Balkanlar'da kriz büyük: Sırbistan, Kosova'ya girmek için KFOR'a başvurdu

Sırbistan Radyo ve Televizyonu (RTS), NATO'nun Kosova Gücü'ne (KFOR) 1,000 kadar Sırp ordu ve polis mensubunun gönderilmesi için başvuru yapıldığını duyurdu. 

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, kararın gerginliği azaltacağına inandığını ifade ederek, "Kosovalı Sırpların korunması ve sınır geçişlerindeki kontrolün sağlanması adına önemli olduğu kanaatindeyim" dedi. 

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani ise öneriyi reddederek, "Vucic, Sırp ordusunun Kosova'daki varlığının 1999 yılında sona erdiğini çok iyi biliyor" diye konuştu.

KFOR, yaklaşık 13 bin kişinin hayatını kaybettiği savaş sonrası 1999 yılından bu yana Kosova'da görev yapıyor. 

Bölgedeki tansiyon, eski Sırp polis memuru Dejan Pantic'in gözaltına alınmasına tepki gösteren Kosovalı Sırpların 10 Aralık'ta Kosova'nın kuzeyindeki sınır geçişlerine barikat kurmasıyla yükseldi. 

Kosova polisi art arda üç silahlı saldırıya uğradığını açıkladı. Ülkede AB'nin Hukukun Üstünlüğü Misyonu'nun (EULEX) bir parçası olarak bölgede görev yapan güvenlik güçleri, kendilerine şok bombası isabet ettiğini ancak kimsenin yaralanmadığını kaydetti. 

NATO ve  Avrupa Birliği saldırıları kınadı. Kriz, AB adayı Sırbistan ve adaylık statüsü için Brüksel'e yeni başvuran Kosova'nın olası Avrupa entegrasyonunun önünde büyük bir engel olarak görülüyor.

"SIRBİSTAN'IN KFOR'A TALEPTE BULUNMAYA HAKKI VAR"

ABD'nin Belgrad Büyükelçisi Christopher Hill, Sırbistan'ın talebine ilişkin, "Sırbistan hükümetinin tabii ki KFOR'a talepte bulunmaya hakkı var ancak mevcut siyasi sorun siyasi bir çözüm gerektiriyor. Bizim durumu sakinleştirmemiz lazım. Böylece orada yaşayan Sırp toplumunun gelecekteki hayatlarına ilişkin net beklentileri olabilir" dedi.

Hill, bölgede barışın Sırp Belediyeler Birliği'nin (ZSO) kurulmasıyla sağlanacağına işaret etti. 

Bu arada, Sırbistan'ı ziyaret eden ABD Batı Balkanlar Özel Temsilcisi Gabriel Escobar, ülkesinin Sırbistan'ın Kosova'ya güvenlik güçlerini konuşlandırmasına karşı olduğunu belirtmişti.

KOSOVA'NIN KUZEYİNDEKİ BARİKATLAR

Priştina'nın, Kosova'daki 120 bin Sırp'ın üçte birinden fazlasına ev sahipliği yapan kuzey Kosova'daki 4 belediyede 18 Aralık'ta seçim yapma niyetini açıklaması da krizin büyümesine neden oldu.

Kuzeyde yaşanan olayların ardından Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, erken yerel seçimlerin Nisan 2023'e ertelendiğini duyurdu ancak bu karar bölgedeki gerginliği düşürmedi. 

Eski Sırp polis memuru Dejan Pantic'in gözaltına alınmasının ardından iki ülke arasındaki tansiyon bir hayli yükselirken, buna tepki gösteren Kosovalı Sırplar 10 Aralık'tan bu yana, 6 gündür Jarinje ve Bernjak sınır geçişlerine kurdukları barikatlarda nöbet tutuyor.

Avrupa Birliği (AB), NATO ve ABD Kosova'nın kuzeyindeki gerginliğin düşürülmesi ve barikatların kaldırılması çağrısında bulunuyor.

Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor. İki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi amacıyla AB'nin arabuluculuğunda diyalog süreci başlatıldı. Kosova ile Sırbistan arasında 2 Aralık 2011'de Entegre Sınır Yönetimi Anlaşması imzalandı. Ancak zaman zaman iki ülke arasında çatışmaya varan gerginlikler yaşanıyor.

Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, AB arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışıyor.​​​​​​​​​​