Uyarı üstüne uyarı! Trump'ın son hamlesi üçüncü dünya savaşını başlatabilir!

ABD Başkanı Donald Trump, Çarşamba günü Pentagon’a nükleer silah testlerini “hemen” yeniden başlatma emri verdi.

Beyaz Saray, kararın Rusya ve Çin’in silahlanma hamlelerine karşı denge sağlamak amacıyla alındığını açıkladı. Trump yönetimi, New START gibi sınırlandırıcı anlaşmaların süresi dolarken hazırlıklı olma gerekçesini öne sürdü.

"BU, DİNAMİT DOLU BİR ODADA KİBRİT YAKMAYA BENZİYOR"

Daily Mail'de yer alan habere göre, birçok bilim insanı ve eski nükleer güvenlik yetkilisi kararın tehlikeli sonuçları olacağı uyarısında bulundu.

Union of Concerned Scientists’dan jeolog Sulgiye Park, “Bu, dinamit dolu bir odada kibrit yakmaya benziyor” diyerek olası zincirleme tehlikelere dikkat çekti.

Eski NNSA yöneticisi Jill Hruby ise, “Bilimsel açıdan bir test gerekçesi yok; yenilikçi bir fayda sağlamaz, aksine riskleri tetikler” değerlendirmesini yaptı. Bilim adamları ayrıca Trump'ın bu adımının üçüncü dünya savaşının başlamasında büyük rol oynayabileceğini belirtti.

NEDEN ENDİŞE VAR? YAYILMA VE KAZALAR RİSKİ

1992’den bu yana ABD yer altı nükleer testleri yürütmüyor; o tarihten sonra CTBT’nin ruhu çerçevesinde geniş bir moratoryum uygulandı.

• Uzmanların kaygısı, ABD’nin testi yeniden başlatmasının diğer ülkeleri de benzer adımlar atmaya teşvik etmesi ve bunun küresel ölçekte denetim mekanizmalarını zayıflatması.

Ayrıca yeraltı patlamaları jeolojik kırılmalara yol açıp radyoaktif sızıntılara neden olabileceğinden, deneyimsiz aktörlerin yapacağı testlerin halk sağlığı açısından büyük risk oluşturacağı vurgulanıyor.

SİYASİ VE STRATEJİK ARKA PLAN

ABD, son yıllarda Rusya ve Çin’in nükleer kapasite modernizasyonu ve test iddiaları nedeniyle endişeli görünüyor.

New START anlaşmasının 2026’da sona ermesi ve Amerika’nın CTBT’yi onaylamamış olması, mevcut jeopolitik ortamı daha kırılgan hâle getiriyor. Trump’ın açıklamasında, “Diğer ülkelerin test programları nedeniyle misliyle karşılık vermek” niyeti açıkça belirtildi.

MEVCUT HAZIRLIKLAR VE ÜRETİM HIZLANMASI

İddiaya göre ABD, bazı gizli tesisleri yeniden teste hazırlamaya başlamış; PULSE adlı yeraltı laboratuvarı gibi merkezlerin yeniden devreye alınacağı konuşuluyor.

Ayrıca B61-13 gibi yeni tip bir bomba üretiminin hızlandırıldığı; Utah’taki maden gibi kaynak projelerinin çevresel izinlerinin kısaltıldığı belirtiliyor.

Bu adımlar hem stok artışı hem de test altyapısının hızla canlandırılması niyetini işaret ediyor.

ULUSLARARASI ETKİLER VE YAYILMA TEHLİKESİ

Uzmanlar, ABD’nin bu adımının diğer ülkeleri de testlere veya silahlanma yarışına itecek bir “çarpan etkisi” oluşturmasından kaygı duyuyor.

CTBT’yi imzalamış 187 ülke olsa da, denetim mekanizmalarının zayıflaması veya bazı aktörlerin anlaşmayı terk etmesi durumunda nükleer altyapı yayılımı hızlanabilir. Bu senaryo, bölgesel gerilimlerin küresel bir çatışmaya dönüşme riskini artırıyor.

NE OLMASI MUHTEMEL? OLASI SENARYOLAR

• Kademeli gerilim: Testlerin yeniden başlatılması, Rusya ve Çin’in benzer adımlarına neden olabilir; yeni bir silahlanma devri başlayabilir.
• Hukuki ve diplomatik yansımalar: Uluslararası itirazlar, diplomatik izolasyon ya da yeni anlaşma arayışları gündeme gelebilir.
• Teknik ve çevresel riskler: Deneyimsiz testler radyoaktif sızıntı ve çevresel hasar riskini taşır.