Ekümenik nedir? TDK'ya göre Ekümeniklik ne anlama geliyor?
Fener Rum Patiriği Bartholomeos'un Trabzon'a ziyaretinde kendisine verilen Trabzonspor formasının arka cephesindeki 'Ekümenik Patrik Bartholomeos' yazısı gündeme oturdu. Konuya ilişkin Fatih Kaymakamlığı'ndan da (İstanbul) bir açıklama gelirken, internette ekümenik ve ekümeniklik kelimeleri araştırılmaya başlandı. İşte, ekümenik kelimesinin TDK'ya göre anlamı...
İstanbul Ortodoks Patrikhanesi Patriği ve İstanbul Başpiskoposu I. Bartholomeos, Trabzon ziyaretinde kendisine verilen Trabzonspor formasındaki ifadeden ötürü öne çıktı. I. Bartholomeos'a verilen formadaki 'Ekümenik Patrik Bartholomeos' ifadesine Fatih Kaymakamlığı'ndan bir açıklama metni yayınlandı. Metinde Fener Rum Patrikhanesi'nin 'Ekümeniklik' iddialarının gerçeği yansıtmadığı belirtilirken; Lozan Antlaşması'ndaki statüye de değinildi. Peki, TDK'ya göre 'Ekümenik' ve 'Ekümeniklik' kelimeleri ne anlama geliyor?
EKÜMENİK NEDİR?
Ekümenik Türkçemize Fransızcadan geçmiş bir kelimedir. Fransızcaya da Eski Yunancadan aktarılmıştır. Özü itibariyle 'Evrensel' ve 'Tüm alemi kapsayan' anlamlarını taşımaktadır. Türk Dil Kurumu'nun (TDK) resmi internet sitesinde 'Ekümenik' ve 'Ekümeniklik' kelimelerinin anlamlarına yer verilmemiştir.
EKÜMENİKLİK KELİMESİNİN ANLAMI
Ekümeniklik daha çok Hristiyan aleminde kullanılan bir kelimedir. Farklı din grupları ve mezhepler arasında birlik kurmayı hedefler. Ortodokslar, Katolikler ve Protestanlar Ekümeniklik ve Ekümenizm kavramlarını farklı şekilde yorumlamaktadır.
Örneğin, Protestanlar için temel anlamda bir dini birliğin sağlanması yeterliyken; Katolikler tüm kiliselerin kendi çatıları altında toplanmasını talep eder. Ortodokslar ise Ekümenizme karşı çıkarak tek kilisenin kendileri olduğunu ve tüm kiliselerin kendilerine bağlanmasını istemektedir.
Dünya Patriği anlamına da gelen 'Ekümen' kavramı, tarihte ilk kez Yavuz Sultan Selim (Osmanlı İmparatorluğu) döneminde ortaya çıkmıştır. Sultan Selim'in Mısır'ı fethinden sonra İskenderiye ve Antakya Patrikleri İstanbul'daki Patrikliğe bağlanmış ve buradaki yönetim de kendilerini 'Dünya Patriği' yani; 'Ekümen' olarak ilan etmiştir.
Fatih Kaymakamlığı'ndan “ekümeniklik” açıklaması
Ancak günümüzde 'Ekümen' veya 'Ekümenik' diye bir kavram yoktur. Fener Rum Patrikliği'nin himaye ettiği alan Gökçeada, Bozcaada ve İstanbul ile sınırlıdır. Hukuki anlamda da Fener Rum Patrikhanesi'nin 'Ekümenik' iddiasının geçerliliği bulunmamaktadır.
