Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Hukuk Konferansı 2025 başladı

Üniversitenin Güney Kampüsü'nde 2 gün sürecek etkinliğin açılış oturumunda, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci ve Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Emrah Bozbayındır, katılımcılara hitap etti.

Rektör İnci, çatışma sonrası toplumların yeniden inşasında uluslararası hukukun üstlendiği rolün önemine dikkati çekti.

Üniversitelerin sadece eğitim kurumu olmadığını, aynı zamanda barış ve adaletin güçlendirilmesinde küresel birer sorumluluk taşıdığını ifade eden İnci, "Bu konferans, sadece akademik bilgi paylaşımı değil, aynı zamanda farklı kültürler ve çözüm önerileri arasında anlamlı bir diyalogdur." dedi.

Dünyanın önde gelen üniversitelerinden akademisyenlerin katılımıyla konferansın küresel bir diyalog platformuna dönüştüğünü vurgulayan İnci, konferansın aynı zamanda insanlık onuru ve barış için umutları yeşerten bir adım olacağına inandığını söyledi.

Suriye'den Gazze'ye, Ukrayna'dan Myanmar ve Sudan'a kadar dünyanın dört bir yanında yaşanan çatışmaların yarattığı fiziksel, psikolojik ve toplumsal yıkıma işaret eden İnci, hukuk disiplininin, diğer sosyal bilimlerle bu yaralara adalet temelli çözümler sunabileceğini ifade etti.

"KONFERANS, SAVAŞ SONRASI TOPLUMLARIN YENİDEN YAPILANMASINDA ÖNEMLİ BİR IŞIK OLACAK"

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Rektör İnci, 3 yıl önce kurulan Hukuk Fakültesinin, gelecek sene ilk mezunlarını vereceğini belirtti.

Uluslararası Hukuk Konferansları serisine ilk kez geçen yıl "Gazze" temasıyla başladıklarını dile getiren İnci, bu yıl ise savaş sonrası toplumlarda adalet ve yeniden yapılanma temalı bir konferans düzenlediklerini söyledi.

Rektör İnci, Türkiye'nin jeopolitik konumu ve uluslararası ilişkilerdeki ağırlığına paralel olarak Boğaziçi Üniversitesinin de akademik açıdan iyi bir konumda olduğunu ve diyalog platformu oluşturduğunu belirterek, Hukuk Fakültesinin dünya çapında uluslararası hukuka katkı sağlayacak programlar düzenlediğini vurguladı.

Gazze'de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde savaş ve yıkımın devam ettiğini, bunun sonrasında yeniden yapılanmanın söz konusu olacağını kaydeden İnci, "İnanıyorum ki buradaki konferans, bu platform, oraların yeniden yapılanması için önemli bir ışık ve önemli bir çalışma olacaktır." değerlendirmesini yaptı.

BİRÇOK BAŞLIKTA PANELLER DÜZENLENECEK

Hukuk Fakültesi Dekanı Bozbayındır da burada yaptığı konuşmada, küresel krizlerin arttığı dönemde hukukun ve adaletin rolünün her zamankinden daha önemli hale geldiğini vurguladı.

Bu yıl ikincisi düzenlenen konferansın, akademik işbirlikleri ve çözüm odaklı yaklaşımlar için önemli fırsat sunduğunu ifade eden Bozbayındır, konferansta uluslararası ceza hukuku, mülteci hukuku, ekonomik yeniden yapılanma, çevresel iyileşme gibi birçok başlıkta paneller düzenleneceğini aktardı.

Bozbayındır, küresel düzeyde yaşanan çatışmalar ve adalet arayışlarının konferansın ana eksenini oluşturduğunu belirterek, Suriye, Ukrayna, Afganistan ve Irak gibi ülkelerde savaş sonrası yeniden yapılanma süreci ve geçiş dönemi adaletinin önemine dikkati çekti.

Geçiş dönemi adaletini, "geçmişte yaşanan ağır insan hakları ihlalleriyle hesaplaşmak, mağdurların onarımı ve toplumun yeniden inşası" olarak tanımlayan Bozbayındır, bu sürecin yerel aktörlerin sahiplenmesiyle başarıya ulaşabileceğini vurguladı.

KONFERANSTA UZMAN AKADEMİSYEN VE HUKUKÇULAR KONUŞMACI OLACAK

Konferansın ana konuşmacıları arasında eski Birleşmiş Milletler Raportörü ve Princeton Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Richard Falk ile Cornell Üniversitesi Uluslararası Hukuk Profesörü Dr. Siba N'Zatioula Grovogui yer alacak.

Konferansa ayrıca King's College London ile Xi'an Jiaotong-Liverpool, Leiden, Ottawa ve Pretoria üniversiteleri gibi dünya çapında saygın akademik kurumlardan pek çok önemli isim katılacak.

Konferansta, çatışma sonrası toplumların yeniden yapılanma süreçlerinde adalet mekanizmalarının rolü, uluslararası ceza hukuku, ekonomik yeniden inşa, göç ve mülteci politikaları, anayasal dönüşüm süreçleri ile çevresel zararların giderilmesi gibi konular masaya yatırılacak.

Zirvenin öne çıkan oturumları arasında, Prof. Carsten Stahn'ın yöneteceği "Çatışma Sonrası Uluslararası Ceza Hukuku ve Sanatsal Yaklaşımlar", Prof. Satvinder Juss'un moderatörlüğündeki "Mültecilerin Hukuki ve Sosyal Yeniden Entegrasyonu" ile Prof. Patrick Dumberry'nin katılacağı "Çatışma Sonrası Uluslararası Yatırım Hukuku ve Devletlerin Devamlılığı" başlıklı paneller yer alıyor.

Ayrıca çevresel hasarların giderilmesine yönelik oturumda, eski Birleşmiş Milletler Özel Raportörü Prof. Hilal Elver, çatışma sonrası çevresel felaketler ve gıda güvenliği konularında değerlendirmelerde bulunacak.

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI HUKUK KONFERANSI'NA EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR

Konferans Düzenleme Kurulu üyeleri Dr. Ömer Erkut Bulut, Dr. M. Beheşti Aydoğan, Dr. Hasan Basri Bülbül, Dr. Ayşe Didem Sezgin ve Hüseyin Dişli konferansın bu yıl ki temasını şu şekilde tanımladılar: “Uluslararası hukukun çatışma sonrası süreçlerde yerel aktörlerle daha uyumlu ve pozitif bir diyalog kurması ve bu toplulukların geçiş sürecini kolaylaştırıcı rol üstlenmesi gerekmektedir. Agresif liberal barış yaklaşımlarının çatışma sonrasındaki geçiş süreçlerinde olumsuz etkiler doğurduğu görülüyor. Konferans bu bakımdan daha eleştirel bir tutum izleyerek kapsayıcı bir yaklaşımla çatışma sonrası süreçlerde bu toplumları önceleyen uluslararası hukuk yaklaşımları tartışmaya açmaktadır.”

"BATI MERKEZCİ YAKLAŞIMLARIN HUKUKTAKİ BİLGİ HEGEMONYASINA KARŞI BİR DURŞU YANSITMAKTADIR"

Konferans uluslararası hukukta önemli bir boşluğu dolduruyor. Dr. Aydoğan konferansın uluslararası hukuktaki pozisyonunu şu şekilde ifade etti: “Konferans esasında uluslararası hukukun konuşulduğu ve üretildiği merkezleri değiştirme amacı gütmektedir. Bu bakımdan Batı merkezci yaklaşımların hukuktaki bilgi hegemonyasına karşı bir duruşu yansıtmaktadır.”

Dişli, Konferansın uluslararası hukukun kendisini eleştiriye açtığını şöyle ifade ediyor: “Uluslararası hukuku yalnız krizlerin çözücü veya düzenleyicisi olarak değil, aynı zamanda bizzat kriz üreticisi ve sürdürücüsü bir disiplin olarak da masaya yatırıp dönüştürücü çözümleri tartışmaya açıyoruz.”

Dr. Bulut, konferansın uluslararası ekonomi hukuku bağlamındaki rolünü şöyle açıkladı: “Uluslararası ilişkilerde çok taraflılığın giderek azalmasının ekonomik ilişkilere etkisi, ekonomi anlaşmalarının politik şartlara bağlanması ve yerel aktörlerin iktisadi süreçlere katılımı gibi sorunlar önem arz etmektedir.”

Dr. Bülbül konferansın ülkemiz için de kritik öneme sahip olan mülteci hukuku bağlamındaki rolünü şöyle anlattı: “Suriye, Ukrayna gibi örnekler de görüldüğü üzere mülteci meselesi kritik bir önem arz etmektedir. Konferans özellikle mültecilerin dönüş süreçlerinin hukuki işleyişine dair yön verici fikirler sunacak.”

Dr. Sezgin konferansın ilk gününü şu sözlerle ifade etti: “Bugün erken saatlerde, uluslararası ceza hukuku üzerine gerçekleştirilen bir panel, cezai sorumluluk ve adalet kavramlarını yeniden düşünmenin yollarını ele alarak dinleyicilere bütüncül ve yenilikçi bakış açıları sundu.”

BILC 2025’te Princeton Üniversitesi profesörlerinden ve Eski BM Filistin Özel Raportörü Richard Falk ilk günün keynote konuşmasını gerçekleştirdi. Falk uluslararası hukukun giderek hukuk yapıcı bir güçten politika üreten bir aktöre dönüştüğünü ifade etti. Konferans 6 Temmuz 2025 Pazar günü Cornell Üniversitesi profesörlerinden Siba N’Zatioula Grovogui gibi alanında önemli akademisyenlerin konuşmalarına ev sahipliği yaparak devam edecek.