Kordon kanı bankaları yasallaştı

Kök hücre tedavileriyle birlikte gündeme gelen 'kordon kanı bankaları' yasal zemine kavuşuyor.

1994 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde, 1999 yılında da Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hastanesi bünyesinde hizmete giren Kordon Kanı Bankacılığı yurt çapında yaygınlaşmasına karşın, yasal zeminden yoksundu.
Sağlık Bakanlığı'nın bu konuda yürüttüğü çalışmalar tamamlandı ve 'Kordon Kanı Bankacılığı Yönetmeliği' hazırlandı. Yönetmelikte şu unsurlar yer aldı:

Onay formu önemli
Kordon kanının saklanabilmesi için ebeveynlerin 'bilgilendirilmiş onay formunu'nu okuyarak onaylamış olmaları şart olacak. 'Kişinin kendisi için gelecekte kullanım amaçlı' (otolog) saklanan kordon kanları, ebeveynlerin izniyle herhangi bir zamanda başka birisi için de kullanılabilecek. Bankada 12 yıl saklanan kordon kanları da 'Saklanmasına devam edilmesini istiyorum' şeklinde bir başvuru olmazsa başka kişilerin kullanımına açılabilecek.

Kök hücre rezervi
Bankalar yüzde 20 oranında, 'başka insanların kullanımına açık' (allojenik) kordon kanı saklayabilecek. Bu şekilde hastalar için yerli kök hücre kaynağı oluşturulmuş olacak.
Kordon kanı bankaları için 'İyi üretim koşullarının güvence altına alınması' (GMP) standardına uygunluk şartı aranacak ve bunun için Avrupa Birliği'nin referans dokümanı kaynak alınacak. Kordon kanı bankacılığı alanında çalışacak hekim ve sağlık personeli için sertifika şartı aranacak.

Bankalar uygun şekilde koruyamadığı kordon kanını tazmin etmeye yükümlü olacak. Banka, tazmin taahhüdünü, sigorta yaptırmak suretiyle güvence altına alacak. Uygulanacak işlemlerle ilgili azami fiyatı belirleme yetkisi Sağlık Bakanlığı'nın elinde olacak. Halen bu alanda faaliyet gösteren kuruluşlar, üç ay içerisinde Sağlık Bakanlığı'na başvurmak ve bir yıl içerisinde de yönetmelik hükümlerine uygunluğu sağlamak zorunda.

Kordon kanı nedir?
Bebeğin doğumundan sonra göbek kordonu içinde kalan kana, 'kordon kanı' deniyor. Bu kan 'kök hücreler' açısından zengin bir kaynak. Doğumdan sonraki ilk 10 dakika içinde alınan kordon kanının nakliyle lösemi, lenf bezi kanseri, aplastik anemiler, orak hücreli anemi, talasemi ve bazı bağışıklık sistemleri hastalıkları dahil 50'ye yakın hastalık tedavi edilebiliyor.