Eurovision'da İsrail krizi! Boykot sayısı çoğaldı, iptal tehlikesiyle karşı karşıya...

İsrail'in katılımı nedeniyle pek çok ülkenin boykot tehdidinde bulunduğu 2025 Eurovision Şarkı Yarışması, iptal edilme riskiyle karşı karşıya.

İsviçre'nin Basel kentinde düzenlenen ve 160 milyondan fazla kişinin izlediği 2025 Eurovision Şarkı Yarışması'nın finali, Avusturya'nın zaferiyle sonuçlanırken, İsrail'in katılımı ciddi bir krize yol açtı.

Aralarında İspanya, Hollanda, İrlanda ve İzlanda'nın da bulunduğu bir dizi ülke, İsrail'in yarışmada yer alması durumunda çekilme tehdidinde bulundu.

Tepkilerin temelinde, İsrail'in Gazze'de sürdürdüğü soykırım niteliğindeki askeri harekât yer alıyor.

Yarışmayı organize eden Avrupa Yayın Birliği (EBU), ülkelere katılım durumlarını bildirmeleri için aralık ortasına kadar süre tanıdı.

Ancak uzlaşı sağlanamaması hâlinde, yarışmanın iptal edilmesi ihtimali gündemde.

'BÜYÜK BEŞLİ'DEN İSPANYA BOYKOT KARARI ALDI

Yarışmanın en büyük mali destekçilerinden olan ve "büyük beşli" olarak adlandırılan Birleşik Krallık, İspanya, Fransa, Almanya ve İtalya'dan İspanya, boykot kararını netleştirdi.

İspanyol yayın kuruluşu RTVE'nin yönetim kurulu, İsrail men edilmezse yarışmayı boykot edeceğini açıkladı. Hollanda, İrlanda, İzlanda ve Slovenya da benzer uyarılarda bulunurken, Belçika, İsveç ve Finlandiya'nın da çekilmeyi değerlendirdiği bildiriliyor.

İspanya Kültür Bakanı Ernest Urtasun, "İspanya, İsrail’in Eurovision’a katılmaması için elinden gelen her şeyi yapmalı. Avrupa buna karşılık veremezse, ülkemiz gerekeni yapmalıdır" dedi.

İsrail Kültür ve Spor Bakanı Miki Zohar ise bu açıklamayı "utanç verici ve ikiyüzlü" olarak niteleyerek Eurovision’un özünde "birlik ruhu" taşıdığını savundu.

EBU, yayıncıların kaygılarını not ettiklerini ve İsrail'in katılımıyla ilgili tartışmalara açık olduklarını bildirdi. Ancak "büyük beşli" üyelerinden Almanya ve İtalya'nın İsrail'in katılımını desteklemesi, birliği zor durumda bırakıyor.

Almanya Kültür Bakanı Wolfram Weimer, hafta sonunda yaptığı açıklamada, "Eurovision, ülkeleri müzik yoluyla bir araya getirmek için kuruldu. Bugün İsrail’i dışlamak bu temel fikre aykırı olur ve halklar arasındaki anlayışı kutlayan bir etkinliği bir tür mahkemeye çevirir" diye konuştu.

İtalyan kamu yayın kurumu RAI'nin ise İsrail hukuki bir gerekçeyle men edilmediği takdirde yarışmadan çekilme tehdidinde bulunduğu öne sürüldü.

"MALİ MODEL ÇÖKEBİLİR"

Eski EBU iletişim ekibi üyesi ve "Dr Eurovision" lakaplı Paul Jordan, Sky News'e verdiği demeçte, "Böyle bir toplu boykot tehdidi daha önce hiç olmamıştı," dedi.

Jordan, "Büyük beşliden bir ülkenin yarışmaya katılmaması, finansman modelinin çözülmesine yol açabilir. Üstelik kamu yayıncılarının karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar göz önüne alındığında, bu finansal modelin de yeniden değerlendirilmesi gerekebilir" ifadelerini kullandı.

1956'da savaş sonrası Avrupa'yı birleştirmek amacıyla başlatılan yarışma, zamanla müzikal ve kültürel çeşitliliğin kutlandığı bir etkinliğe dönüştü.

RUSYA VE BELARUS MEN EDİLMİŞTİ

İsrail kamu yayın kurumu KAN, siyaseten tarafsız kabul edildiği ve yarışma kurallarına uyduğu gerekçesiyle Gazze savaşına rağmen son iki yıldır yarışmaya katılabildi.

EBU, 2022’de Ukrayna’yı işgal eden Rusya’yı, katılımının "yarışmanın itibarını zedeleyeceği" gerekçesiyle men etmişti. 2021'de ise Belarus, seçim sonrası yaşanan kriz ve Galasy ZMesta grubunun siyasi içerikli şarkıları nedeniyle diskalifiye edilmişti.

İSRAİLLİ YARIŞMACI PROTESTOLARIN HEDEFİ OLDU

Bu yıl İsrail’i temsil eden Yuval Raphael'in yarışmaya katılması, 7 Ekim 2023'te 378 kişinin öldüğü Nova Sukkot müzik festivalindeki saldırıdan kurtulmuş olması, siyasi bir hamle olarak yorumlandı.

New Day Will Rise adlı şarkısıyla halk oylamasında birinci olan ve toplamda 357 puanla ikinci sıraya yerleşen Raphael, sahneye çıkarken yuhalandı, provalarda ıslıklandı ve finalde üzerine kırmızı boya atılmaya çalışıldı.

Yarışma öncesi binlerce Filistin taraftarı Basel sokaklarında protesto gösterileri düzenledi. 2024'te de İsrail adına yarışan Eden Golan’ın katılımı nedeniyle Malmö’de protestolar yaşanmış ve kentte güvenlik tedbirleri en üst seviyeye çıkarılmıştı.

Eurovision tarihçisi Dean Vuletic, "Politika her zaman vardı. Ülkeler yarışmayı siyasi mesaj iletmek için kullandı" dedi.

Vuletic, "Ancak son yıllarda, EBU’nun siyasi kararlar almak zorunda kaldığı bir döneme girdik" diye ekledi.

15 ülkeden ortak açıklama: İsrail ihraç edilsin