Sudan'da askeri gerginlik: Tarihi ve tehlikeli bir dönemeçten geçiyoruz

Sudan ordusu, paralel bir ordu gibi hareket eden Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) mensuplarının başkent ve bazı şehirlerdeki hareketliliğinin güvenlik riski ve tehdidini artırdığı için ülkenin, "tarihi ve tehlikeli bir dönemeçten geçtiğini" bildirdi.

Ordu Sözcüsü Nebil Abdullah, yaptığı açıklamada, Silahlı Kuvvetlerin, çeşitli devlet kurumlarının yardımıyla ülkenin güvenliğini sağlamaktan anayasal olarak sorumlu olduğunun altını çizdi.

Silahlı Kuvvetler Komutanlığı'nın onayı veya koordinasyonu dışında HDK'nin başkentte ve bazı şehirlerde hareketlilik gösterdiğini ve yayıldığını söyleyen Abdullah, bu açılımların, vatandaşlar arasında paniğe ve korkuya yol açtığını, güvenlik risklerini ve düzenli kuvvetler arasında gerilimi artırdığını belirtti.

"ORDU, HER ŞEYİ YOK EDECEK BİR ÇATIŞMA İSTEMİYOR"

Abdullah, Silahlı Kuvvetlerin, HDK'nin bu ihlallerini barışçıl yollarla çözme girişimlerinin, halkın huzurunu korumak isteğinden kaynaklandığını ve her şeyi yok edecek bir silahlı çatışma çıkmasını istemediğini dile getirerek şunları kaydetti:

"HDK'nin bu açılımları ve güçlerini yeniden konumlandırması, orduya bağlı kuvvetlerin görev ve çalışma sistemi ile çelişmekte olup, açık bir hukuk ihlalidir. Bunların devamı, bölünme ve gerilime hatta kaçınılmaz olarak ülkedeki güvenliğin bozulmasına yol açabilecek. Tehlike sinyalini vermeliyiz. Tarihi ve tehlikeli bir dönemeçten geçiyoruz."

Silahlı Kuvvetlerin, çerçeve anlaşmaya dayanan siyasi geçiş sürecine bağlı olduğunu ifade eden Abdullah, siyasi güçleri, ordunun tutumunu hafife almamaları konusunda uyardı.

Ulusal basın dün, HDK'nin ülkenin kuzeyindeki Merevi Havaalanı çevresinde konuşlandığı yönünde haberler geçmişti.

HDK'DEN YALANLAMA

HDK yaptığı açıklamada, ülkenin Merevi şehrinde düşmanca hareketler yürüttüğü ve bir savaş hareketliliği olduğu yönündeki haberleri yalanlayarak bu haberleri "yanıltıcı ve yanlış" olarak nitelendirdi.

HDK'nin milli kuvvetlerden olduğundan ve ordunun bir parçası olarak yasa gereği belli görevleri yerine getirdiği ifade edilen açıklamada, Hızlı Destek Kuvvetlerinin, Silahlı Kuvvetlerin liderliğinde tam bir koordinasyon ve uyum içinde çalışmakta olduğu vurgulandı.

Açıklamada, "HDK, güvenlik ve istikrarı sağlamak, insan kaçakçılığı ve yasa dışı göçle mücadele etmek ve bulundukları her yerde silahlı soygun çetelerine karşı çıkmak için ülke geneline yayılıyor ve hareket ediyor" ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada ayrıca HDK'nin Kuzey eyaletinin Merevi şehrinde bulunmasının, diğer eyaletlerdeki gibi rutin görevi kapsamına girdiği kaydedildi.

SUDAN'DA ORDUDA BÖLÜNME

HDK'nin tamamen orduya entegrasyonuyla tek ve milli bir ordu kurulması ve ordunun da ticari ve siyasi faaliyetleri bırakıp kışlaya çekilmesi, 2021’den bu yana süren yönetim krizi ve asker sivil anlaşmazlığını çözmek için 5 Aralık 2022’de imzalanan çerçeve anlaşmanın en önemli maddeleri arasında yer alıyor.

Sudan Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve HDK Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu, zaman zaman bu maddeler üzerinden iki kurum arasında gerginliği tırmandıran açıklamalar yapmaktan kaçınmıyor.

Sürekli aksini iddia etseler de Burhan ile Dagalu'nun dozu giderek artan ‘söz savaşının’ iki güç arasında sıcak bir çatışmaya dönüşmesinden endişe ediliyor.

Hızlı Destek Kuvvetleri, eski rejim döneminde Darfur'da isyancılara karşı savaşmak, sınırları korumak ve asayişi sağlamak amacıyla milis bir yapılanma şeklinde oluşturuldu. 2013'te Güvenlik ve İstihbarat Teşkilatına bağlanan Hızlı Destek Kuvvetlerinin on binlerce mensubu bulunuyor.