“7 mutasyonlu H3N2 dünyayı sarstı: Son 10 yılın en şiddetli grip dalgası kapıda”

Avustralya'da ortaya çıkan 7 mutasyonlu yeni H3N2 grip virüsü tüm dünyaya çok hızlı bir şekilde yayıldı. Birçok ülkede grip sezonu 4-5 hafta erken başladı, vakalar her hafta ikiye katlanıyor.

Dünyanın dört bir yanından gelen veriler, bu kış grip sezonunun son on yılın en serti olabileceğini gösteriyor. İngiltere'den Japonya'ya, Güney Kore'den ABD'ye kadar birçok ülke, influenza A'nın bir alt türü olan H3N2 (Subclade K) nedeniyle grip sezonunu bu yıl çok erken açtı.

 H3N2: AVUSTRALYA TARİHİNİN EN ŞİDDETLİ GRİP SALGINI OLDU

Güney yarım kürede olduğu için biz yazdayken kışı yaşayan Avustralya, virüsün ilk ortaya çıktığı ülke oldu. H3N2, bu ülkeye tarihinin en şiddetli grip salgınını yaşattı. Ardından havaların soğumasıyla birlikte kuzey yarım küreye hızla geldi.

Virüsün 7 ayrı mutasyon geçirdiği, bağışıklık sisteminin geçmiş yıllarda oluşturduğu hafızayı kısmen atlattığı anlaşıldı. Cambridge Üniversitesi'nden Prof. Derek Smith'e göre bu kadar hızlı mutasyon "alışılmadık" bir gelişme: "Bu virüs yaz ortasında beklenmedik bir şekilde evrimleşti ve etkisini çok hızlı gösterdi. Sonuçları küresel olacak."

100 KİŞİ 140 KİŞİYE BULAŞTIRIYOR

Normalde ekim sonu-kasım başında yükselişe geçen grip grafikleri, bu yıl bir ay önce tırmanmaya başladı. İngiltere, Japonya ve Güney Kore'de vakalar okul döneminin başlamasıyla hızla arttı. R katsayısının - yani bir kişinin ortalama kaç kişiye hastalık bulaştırdığının - 1.4 olarak tahmin edilmesi, bu yılki hızın nedenini açıklıyor. Normal bir grip sezonunda bu değer 1.1–1.2 seviyesinde oluyor. Yani bu virüsle enfekte olan 100 kişi, 140 kişiye daha hastalığı bulaştırıyor.

Veriler, enfeksiyon artışının önce çocuklar ve genç yetişkinlerde başladığını, ardından hızla yaşlılara doğru yayıldığını gösteriyor. İngiltere'de daha şimdiden çocuklarda grip oranı rekor seviyeye çıkmış durumda. Güney Kore'de yalnızca bir haftada grip şikayetleri yüzde 122 arttı. Japonya, yayılımı kontrol etmek için 2 binden fazla okulda kapanmaya gitti.

AŞI İŞE YARIYOR MU?

Bu sezon üretilen grip aşısı, bu yeni virüsün mutasyonlarından önce planlandığı için "tam uyumsuzluk" tartışmaları yaşanmıştı. Ancak Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı'nın ilk verilerine göre aşı çocuklarda hastaneye yatışı önlemede yüzde 70–75 etkili. Yetişkinlerde ise oran yüzde 30–40 seviyelerine düşse de uzmanlar "bu yıl aşı olmak için en kritik yıl" diyor.

Nitekim sağlık uzmanları özellikle İngiltere'de alarm çanlarını çalmaya başladı. Avustralya ile soy bağı nedeniyle virüsün uçak yolculuklarıyla kuzey yarım kürede ilk ulaştığı yer olan Birleşik Krallık toprakları büyük bir grip dalgasına hazırlanıyor. Guardian gazetesine göre bu son 10 yılın en büyük grip salgını olacak. Sezonun erken başlaması, toplumun büyük bölümünün henüz aşılanmamış olması nedeniyle daha büyük bir dalgaya yol açabilir. İngiltere'de halen uzun süreli hastalığı olan risk gruplarında bile aşılanma oranı üçte birin altında. Bu yıl Türkiye'de de grip aşısı kıtlığı ve sağlık çalışanlarında bile düşük aşılama oranları, bizim için de zorlu bir grip sezonu olacağı anlamına gelebilir.

TÜRKİYE'YE UĞRAMAMASI ÇOK ZOR

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cavit Işık Yavuz:

"Türkiye'de şu anda özel bir hareketlenme yok, fakat olması yakındır. Çünkü kuzey yarım küredeki bu hareketliliğin Türkiye'ye uğramaması çok zor. Dünya genelindeki mevcut tablo, bu kışın influenza kışı olacağını gösteriyor ve Türkiye açısından da zor geçebilir. Önlem almalıyız, mesela grip aşısı temin edilmeli, özellikle risk grupları aşılanmalı, halk bilinçlenmeli. Grip aşısı bir dönem ulaştı, fakat şu anda yok. Türkiye hâlâ geç kalmadı, aşı temin edilip halka ulaşabilirse hem hastalık önlenir hem de hastalar virüse yakalansa bile ağır geçmez."

"Türkiye'de grip sezonunun ve virüslerin şiddetine göre yıllık influenza vakalarının sayılarının 7.5 milyon ile 12.5 milyon arasında değiştiği hesaplanıyor."