Mao'nun hayatı ve resimleri / FOTOGALERİ

Yaşar İliksiz'in kitap yorumu

Mao Zedong'un Kızıl Ordu'nun başına geçtiği 12 Aralık 1934'ten kısa bir süre önce onu gören Amerikalı Solcu Yazar Agnes Smedleyt onu; 'Esmer ve gizemli yüzü uzun, alnı geniş ve yüksek, ağzı kadınsıydı. Başka özellikleri bir yana estetik duygusuna sahip biriydi. Kadınsı niteliğine rağmen bir katı kadar inatçı ve yapısında çalik bir gurur ile kararlılık vardı. ... Nüktedanlığı, genelikle, ruhsal inzivanın derin mağaralarından geliyormuş gibi alaycı ve amansızdı....' şeklinde tarif ediyor...

SAPKINLIK DÜZEYİNDE CİNSEL TUTKU

1961 yılında özel treniyle doğduğu Hunan kentine giden Mao'ya pek çok kadın eşlik ediyordu. Bozkır hükümdarlarının tarih boyu frenleyemedikleri cinsel güç gösterileri ve mümkün olduğunca çok kadınla evlenme alışkanlığının Mao'da daha da aşkın bir boyutta tezahür ettiğine şahit oluyoruz. Kendisiyle olmak için can atan kadınları kırmayan Mao'nun kimi zaman toplu yatak sefaları olduğunu da bu sayede öğrenebiliyoruz. Kadınlarla olmanın kendisini genç hissetiirdiğini pornografik bir söylemle dile getirmesi ahlaki konularda titiz olan hekimini dehşete düşürüyor ve 'midem bulanmıştı' dedirtiyordu.

HAYATI HAKKINDA KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA

İşte böylesine sıra dışı bir lider bugün dünyanın bir numaralı ekonomik gücü olmaya çalışan dev Çin Halk Cumhuriyeti'ni kuruyordu. Mao'nun hayatı hakkında bugüne dek çok sağlıklı, tarafsız ve bilimsel bir eser yoktu.  30 yıl gibi BBC'nin dış haberler muhabirliğini yapan Philip Short 1970 ve 1980'li yıllarda Çin'de çalışarak bu ülkeyi sık sık ziyaret eden bir isim olarak bu konuda şu ana dek hazırlanmış en iyi biyografiye imza attı. Philp Short'un Mao Zedong / Bir Yaşam adlı eseri İthaki Yayınlarınca Yavuz Alogan'a tercüme ettirilerek Türkçeye kazandırıldı.

(Mao'nun bilinen ilk resimi, aile evi, ailesi, Çin'deki işkenceler, Mao'nun hayatından kesitler... Kitapta yayaınlanan resimlerden sizler için seçtiğimiz özel karelerden oluşan FOTOGALERİYE GİRİŞ)

Dünya çapında yayın yapan gazetelerin övgüyle söz ettiği eser, gelecekte daha çok tartışılır hale gelecek Çin Halk Cumhuriyeti - Mao Zedong ilişkisine dair çok ilginç ve birinci el kaynaklara dayanan bilgiler içeriyor. Philip Short, belgelerin çoğunu artık dışa nispeten daha açık hale gelen Çin Halk Cumhuriyeti Yetkililerinden aldığını belirterek, eserinin Çinli lider hakkında şu ana dek yayınlanmış en otantik biyografi olduğuna dikkat çekiyor...

HANEDANLAR KAVGALARININ KAN GÖLÜNDE DOĞAN BİR LİDER  

Çin'i Ortaçağ'ın uyuşukluğundan kurtarmak ve hanedan kavgalarının su gibi kan akıtıığı bir ülkeyi ulus bilincine ulaştırarak, o ezici nüfus gücünü dünya çapında bir aktör olmaya soyundurmak kolay iş değildir. Mao işte böylesi bir kan deryasında yaşayan ve yarı sömürge konumda olan bir ülkeyi dünyanın dev güçleri arasına sokmayı başarmış bir liderdir.

26 Aralık 1893 tarihinde dünyaya gelen ve 9 Eylül 1976'da hayata gözlerii yumana dek çalkantılı ve gel gitli bir ömür süren dünyanın en önemli Komünist liderlerinden Mao Zedong'un hakkındaki tartışmalar ölümünden onlarca yıl sonra da hararetle devam etmektedir. Taraftarlarına göre büyük Çin devletini kuran siyasi ve askeri önder olarak Mao'nun liderliği tartışılmaz derecede başarılı ve görüşleri Marksizmin gelişmesini sağlamıştır.  

YENİLGİ VE BOZGUNLAR YAŞAMIŞ BİR LİDER

Siyasi mücadelenin ilk yıllarında Sosyalizmi tanımayan Mao, bu siyasi fikirle tanıştıktan sonra anarşizme duyduğu sempatiyi bir yana atıp, Sağcı Karşıtı Kampanya, Büyük İleri Atılım, Kültür Devrimi gibi isimler verdiği metotlarla çeşitli sosyo ekonomik projeler geliştirdi. Bu projeler sayesinde güçlü, müreffeh ve eşitlikçi bir Çin okluşturmayı hedefliyordu. Mao ve tarartarlarının düşlerini uygulamaya geçirecek hakimiyeti elegeçirmesi kolay olmadı. Yenilgiler, bozgunlar ve sürgünler yaşadılar. Ama geleneksel Çin muhafazarkarlığını yıkarak ortaya yeni bir devlet çıkartmayı başardılar. Onun kurduğu Çin kendi halkı büyük bir sefalet içinde ucuz işgücüyle sürünmesine rağmen bugün ABD ve AB ekonomisi karşısında en büyük alternatif. Kimi ekonomi kurmaylarına göre ise geleceğin hakim ekonomik gücü olmayı başaracak... 

Ancak kimilerine göre de Mao'nun projeleri başarısızdı ve Çin'in asıl gelişimi onun ölümünden sonra başladı. Muhalifleri, Mao'yu on milyonlarca Çinlinin ölümüne sebep olmakla, Çin kültürüne, toplumuna, iktisadına ve dış ilişkilerine zarar vermekle suçladılar. Pragmatist bir lider olan Mao, uluslararası çatışmalara taraf olduğu için Çin dışında da tepki topladı. Stalin'in kendine kazık atacağını sezen ve ABD ile temas kurmaktan çeinmeyerek yandaşlarının bile öfkesini üstüne çeken Mao'nun siyasi manevralarının ekonomik dönüşüm getirmediğini iddia eden ve günümüz Çin Halk Cumhuriyeti'nde Maoist siyasetten gitgide uzaklaşıldığını idda edenler ve ölümünden sonra Mao'nun Çin siyasetinde etkisinin azaldığını savunanlar da az değil.

Geniş ufuklu bir devlet adamı, siyasi ve askeri bir stratejist olmasının yanında düşünce adamı ve şairlik yeteneği de olan Mao Zedong'un hayatı ve modern Çin'in doğuş yılları hakkındaki bilgilere ulaşmak isteyenlerin kütüphanesinde bu eseri bulundurmasında yarar var...

Kitapta Mao'nun şiir örnekleri de yer alıyor. İşte onlardan siyasi görüşlerini yansıtan bir tanesi:

Batı rüzgarı soğuk eser, uzaktan.
Buz kesmiş havada, sabahın ay ışığında ıslık çalar rüzgar,
    Sabahın ay ışığında, 
Atların ayak sesleri takırdar
Ve boru sesleri susar

Zorlu geçitte demir  muhafız var deme
Bugün tek bir adımda çıkacağız zirveye
     Zirveyi geçeceğiz!
Orada dağlar deniz kadar mavi
Ve batan güneş kan gibi

(Haber 7 Kitap Dünyası)

(Kitapla ilgili teknik bilgiler ve sipariş şartları: Mao Zedong / Bir Yaşam)