji, tarım ve hayvancılığın korunması gibi birçok alan yasal güvenceye kavuştu.

UYUM SÜRESİ 2027’YE KADAR, CUMHURBAŞKANI 1 YIL UZATABİLECEK

Kanuna göre, ilgili kurum ve kuruluşların tüm planlarını ve düzenlemelerini 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlaması zorunlu olacak. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıl kadar uzatma yetkisine sahip olacak.

AMAÇ: İKLİM DİRENÇLİ TÜRKİYE

İklim Kanunu’nun temel amacı, iklim krizinden kaynaklı zararları azaltmak, iklime dirençli şehirler oluşturmak ve sürdürülebilir yeşil büyümeyi teşvik etmek. Kanun;

• Biyoçeşitliliği, doğal kaynakları korumayı,

• Su ve gıda güvenliğini sağlamayı,

• Ormanları ve yeşil alanları artırmayı,

• Yenilenebilir enerji yatırımlarıyla dışa bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.

TARIM, ENERJİ, ŞEHİRCİLİK: TÜM SEKTÖRLERİ KAPSIYOR

İklim Kanunu yalnızca çevresel değil, aynı zamanda ekonomik ve yapısal dönüşüm hedefliyor. Tarım, hayvancılık, şehir altyapıları ve enerji dahil olmak üzere birçok sektörde yeni standartlar getirilecek. Sanayi, ulaşım ve su yönetimi gibi alanlar da düzenlemelerden etkilenecek.

HER İLDE KOORDİNASYON KURULU KURULACAK

Her ilde İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Bu kurullar, valilikler öncülüğünde yerel strateji ve eylem planlarını oluşturacak. İlgili kurumların iklim politikalarına uyumlu planlarını tamamlaması için son tarih yine 31 Aralık 2027 olarak belirlendi.

AFETLERE KARŞI ERKEN UYARI SİSTEMİ VE ENTEGRE YÖNETİM GELİYOR

İklim kaynaklı afetlerin artışına karşı, risk değerlendirme ve izleme sistemleri, erken uyarı mekanizmaları ve bütünleşik afet yönetimi hayata geçirilecek. Amaç, afetlerin yıkıcı etkilerini önceden tespit ederek kayıpları minimize etmek.

EMİSYON TİCARET SİSTEMİ KURULUYOR

Türkiye’de ilk kez ulusal bir Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) devreye alınacak. Bu sistem sayesinde;

• Sera gazı emisyonları maliyet etkin biçimde azaltılacak,

• Sanayi tesisleri karbon salımlarını düşürmeye yönlendirilecek,

• Yeni teknolojilerle karbon ayak izi azaltımı sağlanacak.

YATIRIMA İKLİM ŞARTI: YEŞİL TAKSONOMİ VE KARBON DÜZENLEME

Yeni sistemle birlikte, Türkiye Yeşil Taksonomisi yatırım projelerinin gerçekten çevreci olup olmadığını denetleyecek. Ayrıca ithal ürünlerdeki karbon yoğunluğunu değerlendirmek için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) hayata geçirilebilecek.

OKULLARDA İKLİM DERSİ, TOPLUMDA YEŞİL BİLİNÇ

Kanunla birlikte:

• Okul müfredatına iklim değişikliği ve yeşil dönüşüm dersleri eklenecek,

• Yeşil iş gücü yetiştirilecek,

• Kamuoyuna yönelik farkındalık kampanyaları düzenlenecek.

SU VE TOPRAK YÖNETİMİNE KAPSAMLI YAKLAŞIM

• Su kaynakları sürdürülebilir şekilde yönetilecek,

• Arazi tahribatı ve erozyonla mücadelede ulusal düzeyde rehabilitasyon çalışmaları yapılacak,

• Ormanlar, meralar ve sulak alanlar koruma altına alınacak.

YENİ NESİL TEKNOLOJİLERE DEVLET TEŞVİĞİ

• Karbon yakalama, hidrojen teknolojisi ve yerli temiz teknoloji üretimi teşvik edilecek.

• Devlet-özel sektör-üniversite iş birliğiyle araştırma merkezleri ve enstitüler kurulacak.

UYMAYANA AĞIR PARA CEZASI

Kanuna aykırı davrananlara ciddi yaptırımlar geliyor:

• Sera gazı raporunu teslim etmeyenlere: 500 bin – 5 milyon TL arası ceza

• Florlu gaz yasaklarını ihlal edenlere: 2,5 milyon TL ceza ve 6 aya kadar belge kısıtlaması

SIKÇA SORULANLAR: DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

Yanlış: “Vatandaşa karbon vergisi geliyor”
Doğru: Emisyon Ticaret Sistemi sadece enerji yoğun sanayi tesislerini kapsar. Bireysel kullanıcılar etkilenmez.

Yanlış: “Kömür ve petrol bir anda yasaklanacak”
Doğru: Geçiş süreciyle temiz enerji teşvik ediliyor, yasaklama yok.

Yanlış: “İstihdam azalacak”
Doğru: Yeni sektörlerde yeşil iş alanları açılacak.

Yanlış: “İklim değişikliğini reddedene ceza verilecek”
Doğru: Böyle bir ceza kanunda yer almıyor.

Yanlış: “Tarım, hayvancılık ve meyve üretimi yasaklanacak”
Doğru: Aksine, organik ve sürdürülebilir üretim desteklenecek.

Yanlış: “Karbon ayak izi kişisel özgürlükleri kısıtlayacak”
Doğru: Karbon ayak izi sadece üretim sürecinde verimliliği hedefliyor.