Ameliyatlar değişiyor! Tarihte ilk kez bir robot, yardım almadan gerçekleştirdi!

Robot, sesli komutlarla yönlendirilerek gerçekçi bir hasta simülasyonunda safra kesesi alma (kolesistektomi) operasyonunu gerçekleştirdi ve bu sırada karşılaştığı beklenmedik durumlarda bile soğukkanlılığını koruyarak başarılı bir performans sergiledi.

"CERRAH GİBİ DÜŞÜNEN" ROBOT

• Çığır açan gelişme, cerrahi robotların yalnızca belirli görevleri yerine getiren makineler olmaktan çıkıp, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayabilen otonom sistemler hâline geldiğini gösteriyor.
   
• Projeyi yöneten tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger, “Bu ilerleme bizi cerrahi prosedürleri anlayan robotlara taşıyor,” dedi.
   
• Bu kritik ayrım, gelecekte robotların karmaşık ve öngörülemez cerrahi senaryolarda etkin şekilde kullanılabileceği anlamına geliyor.

SRT-H: EĞİTIMİNİ VIDEOLARDAN ALAN CERRAH ROBOT

Sistem, “Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi” (SRT-H) adıyla anılıyor ve ChatGPT’nin arkasındaki yapay zekâ mimarisiyle geliştirildi. Robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerindeki ameliyatlarını içeren videoları izleyerek eğitildi. Bu videolarda ayrıca her adımın açıklamaları altyazılarla yer alıyordu.

Araştırmacılar, robotun bu videoları izledikten sonra ameliyatı %100 doğrulukla gerçekleştirdiğini belirtti. Operasyon süresi bir insana göre daha uzun olsa da, elde edilen sonuçların insan cerrahlarla kıyaslanabilir düzeyde olduğu ifade edildi.

GERÇEK HAYATA YAKIN ZORLUKLARLA TEST EDİLDİ

Robot, 17 dakikalık bir operasyon süresince, kanal ve arterleri tanımlama, dokuları nazikçe tutma, klips yerleştirme ve cerrahi kesiler yapma gibi karmaşık görevleri başarıyla yerine getirdi.

SRT-H ayrıca, doku yapısının tek tip olmadığı durumlarda bile yüksek başarı gösterdi.

Testlerde robotun başlangıç pozisyonu değiştirildi ve safra kesesi çevresine kan benzeri boya uygulanarak görünümde değişiklik yapıldı. Buna rağmen sistemin performansında bir sapma gözlenmedi.

5 bin kilometre öteden ameliyat!

SRT-H, ÖNCEKİ ROBOTLARDAN ÇOK DAHA GELİŞMİŞ

Bu başarı, Krieger’in üç yıl önce geliştirdiği “Akıllı Doku Otonom Robotu”nun (STAR) ötesine geçiyor. STAR, yalnızca etiketlenmiş dokular üzerinde, sıkı şekilde planlanmış bir senaryoda çalışabiliyordu. SRT-H ise plan dışı değişikliklere uyum sağlayabiliyor, çevresel etkilere yanıt verebiliyor.

GELECEK: TAM OTONOM CERRAHLAR

Ekip, bir sonraki aşamada SRT-H sistemini daha farklı cerrahi operasyonlar üzerinde eğitmek ve tam anlamıyla otonom bir cerrahi sisteme dönüştürmek istiyor.

Çalışmanın baş yazarı, Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olarak görev yapmış ve şu anda Stanford Üniversitesi'nde bulunan Ji Woong “Brian” Kim, bu ilerlemenin robotik cerrahinin geleceğinde büyük bir sıçrama olduğunu vurguladı:
“Bu çalışma, yapay zekâ modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hâle getirilebileceğini gösteriyor.”