Türkiye'ye deport edilen mülteci, açtığı davayı kaybetti

Suriyeli mülteci, eşi ve dört küçük çocuğuyla birlikte 2016 yılında Yunanistan'a ulaşmış ama 11 gün sonra Frontex tarafından geri kabul anlaşması çerçevesinde Türkiye'ye gönderilmişti.

Avrupa Adalet Divanı, Frontex'in iltica süreçlerinden sorumlu bir kurum olmadığını belirterek davayı reddetti.

Lüksemburg'daki mahkeme, "Frontex'in geri gönderme kararlarının ya da uluslararası koruma başvurularının esasını değerlendirme yetkisi olmadığından, bu AB ajansı söz konusu mültecilerin Türkiye'ye geri gönderilmesiyle ilgili herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz." şeklinde karar verdi.

Mahkeme ayrıca, Frontex'in görevinin üye devletlere sadece teknik ve operasyonel destek sağlamak olduğunu söyledi:

"Geri gönderme kararlarının esasını değerlendirme ve uluslararası koruma başvurularını inceleme yetkisi yalnızca üye devletlere aittir."

Today’s ruling confirms that while Frontex supports Member States in returns it cannot assess the merits of return decisions. Nevertheless, we continue to put in place more safeguards to make sure that the rights of all people involved are fully respected https://t.co/vJQJPVxogq pic.twitter.com/WpwFUqts2E

— Frontex (@Frontex) September 6, 2023

Dava, Amsterdamlı avukatlık şirketi Prakken d'Oliveira tarafından açılmıştı. Prakken d'Oliveira'nın avukatlarından Lisa-Marie Komp, mülteci davayı kaybetse bile Frontex'teki bir "hesap verebilirlik açığını" ortaya çıkardığı için davanın çok önemli olduğunu söyledi:

"Bu durum Frontex'in eylemlerinden etkili bir şekilde sorumlu tutulamadığı bir hesap verebilirlik boşluğunu ortaya çıkaracaktır. Eğer durum buysa, siyasi eylem gereklidir. AB kurumları ve üye devletler olup bitenler karşısında dehşete düşmeli ve buna bir son vermelidir. Ayrıca sorumluluk almalı ve geri itmelerin olmamasını sağlamalıdır. Ancak bugüne kadar geri itmelere müsamaha gösterildi. Hukukun üstünlüğüne dayalı bir birlik için artık böyle bir durum söz konusu olmamalıdır. Frontex bireylerin yaşamları üzerinde büyük güce sahip bir kurumdur. Güce her zaman hesap verebilirlik eşlik etmelidir."

Avukatlar, mültecilerin Yunanlılar tarafından geri itilme kurbanı olduğunu ve Frontex'in mültecileri Türkiye'ye uçuşları sırasında bir yaşındaki bebekleri de dahil olmak üzere ailelerinden ayırarak hem iltica prosedürlerine ilişkin kuralları ihlal ettiğini hem de çocuk haklarını ihlal ettiğini iddia etmişlerdi. Frontex'in geri gönderme operasyonu öncesinde, sırasında ve sonrasında iddia edilen hukuka aykırı davranışları nedeniyle maddi zarar için 96 bin euro ve manevi zarar için 40 bin euro talep etmişlerdi.