Teknoloji ilerledi, yoksulluk azalmadı! Dijital çağın çelişkisi büyüyor!

Türkiye, internetle tanışmasının 30. yılına yaklaşırken, bu teknolojik devrimin öncülerinden Faruk Eczacıbaşı, dijital çağın toplumsal yansımalarına dair dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Eczacıbaşı, teknolojinin baş döndürücü hızına rağmen, yoksulluğun derinleştiğine dikkat çekti: “Kullanım azken 10 kişiden 4’ü yoksuldu, bugün bu oran 8,5’a yükseldi.”

30 YILDA TEKNOLOJİ DEVRİMİ, ARTAN EŞİTSİZLİK

1993’te ODTÜ’nün ilk uluslararası bağlantısıyla başlayan ve 1994’te evlere giren internetin 30 yıllık serüvenini değerlendiren Eczacıbaşı, teknolojik ilerlemenin refahı otomatik olarak artırmadığını belirtti. 1995 yılında Türkiye’de yalnızca 30 bin civarında internet kullanıcısı olduğunu hatırlatan Eczacıbaşı, “O dönemde her 10 kişiden 4’ü yoksulluk içindeydi. Bugün 8,5 kişiye yükseldi” dedi.

Eczacıbaşı’na göre bu durum, teknolojinin her ne kadar maliyetleri dramatik biçimde düşürse de, toplumsal refahın aynı hızda artmadığını gösteriyor.

MALİYETLER DÜŞTÜ, YOKSULLUK ARTTI

Eczacıbaşı, konuşmasında teknolojik gelişmelerin maliyetler üzerindeki etkisini çarpıcı örneklerle anlattı.

• 1995’te insan genomunu dizilemenin maliyetinin 100 milyon doların üzerindeyken bugün 500 dolara indiğini, lityum-iyon bataryaların kilovatsaat başına 5.500 dolardan 181 dolara gerilediğini belirtti.
• Ancak bu gelişmelerin toplumsal eşitsizlikleri ortadan kaldıramadığını söyledi.
• Kentleşmenin %45’ten %58’e çıktığını, karbon emisyonunun 23 milyar tondan 37 milyar tona yükseldiğini hatırlatan Eczacıbaşı, “Yaşam süresi arttı ama gelir adaleti bozuldu. Dijital devrim, refahı eşit dağıtamadı” ifadesini kullandı.

“TEKNOLOJİ AMAÇ DEĞİL, ARAÇ”

Eczacıbaşı, teknolojinin “amaç değil, araç” olduğunu vurgulayarak, toplumsal dönüşümün yalnızca teknik gelişmelerle sağlanamayacağını belirtti. “Teknoloji; yapay zeka, bilgisayar, matkap...

Siz ne için kullanmak istiyorsanız onun arayüzünden başka bir şey değil” diyen Eczacıbaşı, “Biz koşmaya devam ettikçe amaç bizden uzaklaşıyor” sözleriyle toplumsal hedeflerin kaybolduğuna dikkat çekti.

“YENİ PARADİGMA İÇİN YENİ HİKAYE LAZIM”

Konuşmasının sonunda Eczacıbaşı, yapay zeka çağının eşiğinde olduğumuzu hatırlatarak, “Bir paradigma bitti, kendi hikayeleriyle bitti. Şunu sormanızı istiyorum: Yeni paradigmanın hikayesi var mı? Ben emin değilim olduğundan” dedi.

Teknolojinin insanlığın yararına kullanılabilmesi için “değişimi içselleştirmek” gerektiğini belirten Eczacıbaşı, 30 yıl sonra bile geleceğe kafa yormaya devam edeceğini ifade etti.