Dayton Anlaşması'nın 30'uncu yılı: İstanbul'da konferans düzenlendi!
Yeryüzü Avukatları Derneği (WOLAS) ve Balkan Studies Foundation (BSF) tarafından düzenlenen “Dayton Anlaşması'nın 30. Yılı: Hukuki Yansımalar, Parçalanma Siyaseti ve Barışın İnşasının Geleceği” başlıklı uluslararası konferans yapıldı.
27–28 Kasım 2025 tarihlerinde yapılan konferansa Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Saraybosna Üniversitesi Tarih Enstitüsü ve Uluslararası Saraybosna Üniversitesi de destek verdi. İki gün süren konferans; akademisyenler, hukukçular, araştırmacılar, uluslararası kurum temsilcileri ve sivil toplum aktörlerinden oluşan geniş bir katılımla gerçekleştirildi.
"BARIŞ KAĞIT ÜZERİNDE KALMAMALI"
Konferans Düzenleme Kurulu Başkanı Dr. Hasan Basri Bülbül konuşmasında, Bosna’nın 30 yıl önce yaşadığı acıların bugün Gazze ve Ukrayna’da yankılandığını belirterek, “Barış adı altında dayatılan adil olmayan mekanizmalar uzun vadede sorunları çözmek yerine derinleştiriyor.” dedi.
WOLAS Başkanı Av. Enes Kafadar, Dayton Barış Anlaşması’nın savaşı durdurmasına karşın etnik ayrışmayı kurumsallaştırdığına dikkat çekerek, “Bu düzen, Bosna’nın geleceğini sınırlayan bir yapı oluşturdu.” ifadelerini kullandı.
BSF Direktörü Dr. Sevba Abdula, Dayton’ın etnik bölünmüşlük ve liberal çoğulculuk temelinde çağın gerisinde kaldığını vurgularken, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Kuşakçı, barışın yalnızca silahların susması değil, adaletin ve ortak geleceğe dair umudun varlığı olduğunu belirtti.
İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Osman Bülent Zülfikar da “Dayton öncesi yaşanan acılar hâlâ hafızalarımızda. Barış, bilim ve hukuk temeline dayanarak korunmalıdır.” diyerek sürdürülebilir barışın önemine dikkat çekti.
Dayton Anlaşması’nın hukuki ve siyasi mirası yapılan oturumlarda tartışıldı
Konferansta Dayton Barış Anlaşması’nın 30 yıllık etkisi; hukuki miras, etnopolitik yapılanma, uluslararası toplumun rolü ve geleceğe yönelik barış inşası perspektifleri çerçevesinde kapsamlı şekilde ele alındı.
Etkinlikte öne çıkan temalar şunlar oldu:
Dayton’un anayasal ve hukuki mirası
Etnopolitik parçalanma ve yönetişim krizleri
İnsan hakları ve uluslararası hesap verebilirlik
Bölgesel aktörlerin barış süreçlerindeki rolü
Dayton sonrası karşılaştırmalı barış deneyimleri
Bosna-Hersek, Türkiye, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Avusturya ve Kosova’dan uzmanların katıldığı altı oturumda sunum ve tartışmalar gerçekleştirildi.
BÖLGENİN GELECEĞİNE IŞIK
Oturumlar boyunca Bosna-Hersek’in üçlü devlet yapısından kültürel kurumların sürdürülebilirliğine, insan hakları rejimlerinden uluslararası sorumluluk mekanizmalarına kadar geniş bir yelpazede bildiriler sunuldu. Etnopolitik bölünmenin bölgesel güvenliğe etkileri ve farklı ülkelerin barış inşası modelleri de karşılaştırmalı olarak değerlendirildi.
Konferans boyunca yapılan tartışmalar, Dayton’ın yalnızca tarihsel bir belge değil, güncel siyasal ve hukuki sorun alanlarını şekillendiren bir çerçeve olduğunu ortaya koydu. Uzmanlara göre, anlaşmanın 30 yıllık mirası, bölge politikacılarına ve uluslararası aktörlere barışın geleceğine ilişkin önemli sorumluluklar yüklüyor.
Dayton Barış Anlaşması kapsamında düzenlenen konferans, ikinci günün oturumlarının tamamlanmasıyla birlikte sona erdi.
