Okyanuslar maske çöplüğü oldu!

Son dönemlerde Türkiye de dahil dünyanın pek çok yerinde yaşanan sel, yangın gibi doğal afetler ve artan çevre kirliliği, tüm dünyayı risk altındaki doğal yaşam için harekete geçirdi.

Pandeminin başlarında insanların evlerine kapanması, uzmanlar tarafından doğa için bir “yeniden doğuş” olarak nitelendirilse de normalleşme adımlarının hız kazanması tabloyu tersine çevirdi. Özellikle hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelen maskelerin bilançosu ise ağır oldu.

Okyanuslarda 1,6 milyar maske yüzüyor!

Okyanusların korunması için çalışan OceansAsia kuruluşunun Aralık 2020 tarihli “Masks on the Beach: The Impact of COVID-19 on Marine Plastic Pollution” başlıklı raporuna göre, bileşenlerinin yarısından fazlası plastik ve polimerlerden oluşan yaklaşık 1,6 milyar maske okyanuslarda yüzüyor. Maskeler 4 bin 680 ila 6 bin 240 ton arasında ek bir deniz kirliliğine yol açıyor ve tek bir maskenin tamamen yok olması için en az 450 yıl gerekiyor.

Online PR Servisi B2Press’in incelediği raporda, tek kullanımlık maskelerin doğada biyolojik olarak parçalandığına ve mikroplastiklere dönüşerek hayvanlar tarafından kolayca yutulabildiğine dikkat çekiliyor. Buna göre yutulan plastikler besin zinciri boyunca transfer edildiğinden, insanlar için de ciddi sağlık riski oluşturuyor.

Maskelerin burun destek telleri de, deniz canlıları için büyük tehdit

Deniz ekosistemini tehdit eden maske kaynaklı bir başka tehlikenin ise tek kullanımlık maskelerin burun destek telleri olduğu görülüyor. Raporda bu tellerin balık ve kuşlar için boğulma riskini artırdığı, plastik yüzeyinin ise alg çoğalmasını uyararak maskelerin özellikle kaplumbağalar tarafından yiyecek olarak algılanıp tüketilmesine neden olduğu belirtiliyor.

2021’de üretilen 52 milyar maske, denizleri kirletmeye aday

2050 yılında denizlerde balıktan daha çok plastik bulunacağına dair tahminlerin de yer aldığı rapora göre, 2021’de toplam 52 milyar tek kullanımlık maske üretildiği ve bu maskelerin %3'ünün denizleri kirletebileceği öngörülüyor.

Tek kullanımlık yerine yıkanabilir ve yeniden kullanılabilir maskelerin teşvik edilmesi ve atık yönetiminin iyileştirmesi ise denizlerdeki kötüye gidişin durdurulmasında etkili olacağı belirtilen önlemler arasında sayılıyor.

Çin, yalnızca Nisan 2020’de 450 milyon adet maske üretti

Maske kullanımı, Dünya Sağlık Örgütü'nün COVID-19 pandemisini resmi olarak ilan etmesinin ardından zorunlu kılınmış ve bu zorunluluk, fabrika ve atölyelerin tam kapasite tek kullanımlık maske üretmeye başlamasına neden olan büyük bir talep şoku yaratmıştı.

Veriler, üretimdeki patlamayı da ortaya koyuyor. Buna göre maskelerin çoğu Çin'de üretilirken, sadece Nisan 2020'de ülkenin günlük maske üretimi 450 milyon adet olarak kayıtlara geçti.