Montrö sorumluluğu ile Karadeniz'de hamle: Türkiye'nin tarafsızlığı bozulmak isteniyor

• Haber7-ÖZEL

Rusya ve Ukrayna saldırıları nedeniyle Avrupa teyakkuza geçerken 2022 yılından beri devam eden savaş ilk kez Karadeniz'de gerilimi arttırdı.

Savaşın daha geniş bölgelere yayılmasından endişe edilirken Aralık ayından itibaren  Karadeniz’de art arda gemi saldırıları ve Türk hava sahasını ihlal edilmesiyle menşei belli olmayan İHA'nın Çankırı'da düşürülmesi Türkiye'de uluslararası tepkilere yol açtı.

ERDOĞAN'DAN TARAFLARA İKAZ

Montrö anlaşmasının temellerini koruyarak üzerine düşen sorumluluğu yerine getiren Türkiye, Karadeniz'deki ticari gemilere yapılan saldırılar sonrası "serbest seyrüsefer ilkesine" aykırı saldırılardan kaçınılması gerektiğini belirterek diplomasi trafiğini sürdürmeye devam ediyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karadeniz’de Türk gemilerine yönelik yapılan saldırılara ilişkin ise "Son günlerde düzenlenen karşılıklı saldırılar, Karadeniz’deki seyrüsefer emniyetini ciddi biçimde tehdit etmektedir. Ticaret gemilerini, sivil gemileri hedef almanın kimseye bir faydası olmaz. Her iki tarafa da bu konuda ikazlarımızı net bir şekilde iletiyoruz." dedi

Haber7'ye özel değerlendirmelerde bulunan Emekli Korgeneral ve Stratejik Düşünce Enstitüsü Savunma ve Güvenlik Koordinatörü Mithat Işık ise Ukrayna ve Rusya'nın Karadeniz'deki gemi saldırıları ve sonrasında yaşanan hava sahasını ihlal eden İHA'nın başka bir devlet tarafından ikili ilişkilerin bozularak gerilimi tırmandırmak istemesinden kaynaklı olabileceği vurgusunu yaptı.

Rusya ateşle oynuyor: Uzun menzilli bombardıman uçakları Karadeniz'de!

TÜRKİYE SAVAŞIN KARADENİZ'E SIÇRAMASINI ENGELLİYOR

28 Kasım günü Kocaeli’nin Kandıra ilçesinden Kefken açıklarından yola çıkan Rusya’nın Novorosiysk Limanı’na seyreden Kairos ve VIRAT isimli gemiler Ukrayna tarafından saldırıya uğramıştı. Konuya ilişkin ise Türk Dışişleri Bakanlığı Karadeniz’in çatışma alanına dönüşmemesi için diplomatik uyarıda bulunmuştu.

Milli Savunma Bakanlığı ise Karadeniz’in savaş bölgesi olmaması için iki ülke için uyarıda bulunarak “Bölgesel sahiplik ilkemiz kapsamında tedbir ve inisiyatifler yürütmekteyiz.” açıklamasında bulundu.

SALDIRILAR KARADENİZ'DEKİ TİCARETİ ETKİLİYOR

Rus tankerlerine yapılan saldırıların ardından ise 2 Aralık 2025 tarihinde Rusya’dan Gürcistan’a Ayçiçek yağı taşıdığı belirtilen MIDVOLGA-2 tankeri de Türk kıyılarına 80 mil uzaklıkta saldırıya uğramıştı.

Denizcilik Genel Müdürlüğü tarafından yapılan açıklama sonrasında13 personeli bulunan geminin Sinop’a doğru yola çıktığı açıklanmıştı.

Bölgede yaşanan gemi saldırıları sonrasında Türkiye, Rus ve Ukraynalı diplomatları Dışişleri Bakanlığı'na çağırarak, uluslararası deniz ticaretinin tehdit edildiği konusunda uyarmış Hakan Fidan ise, "Türkiye'nin münhasır ekonomik bölgesindeki gemilere yönelik saldırılar seyir güvenliğini ihlal ediyor, ticareti etkiliyor" ifadelerini kullanmıştı.

UKRAYNA: TÜRK GEMİSİNİ RUSYA VURDU

Bölgede iki ülkenin karşılıklı olarak gemi ticaretini aksatan saldırıları sonrasında, 12 Aralık'ta Türkiye’ye ait CENK T adlı ro-ro gemisi Ukrayna’nın Odesa bölgesinde demirli bulunduğu sırada Rus saldırısı sonucu vurulmuştu.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodmir Zelenski Rusya’nın Türk gemisine yaptığı saldırıyı kınayarak, “Gıda güvenliğine yönelik bir saldırıydı. Savaşla hiçbir ilgisi olmayan bu tür gemilere saldırmak, Rusya'nın tüm dünyaya doğrudan meydan okumasıdır” açıklamasında bulunmuştu.

"TÜRKİYE'Yİ DOĞRUDAN HEDEF ALAMAZLAR"

Emekli Korgeneral ve Stratejik Düşünce Enstitüsü Savunma ve Güvenlik Koordinatörü Mithat Işık ise Karadeniz'de yaşanan gemi saldırısı ve devamında İHA düşürülmesi arasındaki bağlantıyı değerlendirdi.

Işık, Türkiye'nin Rusya-Ukrayna savaşında tarafsız bir politika benimsediğini iki ülkenin de Türkiye ile olumsuzluk yaşamaktan kaçınacağı vurgusunu yaptı.

Işık, "Son bir ay içerisinde Karadeniz'deki petrol tankerlerine yapılan İHA saldırılarına da bakarsak her türlü ihtimali değerlendirmek doğru olur.

Rusya ve Ukrayna'nın Türkiye'yi hedef alarak doğrudan bu kalkışmaya gireceğine ihtimal vermiyorum. Bizim her iki ülkeyle de dostane ilişkilerimiz devam ediyor.

F-16'ların Karadeniz'de vurduğu İHA nasıl tespit edildi?

GEMİ SALDIRILARI SONRASI İHA DÜŞÜRÜLMÜŞTÜ

15-16 Aralık günü ise diplomatik tepkiler devam ederken Karadeniz üzerinden Türk hava sahasına giren İHA, Ankara’nın Elmadağ ilçesi Çankırı arasında meskûn olmayan bir alanda F-16'lar tarafından düşürülmüştü.

Menşei bilinmeyen İHA'nın, Hava Kuvvetleri Komutanlığı teknik inceleme başlatmıştı.

"RUSYA VE UKRAYNA İLE İLİŞKİLERİMİZİ BOZMAK İSTEMİŞ OLABİLİRLER"

Karadeniz üzerinden Türk hava sahasına giren İHA'nın başka bir ülkenin olabileceği veya da kontrolden çıkmış olabileceğini değerlendiren Işık, "Kontrolden çıkmış bir İHA durum olabilir. Gerek Ukrayna gerekse Rusya ile ilişkilerimizde tarafsızlık politikası izliyoruz. Türkiye'yi hedef alan bir İHA gönderileceğini değerlendirmiyorum.

Araç kontrolden çıkmış olabilir. Her türlü ihtimali düşünmek zorundayız. Türkiye-Rusya ilişkilerini bozmak isteyen, Türkiye- Ukrayna ilişkilerinin bozulmasını isteyen yabancı bir ülke tarafından veya bir örgüt tarafından yapılmış olabilir. 

Biz bu savaşta tarafsızlık politikası izliyoruz. Ukrayna savaşında özellikle AB ve Almanya'nın tutumuna bakıldığında ABD ile bölgede barışın olmasını engelliyor." ifade etti.